Εξαιρετικά αμφίρροπες μέχρι το παρά πέντε, οι εκλογές στις ΗΠΑ αναμένεται να κριθούν τελικά στο νήμα μεταξύ της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ.
Ακόμη και η τελευταία ψήφος στις 5 Νοεμβρίου θα είναι κρίσιμη για τους πρακτικά ισόπαλους στις δημοσκοπήσεις αντιπάλους στη μάχη για τον Λευκό Οίκο.
Σε αυτό το φόντο, ο ρόλος των τρίτων προεδρικών υποψηφίων -που κατεβαίνουν στις εκλογές με μικρά κόμματα ή ως ανεξάρτητοι- μπορεί να είναι κομβικός.
Αν και έχουν ισχνά ποσοστά σε εθνικό επίπεδο και δεν συμμετέχουν καν σε όλα τα ψηφοδέλτια ανά την επικράτεια των ΗΠΑ, οι ψήφοι που θα αποσπάσουν αυτοί οι εκλογικοί αουτσάιντερς θα μπορούσαν να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ του Τραμπ ή της Χάρις.
Και δη στις επτά κρίσιμες πολιτείες (Πενσιλβάνια, Μίσιγκαν, Ουισκόνσιν, Αριζόνα, Βόρεια Καρολίνα, Τζόρτζια, Νεβάδα), επηρεάζοντας έτσι την κατανομή των εκλεκτόρων.
Πρόκειται για έναν άγνωστο Χ στην «εξίσωση» του περίπλοκου εκλογικού συστήματος των ΗΠΑ, που έχει προκαλέσει στο παρελθόν μεγάλες «σπαζοκεφαλιές» και καραμπόλες.
Το 2000 για παράδειγμα ο Ραλφ Νέιντερ, τότε προεδρικός υποψήφιος του Κόμματος των Πρασίνων, πήρε 97.421 ψήφους στη Φλόριντα.
Την πολιτεία που ο Δημοκρατικός Αλ Γκορ έχασε για μόλις 537 ψήφους από τον Ρεπουμπλικανό Τζορτζ Μπους τον νεότερο, με τον τελευταίο να μετακομίζει στον Λευκό Οίκο.
Το 2016 η υποψήφια των Πρασίνων, Τζιλ Στάιν πήρε στις τρεις κρίσιμες πολιτείες του «μπλε τείχους» (Πενσυλβάνια, Μίσιγκαν, Ουισκόνσιν) περισσότερες ψήφους από αυτές που χώρισαν τελικά τη Χίλαρι Κλίντον από την εκεί νίκη και τελικά από την αμερικανική προεδρία, έναντι του Ντόναλντ Τραμπ.
Το αντίστροφο συνέβη με τον Ρεπουμπλικανό πρώην πρόεδρο στις εκλογές του 2020, όταν η υποψήφια του Φιλελεύθερου Κόμματος (Libertarians), Τζο Τζόργκενσεν, έλαβε στη Τζόρτζια, στην Αριζόνα και στο Ουισκόνσιν περισσότερες ψήφους, από τη διαφορά με την οποία ο Τραμπ έχασε τελικά στις τρεις πολιτείες και μια δεύτερη συναπτή θητεία στον Λευκό Οίκο.
Οι δημοσκοπικά αξιόμαχοι τρίτοι προεδρικοί υποψήφιοι στις ΗΠΑ, Τζιλ Στάιν, Τσέις Όλιβερ και Κόρνελ Γουέστ (Photos: REUTERS/Rebecca Cook, Wikimedia Commons/Gage Skidmore, Wikimedia Commons/DarrellNance)
Φοβού τα αουτσάιντερ
Στις φετινές εκλογές, από τη λίστα των τρίτων υποψηφίων ξεχωρίζουν τρεις ως δυνητικοί εκλογικοί κίνδυνοι, είτε για την Κάμαλα Χάρις, είτε για τον Ντόναλντ Τραμπ.
O 39χρονος Τσέις Όλιβερ είναι προεδρικός υποψήφιος του Φιλελεύθερου Κόμματος (Libertarians), το οποίο συνήθως αφαιρεί ψήφους από τους Ρεπουμπλικανούς.
Μέλος ο ίδιος των Δημοκρατικών μέχρι το 2009, δηλώνει «οπλισμένος και ομοφυλόφιλος», υπέρμαχος της οπλοκατοχής, της αστυνομικής μεταρρύθμισης και των αμβλώσεων.
Ο 71χρονος Κόρνελ Γουέστ, αριστερός διανοούμενος, ακαδημαϊκός και πολιτικός ακτιβιστής, κατεβαίνει στις εκλογές ως ανεξάρτητος.
Υπέρμαχος της κοινωνικής δικαιοσύνης, συμμετέχει ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης και θα μπορούσε να «ψαλιδίσει» τα ποσοστά της Κάμαλα Χάρις.
Η 74χρονη Τζιλ Στάιν, τρίτη φορά προεδρική υποψήφια του Κόμματος των Πρασίνων (μετά το 2012 και το 2016), χαρακτηρίζει τόσο τους Δημοκρατικούς όσο και τους Ρεπουμπλικανούς «κόμματα ζόμπι».
Γιατρός και ακτιβίστρια, από εβραϊκή οικογένεια, έχει σημαντική απήχηση στις τάξεις των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων των Δημοκρατικών από τη στήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν-Χάρις προς το Ισραήλ στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.
Τελευταία δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Suffolk και της εφημερίδας USA TODAY, δίνει ποσοστό 1% στον Γουέστ και από 0,8% στους Στάιν και Όλιβερ.
Αυτά, ενώ φέρει τους Χάρις και Τραμπ σχεδόν ισόπαλους (45,3% έναντι 44,4%), με το 4,8% των ερωτηθέντων αναποφάσιστο και το 2,9% να αρνείται να απαντήσει.
Αν και σε εθνικό επίπεδο οι τρίτοι υποψήφιοι συγκεντρώνουν περίπου ένα 3%, το πραγματικό ερώτημα είναι πώς θα επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα σε όσες κρίσιμες πολιτείες έχουν συμμετοχή στα ψηφοδέλτια.
Ο μοναδικός που είναι εκλογικά παρών και στις επτά είναι ο Τσέις Όλιβερ.
Η Τζιλ Στάιν κατεβαίνει στις έξι, πλην της Νεβάδα.
Ο Κόρνελ Γουέστ συμμετέχει στη Βόρεια Καρολίνα, στο Μίσιγκαν και στο Ουισκόνσιν.
Στις δύο τελευταίες πολιτείες, δε, παραμένει στα ψηφοδέλτια -ένεκα γραφειοκρατικού κωλύματος- ο πρώην Δημοκρατικός, μέχρι πρότινος ανεξάρτητος προεδρικός υποψήφιος και πλέον σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ, Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ.
«Ο εχθρός του εχθρού μου, φίλος»
Εν μέσω ακραίας πόλωσης και εκλογικής αβεβαιότητας, ενώ η προεκλογική κούρσα οδεύει στο «φωτοφίνις», τα επιτελεία της Κάμαλα Χάρις και του Ντόναλντ Τραμπ στρέφουν τα βέλη τους και κατά των τρίτων υποψηφίων.
Η λογική είναι να απλή και μακιαβελική.
Όσους δυσαρεστημένους, αναποφάσιστους και ανεξάρτητους ψηφοφόρους δεν καταφέρουν να κερδίσουν, επιχειρούν να τους στρέψουν σε εναλλακτικές επιλογές, που θα πλήξουν το αντίπαλο στρατόπεδο, σε ένα σύστημα κατά τα λοιπά βαθιά δικομματικό.
Έτσι, ομάδες πολιτικής στήριξης των Δημοκρατικών «κλείνουν το μάτι» στην υποψηφιότητα του φιλελεύθερου Τσέις Όλιβερ, με προεκλογικά σποτ «Στείλτε ένα μήνυμα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και ψηφίστε τις αξίες σας», απευθυνόμενοι στους αντιτραπικούς Ρεπουμπλικανούς.
Είναι πολλοί ειδικά στην Πενσυλβάνια -την πιο κρίσιμη από τις αμφίρροπες πολιτείες- τουλάχιστον στις τάξεις όσων είχαν στηρίξει στις εσωκομματικές εκλογές, την άνοιξη, την Νίκι Χέιλι για το κομματικό χρίσμα.
Όσο για τους δυσαρεστημένους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών;
Δείχνοντας πόσο σοβαρά παίρνουν στο κόμμα της Κάμαλα Χάρις την εκλογική απειλή της Τζιλ Στάιν των Πρασίνων, άρχισαν πρόσφατα να προβάλλονται τηλεοπτικές διαφημίσεις στις πολιτείες του «μπλε τείχους», με σύνθημα: «Η ψήφος για τον Στάιν είναι στην πραγματικότητα ψήφος για τον Τραμπ».
Ειδικά δε το Μίσιγκαν έχει γεμίσει με αφίσες, όπου αναγράφεται: «Η Τζιλ Στάιν βοήθησε κάποτε τον Τραμπ. Μην το αφήσετε να συμβεί δεύτερη φορά».
Διπλή, η αναφορά αφορά αφενός στις προεδρικές εκλογές του 2016 -όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε το 2016 τη Χίλαρι Κλίντον με διαφορά μικρότερη των 11.000 ψήφων- αφετέρου στη σημερινή στήριξη της Στάιν από την πολυπληθή μουσουλμανική κοινότητα του Μίσιγκαν και το αντιπολεμικό φιλοπαλαιστινιακό κίνημα «Εγκαταλείψτε τη Χάρις».
Στον αντίποδα λειτουργεί το ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο, μάλιστα με μια αγνώστου χρηματοδότησης νέα πολιτική ομάδα στήριξης, την Badger Values PAC, να έχει ξοδέψει εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια τις τελευταίες ημέρες σε διαφημίσεις, υποστηρίζοντας την υποψηφιότητα της Τζιλ Στάιν στο Ουισκόνσιν.