Μπορεί ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ τους τελευταίους μήνες να έχει κατεβάσει ταχύτητα, εμφανίζοντας ως και οριακά αρνητικό πρόσημο μεσοσταθμικά, όμως οι μηχανισμοί της αισχροκέρδειας δεν έχουν εκλείψει. Μια σχετικά νέα «φάμπρικα» νομιμοφανούς μεγιστοποίησης του κέρδους φαίνεται να βρίσκεται στο στόχαστρο του υπουργείου Ανάπτυξης.
Η μέθοδος, που θυμίζει μια παραλλαγή των λεγόμενων «τριγωνικών συναλλαγών» αφορά τη σύσταση Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών, κάποιες εκ των οποίων συμβάλλονται με τα σούπερ μάρκετ. Η μία ΙΚΕ εισάγει προϊόντα από το εξωτερικό και τα μεταπωλεί σε δεύτερη ΙΚΕ, με περιθώριο κέρδους για παράδειγμα 5%. Η δεύτερη ΙΚΕ, τα πουλάει ως προμηθευτής στα σούπερ μάρκετ, προσθέτοντας το δικό της περιθώριο κέρδους, π.χ. άλλο 5%. Το σούπερ μάρκετ τοποθετεί το προϊόν στα ράφια, με πολύ χαμηλότερο περιθώριο κέρδους, γύρο στο 1,5%-1,8%.
Αν το σούπερ μάρκετ είναι συμβεβλημένο με αυτές τις ΙΚΕ – όπως υπάρχουν ενδείξεις ότι συμβαίνει σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης – τότε μοιράζεται μέρος των κερδών των ενδιάμεσων εταιρειών. Το αποτέλεσμα είναι οι υπηρεσίες του κράτους να θεωρούν τυπικά ότι το περιθώριο κέρδους του λιανέμπορου παραμένει στο 1,5% – τηρώντας το νόμο για το πλαφόν – όμως στην πραγματικότητα μπορεί να είναι αρκετά υψηλότερο, τρεις ως τέσσερις φορές. Το πρόβλημα είναι ότι η μέθοδος αυτή δεν είναι παράνομη με βάση το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. εφόσον δεν υπάρχει φοροδιαφυγή. Αν επιβληθεί πρόστιμο το πιθανότερο είναι το σούπερ μάρκετ να δικαιωθεί στο δικαστήριο και να το σβήσει.
Ερωτήματα για τις ΙΚΕ
Με το παραπάνω φαινόμενο ασχολήθηκε σήμερα το ρεπορτάζ της εκπομπής Κοινωνία Ώρα Mega.. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, αίσθηση προκαλεί ο τρόπος τον οποίο χρησιμοποιούν οι μεγάλες εταιρείες προκειμένου να αυξήσουν το κέρδος τους. Σύμφωνα με στοιχεία, οι μεγάλοι έμποροι – εταιρείες ιδρύουν ΙΚΕ οι οποίες στη συνέχεια αγοράζουν προϊόντα από τη μητρική εταιρεία. Έπειτα, τα δίνουν στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ με πολύ ακριβότερες τιμές. Το κέρδος από χέρι σε χέρι αυξάνεται κατά πολύ, έτσι οι καταναλωτές τα αγοράζουν πολύ ακριβότερα.
«Υπάρχουν μεγαλέμποροι που δημιουργούν ΙΚΕ, δικές τους εταιρείες για να αυξάνουν το κέρδος;», είναι η ερώτηση που έθεσε ευθέως ο δημοσιογράφος Ιορδάνης Χασαπόπουλος στον γενικό διευθυντή της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος Απόστολο Πεταλά.
Ο κ. Πεταλάς απάντησε, ότι στην εφοδιαστική αλυσίδα, από τον μικρό παραγωγό στον καταναλωτή, «ειδικά οι πολύ μεγάλες αλυσίδες, έχουν μηχανισμούς που το ελέγχουν όλο αυτό το ενδιάμεσο με έναν τέτοιον τρόπο έτσι ώστε στον καταναλωτή να μπορεί να έρχεται και γρήγορα αλλά και στη χαμηλότερη δυνατή τιμή».
Η αντίδραση των δημοσιογράφων ήταν άμεση: ««Μην μας τρελαίνετε, μιλάμε κάθε μέρα με παραγωγούς. Πώς γίνεται να είναι χαμηλή η τιμή; Αλλάζει τέσσερα χέρια».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΕΣΕ, στην τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής, στα νωπά προϊόντα, περίπου το 45% είναι η τιμή που εισπράττει ο παραγωγός. Περίπου στο 18% είναι φόροι – όχι μόνο το ΦΠΑ αλλά και ενεργειακοί φόροι όπως ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης σε ηλεκτρικό ρεύμα καύσιμα κ.λπ . Επιπλέον, όπως είπε, το λιανεμπόριο είναι μια αρκετά ακριβή διαδικασία διότι έχει 120.000 εργαζόμενους, 4.500 καταστήματα, μια σειρά μεταφορών. Τέλος είπε ότι οι τιμές στα σούπερ μάρκετ το 2024 κατά μέσον όρο είναι πτωτικές.
Συνεχίζεται το μπάχαλο με τα ταμπελάκια
Αντιμέτωποι με τον εφιάλτη της ακρίβειας παραμένουν οι καταναλωτές, οι οποίοι βλέπουν τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ να παραμένουν απλησίαστες, παρά τις προσπάθειες για συγκράτησή τους – αναφέρει το ρεπορτάζ του Μega.
Χαρακτηριστικό είναι πως δεκάδες προϊόντα, παρά το ότι εντάσσονται στο «ταμπελάκι» μείωσης τιμής, παρουσιάζουν αυξήσεις.
Συγκεκριμένα:
– Χυμός μήλο 1L: Πέμπτη (21/11) 1,77€, Παρασκευή (22/11) 2,27€ (+0,50€)
– Μακαρόνια Νο7 500γρ.: Πέμπτη (21/11) 0,77€, Παρασκευή (22/11) 1€ (+0,23€)
Ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ υπεραμύνθηκε της εθελοντικής πρωτοβουλίας μείωσης τιμής, λέγοντας ότι έχει αγκαλιαστεί σημαντικά. τόσο από τις εταιρίες, από το σύνολο των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, ενώ βάσει στοιχείων υπάρχει ενδιαφέρον από τους καταναλωτές.
«Ο τρόπος που έχει διαμορφωθεί στα προηγούμενα χρόνια σχετικά με τις πάρα πολλές προσφορές και ο τρόπος που γίνονται οι προσφορές, όπως επίσης και τα πάρα πολλά παρεμβατικά μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση για τον πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια, έχουν κάνει την εικόνα και την πολυπλοκότητα μέσα στην πλοήγηση στο σούπερ μάρκετ αρκετά πιο δύσκολη. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι οι καταναλωτές είναι περισσότερο σκεπτόμενοι. Θα αλλάξει σημαντικά ο τρόπος σήμανσης στα σούπερ μάρκετ στην ΕΕ των 27 χωρών με κανονισμό. Θα ξεκινήσει σταδιακά από τον Μάρτιο και θα ολοκληρωθεί αρχές Ιουνίου, όπου η σήμανση θα αλλάξει σημαντικά και ριζικά», συμπλήρωσε.