Δεκάδες ευρωπαίοι ηγέτες που συναντιούνται αύριο στη Σύνοδο Κορυφής στη Βουδαπέστη, θα αξιολογήσουν τις επιπτώσεις της επανεκλογής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο για την ευρωπαϊκή ήπειρο, στην προσπάθεια να χαράξουν μια κοινή στρατηγική. Αυτό όμως δεν προβλέπεται τόσο εύκολο.
Παρά τα οικονομικά προβλήματα και τους δύο πολέμους στην ευρύτερη περιοχή, όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην Ουάσινγκτον, για να δουν αν η επιστροφή του Τραμπ θα προκαλέσει πολιτικές διαμάχες απ’ άκρη σε άκρη της Ευρώπης, όπως έκανε η πρώτη του προεδρία.
Οι διατλαντικές σχέσεις σε τεντωμένο σκοινί
Για τον οικοδεσπότη της συνόδου κορυφής και ένθερμο οπαδό του Τραμπ, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, τα πράγματα ήταν ήδη ξεκάθαρα, πριν καν τελειώσει η καταμέτρηση των ψήφων. «Καλημέρα, Ουγγαρία! Στο δρόμο για μια όμορφη νίκη. Είναι ήδη στο τσεπάκι!», ήταν η πρώτη του αντίδραση.
Αντίστοιχα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συνεχάρη τον Τραμπ μόλις έγινε σαφής η νίκη του. «Η ΕΕ και οι ΗΠΑ είναι κάτι περισσότερο από απλοί σύμμαχοι. Μας συνδέει μια πραγματική εταιρική σχέση μεταξύ των λαών μας, που ενώνει 800 εκατομμύρια πολίτες», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν.
«Ας εργαστούμε από κοινού για μια διατλαντική εταιρική σχέση που θα συνεχίσει να προσφέρει στους πολίτες μας. Εκατομμύρια θέσεις εργασίας και δισεκατομμύρια στο εμπόριο και τις επενδύσεις σε κάθε πλευρά του Ατλαντικού εξαρτώνται από τον δυναμισμό και τη σταθερότητα της οικονομικής μας σχέσης», καταλήγει το συγχαρητήριο μήνυμα της Φον Ντερ Λάιεν.
Μόνο που οι διατλαντικές οικονομικές σχέσεις ήταν κάθε άλλο παρά σταθερές κατά τη διάρκεια της προηγούμενης προεδρίας του Τραμπ, ενώ τώρα θα δοκιμαστούν εκ νέου.
Η κυβέρνησή του επέβαλε φόρους στον χάλυβα και το αλουμίνιο της ΕΕ το 2018 με τον ισχυρισμό ότι τα ξένα προϊόντα που παράγονται από τους Αμερικανούς συμμάχους αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι αντέδρασαν με δασμούς σε μοτοσικλέτες αμερικανικής κατασκευής, μπέρμπον, φυστικοβούτυρο και τζιν, μεταξύ άλλων.
Όλοι πλην Ρωσίας
Μια σειρά από γεωπολιτικές συγκρούσεις «θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ευημερία στην περιοχή μας», αναφέρει η πρόσκληση της ΕΕ προς τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ), η οποία ενώνει σχεδόν 50 έθνη σε όλη την Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.
Μεταξύ των ηγετών που πιθανόν θα παραστούν την Πέμπτη είναι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος αναμένεται να κάνει άλλη μια έκκληση για περισσότερη βοήθεια. Η χρονική συγκυρία είναι ιδιαίτερα φορτισμένη, καθώς ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να τερματίσει τον πόλεμο «εντός 24 ωρών» από την εκλογή του – κάτι που το Κίεβο ερμηνεύει ως επικείμενη διακοπή της αμερικανικής υποστήριξης.
Όρμπαν ο «τραμπικός»
Ο Όρμπαν, ο οποίος έχει υποστηρίξει ανοιχτά τον Τραμπ, λέγοντας ότι είναι «άνθρωπος της ειρήνης», είχε προβλέψει τη νίκη του και υποστήριζε ότι οι αστικές και ποινικές υποθέσεις εναντίον του ήταν πολιτική σκευωρία.
Ο Όρμπαν κατέχει αυτή την περίοδο την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, αποκτώντας εξέχων βήμα ως οικοδεσπότης στη σύνοδο του ΕΠΚ την Πέμπτη, καθώς και στη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ την Παρασκευή.
Η προεδρία του Όρμπαν στο Συμβούλιο της ΕΕ, προκάλεσε αναταραχή από την πρώτη ημέρα, όταν δήλωσε ότι το σύνθημα των έξι μηνών της προεδρίας του ήταν «Κάντε την Ευρώπη μεγάλη ξανά». Ήταν μια εντυπωσιακά σαφής αναφορά στην αγάπη του για τον Τραμπ, την οποία ακολούθησε με αιφνιδιαστικές επισκέψεις στη Μόσχα και το Πεκίνο, εξοργίζοντας τους ηγέτες της ΕΕ που είπαν ότι δεν ενεργούσε εξ ονόματός τους.
… και ο ευρωπαϊστής Τουσκ
Ενώ ο Όρμπαν έχει θεωρήσει το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών ως καθοριστικό για το μέλλον της Ευρώπης -έχει μάλιστα καθυστερήσει την ψήφιση του εθνικού προϋπολογισμού της Ουγγαρίας για το 2025 μέχρι να εκλεγεί νέος πρόεδρος- δεν αισθάνονται όλοι οι ηγέτες της ΕΕ άνετα με το γεγονός ότι η μοίρα του μπλοκ είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με τις κινήσεις της αμερικανικής πολιτικής.
Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός της Πολωνίας, δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να χαράξει μια πιο ανεξάρτητη πορεία που θα είναι λιγότερο ευαίσθητη στις αλλαγές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από τις αμερικανικές εκλογές, ενώ εξαρτάται πρωτίστως από εμάς, υπό την προϋπόθεση ότι η Ευρώπη επιτέλους θα ωριμάσει και θα πιστέψει στις δικές της δυνάμεις», δήλωσε ο Τουσκ πριν από τη σύνοδο κορυφής. «Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, η εποχή του γεωπολιτικού outsourcing έχει τελειώσει».