Μπορεί να ακούγεται πια κλισέ, όμως αυτές οι εκλογές στις ΗΠΑ είναι πράγματι από τις πιο κρίσιμες και αμφίρροπες στη σύγχρονη ιστορία.
Μέσα σε κλίμα ακραίας πόλωσης σε μια υπερδύναμη 346 εκατομμυρίων κατοίκων, εκτιμάται ότι περισσότερο από το ήμισυ των περίπου 160 εκατομμυρίων εγγεγραμμένων ψηφοφόρων θα έχει ασκήσει το δικαίωμα πρόωρης ψηφοφορίας -είτε αυτοπροσώπως, είτε με επιστολική ψήφο- πριν από την «μητέρα όλων των μαχών», στις 5 Νοεμβρίου.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι τακτικοί, όσο και νέοι ψηφοφόροι -οι τελευταίοι όχι με ηλικιακό γνώμονα, αλλά με βάση το γεγονός ότι δεν είχαν εγγραφεί για να ψηφίσουν στις προηγούμενες εκλογές.
Φέτος περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό γυναικών ψηφοφόρων των Δημοκρατικών στην εκλογικά κρίσιμη πολιτεία της Πενσιλβάνια και ανδρών που στηρίζουν τους Ρεπουμπλικανούς στην εξίσου αμφιταλαντευόμενη πολιτεία της Αριζόνα.
Όμως σε μια αναμέτρηση που αναμένεται να κριθεί στο νήμα, η αποχή και η ψήφος των -ακόμη και στο παρά ένα- αναποφάσιστων με πρόθεση ψήφου αποκτούν βαρύνουσα σημασία.
Και δη στις επτά κρίσιμες πολιτείες (Πενσιλβάνια, Μίσιγκαν, Ουισκόνσιν, Αριζόνα, Βόρεια Καρολίνα, Τζόρτζια, Νεβάδα), που θα κρίνουν την κούρσα για τον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα με τελευταία πανεθνική δημοσκόπηση του Emerson College, το 1,4% των ερωτηθέντων προτίθεται να υποστηρίξει έναν τρίτο υποψήφιο και το 0,9% δεν ξέρει ακόμη ποιον θα ψηφίσει.
Σε αυτό το φόντο, το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να κριθεί από περίπου 100.000 ψηφοφόρους σε μια χούφτα πολιτειών.
Στις επτά αμφίρροπες, εκτιμάται ότι θα καθορίσουν την κατανομή συνολικά 93 εκλεκτόρων.
Διαμοιραζόμενοι δημογραφικά, πάνε μονοκούκι σε όποιον προεδρικό υποψήφιο πάρει έστω και μία ψήφο παραπάνω από τον αντίπαλο, σε καθεμία από αυτές της πολιτείες ξεχωριστά.
Πρόκειται για μια τις σημαντικές παρενέργειες ενός περίπλοκου και στρεβλού εκλογικού συστήματος, βάσει του οποίου ένας πρόεδρος μπορεί να εκλεγεί ακόμη και χωρίς να έχει εξασφαλίσει σε εθνικό επίπεδο τη λαϊκή ψήφο.
Έχει συμβεί πολλάκις στο παρελθόν…
Αν και πια λιγοστοί, οι αναποφάσιστοι Αμερικανοί ψηφοφόροι μπορεί να κρίνουν το αποτέλεσμα στις φετινές εκλογές στις ΗΠΑ (REUTERS/Vincent Alban)
Εκλογικά μαθηματικά, πολιτική σπαζοκεφαλιά
Από το 2000 και τούδε, οι Δημοκρατικοί έχουν κερδίσει τη λαϊκή ψήφο στις 5 από τις 6 προεδρικές εκλογές, όμως οι Ρεπουμπλικάνοι κέρδισαν σε 3 από αυτές, εξασφαλίζοντας τον μαγικό αριθμό των 270 εκλεκτόρων.
Συνέβη το 2000 με τον Δημοκρατικό Αλ Γκορ έναντι του Τζόρτζ Μπους του νεότερου (επανεξελέγη άνετα το 2004 έναντι του Τζον Κέρι).
Το σενάριο επαναλήφθηκε το 2016 με την ήττα της Χίλαρι Κλίντον έναντι του Ντόναλντ Τραμπ.
Η μεν κέρδισε τη λαϊκή ψήφο σε πανεθνικό επίπεδο, με διαφορά σχεδόν 3 εκατομμυρίων ψήφων.
Όμως ο Τραμπ κέρδισε τους περισσότερους εκλέκτορες, με 306 έναντι 227.
Το είχε καταφέρει πρακτικά διαλύοντας το δημοκρατικό «μπλε τείχος» στο Μίσιγκαν, στην Πενσυλβάνια και στο Ουισκόνσιν, εξασφαλίζοντας ένα προβάδισμα συνολικά 77.744 ψήφων.
Εάν λίγο περισσότεροι από 38.000 ψηφοφόροι σε αυτές τις τρεις πολιτείες είχαν επιλέξει την Κλίντον αντί του Τραμπ ή λίγο περισσότεροι από τους 77.000 ψηφοφόρους του Τραμπ δεν είχαν προσέλθει στις κάλπες σε αυτές τις τρεις κρίσιμες πολιτείες του 2016, θα είχε εκλεγεί πρόεδρος η Χίλαρι Κλίντον.
Αντιστρόφως, στις εκλογές του 2020, ο Τζο Μπάιντεν -αν και κέρδισε σε διαφορά 7 εκατομμυρίων στη λαϊκή ψήφο- θα μπορούσε να είχε χάσει, εάν δεν εξασφάλιζε το προβάδισμα των μόλις 42.918 ψήφων στην Αριζόνα, στο Ουισκόνσιν και στη Τζόρτζια.
Κατά πολλούς, αυτή η σημερινή πολιτική αβεβαιότητα φαντάζει το λιγότερο οξύμωρη, δεδομένου ότι οι σημερινοί μονομάχοι για την αμερικανική προεδρία έχουν εδώ και καιρό πρωταγωνιστικούς ρόλους στην εθνική πολιτική σκηνή.
Εξαιρετικά αμφίρροπη, η προεκλογική αντιπαράθεση μεταξύ της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ έχει οδηγήσει σε επίπεδα ακραίας πόλωσης (REUTERS/Evelyn Hockstein & Octavio Jones/File Photo)
Κυνήγι των αναποφάσιστων, με ηλεκτρονικό… φακέλωμα
Αν και άρχισε να βγαίνει προεκλογικά από την πολιτική αφάνεια υπό την προεδρία Μπάιντεν, η Δημοκρατική Κάμαλα Χάρις είναι εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ.
Γνωστός από την… καλή και την ανάποδη είναι ο «MAGA» (Make America Great Again) Ρεπουμπλικανός πρώην πρόεδρος -καταδικασμένος πια για κακουργήματα και υπόδικος για απόπειρα ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος του 2020- Ντόναλντ Τραμπ.
Δυσαρεστημένοι όμως για πολλούς λόγους -που κυμαίνονται από την έλλειψη σαφούς πολιτικής ατζέντας, μέχρι το ποιόν των μονομάχων για τον Λευκό Οίκο- οι ταλαντευόμενοι ψηφοφόροι δεν είναι ικανοποιημένοι ούτε με τον αμετανόητο Τραμπ, ούτε με την «αλεξιπτωτίστρια» στο προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών Χάρις.
Ως έχουν ωστόσο τα πράγματα, ο προσεταιρισμός τους -πρωτίστως στις αμφιταλαντευόμενες πολιτείες- έγινε για αμφότερους τους προεδρικούς υποψήφιους ζήτημα πολιτικής «ζωής ή θανάτου».
Προς τούτο, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί επένδυσαν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και έμψυχο δυναμικό σε εθελοντές.
Δεν αρκέστηκαν σε εκστρατείες πόρτα-πόρτα.
Προσπαθούν μέχρι και την τελευταία στιγμή να τους «προσηλυτίσουν» με προεκλογικές πολιτικές διαφημίσεις και με χιονοστιβάδα φυλλαδίων και emails, ακόμη και μέσω εφαρμογών για κινητά, που για τα ευρωπαϊκά πρότυπα προστασίας προσωπικών δεδομένων θα ήταν εφιάλτης.
Το επιτελείο της Καμάλα Χάρις βασίστηκε κυρίως στην εφαρμογή «Minivan», που βάσει μιας σειράς δεδομένων δίνει τη δυνατότητα στους εθελοντές της προεκλογικής της εκστρατείας να εντοπίσουν τα νοικοκυριά που ταλαντεύονται στην ψήφο τους, αλλά μπορούν δυνητικά να κινητοποιηθούν μέχρι την κάλπη.
Ανάλογες εφαρμογές χρησιμοποιούν οι Ρεπουμπλικανοί, με πιο κομβική το «10xvotes», βάσει του οποίου βοηθούν τους ψηφοφόρους τους να πείσουν τουλάχιστον άλλους δέκα απρόθυμους συντηρητικούς Αμερικανούς να πάνε μέχρι την κάλπη.
Η καμπάνια γίνεται συνδυαστικά με τη δράση διάφορων ομάδων πολιτικής υποστήριξης.
Ξεχωρίζουν η ακροδεξιά Turning Point Action του συνωμοσιολόγου Τσάρλι Κερκ και, φυσικά, η America PAC του Έλον Μασκ.
Αφίσες με συνθήματα υπέρ της μαζικής συμμετοχής στις κάλπες έχουν κατακλύσει τους δρόμους στη Φιλαδέλφεια, στην εκλογικά πιο κρίσιμη πολιτεία της Πενσυλβάνια (REUTERS/Hannah McKay)
Λοταρίες και… δωράκια για συμμετοχή στις εκλογές στις ΗΠΑ
Δοκιμάζοντας τα όρια του εκλογικού νόμου, ο μεγιστάνας της τεχνολογίας -και επίδοξο μέλος της κυβέρνησης σε μια δεύτερη προεδρική θητεία του Τραμπ- λάνσαρε μάλιστα μέχρι και λοταρία στις επτά κρίσιμες πολιτείες, με επιταγές ενός εκατομμυρίου δολαρίου για νέους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικανών.
Αναλυτές χαρακτηρίζουν πρωτοφανές για μια προεδρική εκστρατεία να στηρίζεται τόσο πολύ σε εξωτερικές ομάδες.
Στο επίκεντρο τόσο των Δημοκρατικών, όσο και των Ρεπουμπλικανών είναι νεότεροι άνδρες, ιδίως οι Αφροαμερικανοί και οι Λατίνοι, καθώς και οι γυναίκες στα προάστια.
Επικαλούμενο έρευνα του Emerson College, το Newsweek ανέφερε ότι τις τελευταίες εβδομάδες η εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις έδειχνε να κερδίζει σε πόντους.
«Η δημοσκόπηση του Emerson College, που διεξήχθη μεταξύ 14 και 16 Οκτωβρίου», γράφει, «δείχνει ότι μεταξύ των αναποφάσιστων ψηφοφόρων που επέλεξαν ποιον θα ψήφιζαν την περασμένη εβδομάδα ή μήνα, το 60% επέλεξε τη Δημοκρατική αντιπρόεδρο, ενώ το 36% επέλεξε τον Ρεπουμπλικανό πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ».
Κατά την Washington Post, το επιτελείο της Χάρις «έχει περισσότερο προσωπικό και εθελοντές, μεγαλύτερη παρεμβατικότητα, προβάδισμα στη ψηφιακή διαφήμιση, ένα πιο εξελιγμένο πρόγραμμα οργάνωσης που βασίζεται σε smartphonews», ακόμη και «χρήματα για περιττά» για τις εκλογές «κουδουνάκια και σφυρίχτρες, που συνήθως προορίζονται για το προμοτάρισμα εταιρικών προϊόντων και επαγγελματικών αθλητικών πρωταθλημάτων».
Ακόμη κι έτσι, πάντως, η εκλογική μάχη παρέμενε δημοσκοπικά ισόπαλη.
Αλλά αυτό μένει πια να φανεί στην πράξη.