Έξι μήνες συμπληρώνονται στις 7 Απριλίου από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα με τους νεκρούς να έχουν ξεπεράσει τις 33.000, αριθμός ρεκόρ για τέτοιο χρονικό διάστημα. Η πλειοψηφία των θανάτων αφορά γυναικόπαιδα, ενώ εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός των νεκρών είναι πολύ μεγαλύτερος καθώς τουλάχιστον 8.000 είναι ακόμα αγνοούμενοι.
Σοκαριστικός είναι και ο αριθμός των τραυματιών που έχουν ξεπεράσει τις 75.500, με την πλειοψηφία επίσης να είναι παιδιά. Τα 2/3 των σπιτιών της Γάζας έχουν ισοπεδωθεί, πάνω από το μισό του πληθυσμού έχει εκτοπιστεί, ενώ οι βασικές υποδομές, σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, έχουν επίσης καταστραφεί.
Πλέον η μεγαλύτερη απειλή για τον πληθυσμό που προσπαθεί να ξεφύγει από τις βόμβες είναι ο υποσιτισμός. Ήδη στη βόρεια Γάζα παιδιά πεθαίνουν από την πείνα ή γεννιούνται νεκρά, ενώ οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ξεκαθαρίζουν ότι πολύ σύντομα ο λιμός θα κυριαρχήσει πλήρως στον πολιορκημένο θύλακα.
Ο αγώνας για την επιβίωση είναι καθημερινός με τους Παλαιστίνιους να προσπαθούν να προμηθευτούν λίγο αλεύρι
Το Ισραήλ σφυροκοπά αδιάκοπα τη Γάζα με όλα του τα μέσα από την πρώτη μέρα μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς, με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ να υιοθετεί πρόσφατα ψήφισμα που κάνει λόγο για πιθανή γενοκτονία και να καλεί τις χώρες να αναστείλουν τις πωλήσεις όπλων στο Τελ Αβίβ.
Άπιαστοι στόχοι
Αν και η στρατιωτική ισχύς του Ισραήλ σε σχέση με της Χαμάς είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη, οι διακηρυγμένοι στόχοι της κυβέρνησης Νετανιάχου δεν έχουν επιτευχθεί όλο αυτό το διάστημα.
Αντιθέτως παρά το πρωτοφανές αιματοκύλισμα το Ισραήλ βρίσκεται σήμερα σε πιο δεινή θέση από ότι στις 7 Οκτώβρη, όταν η επίθεση της Χαμάς συγκλόνισε την ισραηλινή κοινωνία και εξέθεσε το κατεστημένο της χώρας που δεν κατάφερε να την αποτρέψει ή να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.
Οι βασικοί στόχοι που έχει θέσει ο Νετανιάχου για την εκστρατεία του στη Γάζα είναι η εξάλειψη της Χαμάς και η επιστροφή των ομήρων. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι έχει σκοτώσει… 13.000 μαχητές, έχοντας δώσει κατάλογο μόνο με 100 ονόματα, αναφέρει το BBC. Σε αυτά δεν βρίσκεται κανένας από την ηγεσία της παλαιστινιακής οργάνωσης που η επιρροή της έχει αυξηθεί στους Παλαιστίνιους τόσο στη Γάζα όσο και τη Δυτική Όχθη μετά τις 7 Οκτώβρη.
Όσον αφορά τις στρατιωτικές δυνατότητες της οργάνωσης, οι IDF υποστηρίζουν στο BBC ότι έχουν καταστρέψει τις περισσότερες από τις σήραγγες της Χαμάς αυτούς τους έξι μήνες, χωρίς να δίνουν περισσότερα στοιχεία για την τοποθεσία τους, κάτι που είναι σύνηθες στις ανακοινώσεις του ισραηλινού στρατού. Μάλιστα η καταστροφή των υπόγειων τούνελ προβλήθηκε πολλές φορές ως δικαιολογία πίσω από τις αιματηρές επιθέσεις σε νοσοκομεία της Γάζας.
Σύμφωνα με το BBC, που συγκέντρωσε τις αναρτήσεις των IDF για το θέμα, αυτό που πολλές φορές ο ισραηλινός στρατός παρουσιάζει ως τούνελ είναι απλώς φρεάτιο.
Αντίδραση στο Ισραήλ για τους ομήρους
Όσον αφορά την επιστροφή των ομήρων, η κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμετωπίζει ένα αυξανόμενο κύμα οργής στην ισραηλινή κοινωνία, που την κατηγορεί ότι έχει εγκαταλείψει τους αιχμαλώτους στην τύχη τους.
Διαδήλωση για την επιστροφή των ομήρων
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ισραήλ, 253 άνθρωποι κρατήθηκαν όμηροι στις 7 Οκτωβρίου. Από αυτούς 109 απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης πυρός.
Μόνο τρεις διασώθηκαν απευθείας από τον ισραηλινό στρατό σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Άλλοι τρεις εκτελέστηκαν από τις IDF γιατί όπως είπαν τους πέρασαν για «τρομοκράτες». Το Ισραήλ εκτιμά ότι από τους 130 που υπολογίζει ότι βρίσκονται στη Γάζα, τουλάχιστον οι 34 έχουν σκοτωθεί.
Η Χαμάς λέει ότι ακόμα περισσότεροι όμηροι έχουν χάσει τη ζωή τους από βομβαρδισμούς, ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε ότι ένας αιχμάλωτος πέθανε από έλλειψη τροφίμων και φαρμάκων.
Οι μάχες συνεχίζονται και στη βόρεια Γάζα
Έξι μήνες μετά και ενώ υποτίθεται ότι ο στρατός κατέλαβε τη βόρεια Γάζα, οι μάχες εκεί συνεχίζονται, ενώ το Ισραήλ βρίσκεται αντιμέτωπο με απώλειες σε στρατιώτες. Χιλιάδες Ισραηλινοί στα βόρεια και νότια σύνορα της χώρας παραμένουν εκτοπισμένοι για λόγους ασφαλείας από επιθέσεις της Χεζμπολάχ και της Χαμάς, ενώ η οικονομία έχει γονατίσει.
Το γεγονός ότι το Ισραήλ έχει αποτύχει στους στόχους που έχει θέσει είναι πλέον κοινός τόπος. Ακόμα και η ισραηλινή Haaretz αναφέρει: «Οι προσδοκίες ότι το καθεστώς της Χαμάς θα διαλυόταν και ότι όλες οι στρατιωτικές της δυνατότητες θα εξοντώνονταν ήταν πολύ υψηλές, σίγουρα μέσα σε ένα αυστηρό χρονικό πλαίσιο λίγων μηνών. Ο πόλεμος έμελλε να είναι παρατεταμένος και είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι θα είναι δυνατή η πλήρης διάλυση του καθεστώτος (σ.σ Χαμάς) ακόμη και στο μέλλον».
Διεθνής απομόνωση
Αν στις 7 Οκτωβρίου οι κυβερνήσεις της Δύσης στήριξαν ολοκληρωτικά το Ισραήλ, πλέον δυσκολεύονται να διατηρήσουν αυτή τη θέση. Η πραγματικότητα στο πεδίο και οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις ιδίως στις πιο συμμαχικές χώρες του Τελ Αβίβ, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν αυξήσει τις πιέσεις στις κυβερνήσεις που βλέπουν να έχουν πολιτικό κόστος από την άνευ όρων στήριξη του Ισραήλ.
Στη Βρετανία έχουν κατεβεί εκατοντάδες χιλιάδες στους δρόμους προς αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη
Οι αποφάσεις του ΟΗΕ αν και δεν έχουν πραγματικό αντίκρισμα στο πεδίο της μάχης έχουν συμβάλει επίσης στην απομόνωση του Ισραήλ, τη μεγαλύτερη που έχει βιώσει μέχρι τώρα. Οι φωνές που ζητούν εμπάργκο όπλων αυξάνονται. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αντιμετωπίζει ένα αυξανόμενο κύμα δυσαρέσκειας και εντός των Δημοκρατικών σε μια προεκλογική χρονιά που δεν φαίνεται ευνοϊκή για τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
Σε επίπεδο επικοινωνίας η Ουάσιγκτον έχει ανεβάσει τους τόνους απέναντι στο Ισραήλ με τελευταία εξέλιξη το τηλεφώνημα Μπάιντεν – Νετανιάχου που ο πρόεδρος των ΗΠΑ φαίνεται να ζήτησε με έντονο τρόπο από τον φίλο του Μπίμπι να αυξήσει αποτελεσματικά τη βοήθεια στη Γάζα.
Η στήριξη των ΗΠΑ
Σε επίπεδο ουσίας όμως οι ΗΠΑ συνεχίζουν να εξοπλίζουν τον σύμμαχό τους. Πρόσφατα ενέκριναν ένα νέο πακέτο όπλων αξίας πολλών δισ. ευρώ.
«Ο Μπάιντεν έθεσε τον Νετανιάχου υπό επιτήρηση», δήλωσε ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ στoυς NYT, μακροχρόνιος διαπραγματευτής για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και τώρα στο Carnegie Endowment for International Peace. «Ο πρόεδρος «δεν θέλει να τσακωθεί» και του έδωσε ένα τεστ που μπορεί να περάσει, σίγουρα για την ανθρωπιστική βοήθεια και ίσως για τις διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς. Οι κόκκινες γραμμές των ΗΠΑ έχουν έναν τρόπο να γίνονται ροζ. Το μόνο ερώτημα είναι: Θέλει ο Νετανιάχου να τσακωθεί;».
Η αδιαλλαξία του Νετανιάχου προκαλεί «πονοκέφαλο» στους συμμάχους του από την αρχή του πολέμου τόσο αναφορικά με την επιχειρησιακή του στρατηγική όσο και με το μεταπολεμικό του σχέδιο για τη Γάζα.
Δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου
«Δεν υπάρχει βιώσιμο σχέδιο για το μέλλον της Γάζας, όχι μόνο για την επόμενη μέρα, αλλά ακόμα και σήμερα. Κανείς δεν ξέρει πότε θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος, πώς θα τελειώσει», δήλωσε ο Elgindy στο CNN, ανώτερος συνεργάτης και διευθυντής του Προγράμματος για την Παλαιστίνη και τις Ισραηλινό-Παλαιστινιακές Υποθέσεις στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής.
Ο ίδιος σημειώνει ότι ο στόχος της εξάλειψης της Χαμάς δεν ήταν και δεν είναι ρεαλιστικός, και η αιματοχυσία θα φέρει περισσότερα προβλήματα για την ασφάλεια του ίδιου του Ισραήλ. «Είναι αποκομμένο από την πραγματικότητα, γιατί ακόμα κι αν καταστρέψεις τη Χαμάς, δημιουργείς κάτι που θα είναι πολύ χειρότερο από το μέλλον. Γιατί τώρα έχεις 30. 000 νεκρούς, 17. 000 ορφανά. Ποια θα είναι η άποψή τους για το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν μεγαλώσουν;».
Τα παιδιά αποτελούν το 40% των θυμάτων της ισραηλινής επίθεσης
«Οι ρεαλιστικές επιλογές που έχουν μπροστά τους είναι να συνεχίσουν να κατέχουν τη Γάζα επ’ αόριστον, κάτι που οι περισσότεροι Ισραηλινοί δεν θέλουν να κάνουν, ή, εναλλακτικά, να εγκαταλείψουν τη Γάζα και να έχουν τη Χαμάς να είναι η ισχυρότερη δύναμη στο έδαφος, είτε είναι είτε όχι το επίσημο πρόσωπο της κυβέρνησης στη Γάζα», αναφέρει.
Μπορεί ο Νετανιάχου να υπολόγιζε αρχικά ότι θα μπορούσε να εκτοπίσει τους Παλαιστίνιους στην Αίγυπτο με την άσκηση αυτής της πρωτοφανούς βίας εναντίον του πληθυσμού, ωστόσο αυτό το σχέδιο έχει απορριφθεί πολλές φορές από το Κάιρο και από άλλες συμμαχικές χώρες. Η έλλειψη οποιουδήποτε πλάνου για τη μεταπολεμική Γάζα οξύνει τα αδιέξοδα του πολέμου και τις σχέσεις του Ισραήλ με τους συμμάχους του.
Μη ρεαλιστικές προτάσεις
Το Ισραήλ έχει αρνηθεί την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους αλλά και προτάσεις – επίσης με πρακτική δυσκολία εφαρμογής – να αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή τον έλεγχο της Γάζας.
Αλλά ακόμα και οι προτάσεις για την καθιέρωση προσωρινού διεθνούς ελέγχου ασφαλείας στη Γάζα δεν είναι εφικτές, δεδομένης της στάσης του Ισραήλ, λένε αναλυτές.
Η Γάζα έχει καταστραφεί. Η Χαμάς ζητά από το Ισραήλ να πληρώσει για την ανοικοδόμησή της. Το Τελ Αβίβ το έχει αποκλείσει
«Αν το Ισραήλ παραδεχόταν ότι είναι μια κατοχική δύναμη που πρέπει να αποσυρθεί, όπως επιμένει σχεδόν το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, και δεν διεκδικούσε τα δικαιώματα του ελέγχου ασφαλείας επί της περιοχής κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, τότε θα μπορούσαμε να έχουμε κάτι παρόμοιο με την KFOR στο Κοσσυφοπέδιο, μια διεθνή δύναμη ως μεταβατικό στάδιο για να αναλάβουν οι Παλαιστίνιοι την ευθύνη για την περιοχή», δήλωσε ο Hellyer, ανώτερος συνεργάτης σε θέματα ασφάλειας στο Royal United Services Institute (RUSI) στο Λονδίνο , αναφερόμενος στην ειρηνευτική δύναμη υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ που επιχειρεί στο Κοσσυφοπέδιο.
Ο Thrall, ειδικός στην αραβοϊσραηλινή σύγκρουση με έδρα την Ιερουσαλήμ, δήλωσε ότι οι περισσότερες προσπάθειες για την εξεύρεση εναλλακτικών σχεδίων δεν είναι ρεαλιστικές λόγω της θέσης του Ισραήλ.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι επί έξι μήνες οι προτάσεις είναι επικεντρωμένες σε αυτό που θα δεχόταν ή όχι το Ισραήλ, χωρίς ωστόσο να λαμβάνεται υπόψιν αυτό που επιθυμούν οι Παλαιστίνιοι ή το δικαίωμα στην αυτοδιάθεσή τους.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο Νετανιάχου
«Θα απαιτούσαν την άσκηση τεράστιας πίεσης στο Ισραήλ και αυτό δεν φαίνεται πουθενά σήμερα», είπε, προσθέτοντας ότι το πρόβλημα αυτό είναι απίθανο να εξαλειφθεί ακόμη και αν ο Νετανιάχου παραιτηθεί.
Όπως αναφέρει, ο Γκαντζ μπορεί να ζητά εκλογές, να επισκέπτεται τις ΗΠΑ και για πολλούς να θεωρείται ως εναλλακτική στον Νετανιάχου μπροστά στο αδιέξοδο, αλλά μοιράζεται τις ίδιες ιδέες και το ίδιο σχέδιο.
«Δεν έχει σημαντικά διαφορετικές ιδέες για τη Γάζα ή για το μέλλον του Ισραήλ, της Παλαιστίνης ή για την παλαιστινιακή κυριαρχία. Και αν κοιτάξετε το σχέδιο του (συναδέλφου του Γκαντζ) Gadi Eisenkot για τη Γάζα, το οποίο υποτίθεται ότι αποτελούσε αντίλογο στο εντελώς μη ρεαλιστικό σχέδιο του Νετανιάχου, ήταν πολύ παρόμοιο με αυτό», δήλωσε ο Thrall.
Η έλλειψη σχεδίου δεν σημαίνει ότι το Ισραήλ θα υποχωρήσει, αλλά αντιθέτως φαίνεται πως σε κάθε περίπτωση θα συνεχίσει να επιτίθεται στη Λωρίδα της Γάζας, πιστεύοντας ίσως ότι μπορεί να περιορίσει τους Παλαιστίνιους ένα ακόμα μικρότερο μέρος του θύλακα που θα μετατραπεί σε μια τεντούπολη που θα βρίσκεται υπό τον έλεγχό του.
Και αυτή βέβαια η επιλογή σημαίνει τρομακτική καταστροφή για τους Παλαιστίνιους αλλά και ρίσκο για το Ισραήλ που θα κάνει την επιλογή να διατηρεί μια αιματηρή κατοχή διακινδυνεύοντας ακόμα περισσότερο τη δική του ασφάλεια, τη στιγμή που ο πλανήτης μετά από δεκαετίες έχει ξανά το βλέμμα του στραμμένο στο παλαιστινιακό ζήτημα.