Η Γαλλία έχει νέο πρωθυπουργό – για τρίτη φορά φέτος – μετά την πτώση του Μπαρνιέ που παρέμεινε στο αξίωμα για μόλις τρεις μήνες. Ο Φρανσουά Μπαϊρού που δεν έκρυψε ποτέ τη φιλοδοξία του να ηγηθεί της Γαλλίας, τελικά κατάφερε να κάτσει στη θέση του πρωθυπουργού αν και πολλοί στοιχηματίζουν ότι σύντομα θα αναγκαστεί να την αποχωριστεί.
Η ανακοίνωση του διορισμού του συνοδεύτηκε με μπόλικο παρασκήνιο και επικριτικά σχόλια για τον Εμανουέλ Μακρόν που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να παραμείνει στην προεδρία της χώρας διατηρώντας και την εξουσία στην Εθνοσυνέλευση ενώ ηττήθηκε στις βουλευτικές εκλογές .
Με αναβολές, καθυστερήσεις και συζητήσεις μέχρι την τελευταία στιγμή ο Μακρόν ανακοίνωσε τελικά ότι η θέση του πρωθυπουργού ανήκει στον σύμμαχό του Φρανσουά Μπεϊρού, αφού γαλλικά μέσα ανέφεραν ότι αρχικά του την είχε αρνηθεί.
Η Le Monde μετέδωσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος αναγκάστηκε να διορίσει τον Μπαϊρού αφού ο τελευταίος απείλησε με διάσπαση της συμμαχίας σε μία τεταμένη συνάντηση που είχαν οι δυο τους την Παρασκευή το πρωί στο Ελιζέ.
Η απόφαση μάλιστα ήρθε τόσο αργά που οι υπάλληλοι στο παλάτι Ματινιόν, την κατοικία του Γάλλου πρωθυπουργού, είχαν στρώσει το κόκκινο χαλί, αλλά δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν σε ποιο ύψος θα έπρεπε να στήσουν το μικρόφωνο του νέου πρωθυπουργού για την επίσημη τελετή παράδοσης – παραλαβής αργότερα μέσα στην ημέρα, δήλωσε στο X δημοσιογράφος του Agence France Presse.
Τα μαντάτα από τη Moody’s
Ο Μπαϊρού στην ομιλία του, χωρίς να ευχαριστήσει τον Μακρόν για τον διορισμό του, αναγνώρισε τον Γολγοθά που έχει να ανέβει, εκτίμησε ότι οι περισσότερες πιθανότητες είναι εναντίον του αλλά δεσμεύτηκε να εργαστεί για να συμφιλιώσει τη διαιρεμένη χώρα και να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμα.
Λίγες ώρες αργότερα η Moody’s υποβάθμισε το αξιόχρεο της Γαλλίας κατά μία βαθμίδα επικαλούμενη τον «πολιτικό κατακερματισμό» στη Γαλλία.
«Η απόφαση για υποβάθμιση της αξιολόγησης της Γαλλίας σε Aa3 αντανακλά την άποψή μας ότι τα δημόσια οικονομικά της θα αποδυναμωθούν σημαντικά από τον πολιτικό κατακερματισμό της, ο οποίος, στο άμεσο μέλλον, θα περιορίσει το εύρος και το μέγεθος των μέτρων που θα μπορούσαν να μειώσουν τα μεγάλα ελλείμματα», ανακοίνωσε ο οίκος αξιολόγησης.
Υποψήφιος για την προεδρία
Προερχόμενος από τη δεξιά, της οποίας διετέλεσε υπουργός τη δεκαετία του ’90, και έχοντας οικοδομήσει μετέπειτα ένα «κεντρώο» προφίλ, ο Μπαϊρού έθεσε τρεις φορές υποψηφιότητα για πρόεδρος της Γαλλίας χωρίς να καταφέρει να περάσει στον δεύτερο γύρο.
Η καλύτερη επίδοσή του καταγράφηκε στις προεδρικές εκλογές του 2017 όταν ήρθε τρίτος με ένα ποσοστό 19% πίσω από τον Σαρκοζί και τη Ρουαγιάλ, προκαλώντας φρενίτιδα στα ΜΜΕ που έκαναν λόγο για ένα νέο φαινόμενο πολιτικού που αφήνει πίσω του τις διαχωριστικές γραμμές δεξιάς – αριστεράς.
Ο ίδιος έριξε γέφυρες με τους Σοσιαλιστές με τη στήριξη που παρείχε στη Ρουαγιάλ και τον Ολάντ και διατήρησε τις σχέσεις με τη δεξιά καθώς ταυτίζονταν με το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα διαχείρισης των δημοσιονομικών.
Ανοιχτός σε όλους ο Φρανσουά Μπαϊρού στήριξε στο παρελθόν τη Μαρίν Λεπέν στην προσπάθειά της να συγκεντρώσει τις απαραίτητες χορηγίες για να συμμετάσχει στις εκλογές, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν προσβολή για τη δημοκρατία αν η ηγέτιδα του «πιο δημοφιλούς κόμματος δεν μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα».
Μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες να περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο Μπαϊρού ανακοίνωσε στις εκλογές του 2017 ότι δεν θα είναι υποψήφιος και ότι στηρίζει το «φαινόμενο» -όπως έγραφε ο διεθνής Τύπος- Εμανουέλ Μακρόν.
Η υπουργική θέση και το σκάνδαλο
Ο Μακρόν τον διόρισε υπουργό Δικαιοσύνης, αλλά ο Μπαϊρού αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από λιγότερο από ένα μήνα όταν τέθηκε υπό επίσημη έρευνα για φερόμενη υπεξαίρεση κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο νεοεκλεγείς τότε Μακρόν είχε τη θέση ότι κανένας που βρισκόταν υπό επίσημη έρευνα δεν μπορούσε να παραμείνει στην κυβέρνηση. Από τότε βέβαια πολύ νερό έχει κυλίσει στο αυλάκι και ο πρόεδρος έχει ανακαλέσει την προηγούμενη θέση του.
Ο Μπαϊρού τελικά αθωώθηκε λόγω αμφιβολιών, αν και οι εισαγγελείς έχουν ασκήσει έφεση κατά της απόφασης αυτής.
Άλλα μέλη του κεντρώου κόμματος MoDem που ηγείται ο Μπαϊρού – το οποίο ευθυγραμμίζεται με το κόμμα του Μακρόν – καταδικάστηκαν σε πρόστιμα και ποινές φυλάκισης με αναστολή, αφού κρίθηκαν ένοχα για την πληρωμή υπαλλήλων του κόμματος ως κοινοβουλευτικών βοηθών ευρωβουλευτών.
Η Λεπέν αντιμετωπίζει επίσης δίκες αυτή την περίοδο για παρόμοιες κατηγορίες που απειλούν να εκτροχιάσουν τις προεδρικές της φιλοδοξίες. Ο Μπαϊρού έχει υποστηρίξει την αθωότητά της.
Πρόεδρος ενός κόμματος που αριθμεί 36 βουλευτές στο γαλλικό κοινοβούλιο (σσ συνολικά έχει 577 έδρες) ο Μπαϊρού δεν είχε κρύψει την επιθυμία του να γίνει πρωθυπουργός τον Ιανουάριο μετά την παραίτηση της Ελίζαμπεθ Μπορν.
«Ναι, νομίζω θα είχε πλάκα», είχε απαντήσει σχετικά σε ερώτηση του BFMTV για το εάν φανταζόταν τον εαυτό του σε αυτή τη θέση.
Η περίοδος που αναλαμβάνει την πρωθυπουργία, όσο και αν τροφοδοτεί τις σατιρικές εκπομπές της Γαλλίας, δεν έχει πλάκα ούτε για τους Γάλλους πολίτες ούτε για τον ίδιο.
Αντιμέτωπη με οικονομική κρίση και βαθιά πολωμένη, η Γαλλία δεν φαίνεται να μπορεί να υπακούσει σε ασκήσεις ισορροπίας και αυταρχισμού στις οποίες επιδίδεται εδώ και καιρό ο Μακρόν.
Η δύσκολη εξίσωση του Μπαϊρού
Οι αντιδράσεις από την αντιπολίτευση δεν άργησαν να έρθουν. Η αριστερά του Μελανσόν «Ανυπότακτη Γαλλία» δήλωσε ότι νέα πρόταση μομφής περιμένει τον νέο πρωθυπουργό που διορίστηκε επίσης πραξικοπηματικά από έναν πρόεδρο που θα έπρεπε να έχει ήδη παραιτηθεί.
Οι υπόλοιποι σύμμαχοι του Λαϊκού Μετώπου αν και κρατούν χαμηλότερους τόνους διαμηνύουν ότι εάν ο Μπαϊρού συνεχίσει την πολιτική του Μακρόν το μέλλον του θα είναι το ίδιο με του Μπαρνιέ.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα άφησε ένα ανοιχτό παράθυρο δηλώνοντας σε ανακοίνωσή του ότι δεν θα ψηφίσει για την απομάκρυνση της κυβέρνησης, εφόσον ο Μπαϊρού απέχει από τη χρήση ενός συνταγματικού ελιγμού που επιβάλλει τη νομοθέτηση χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου.
Η ακροδεξιά που δεν ζητά την παραίτηση του Μακρόν και είδε πολλές από τις θέσεις της να υιοθετούνται από τον πρώην πρωθυπουργό Μπαρνιέ, είναι δύσκολο να παράσχει ανοιχτή στήριξη καθώς έτσι κινδυνεύει να χρεωθεί τον συμβιβασμό με μία «αποτυχημένη προεδρία» και να χάσει τη δυναμική που της προσφέρει η θέση της αντιπολίτευσης.
Το πρώτο στοίχημα για τον Μπαϊρού είναι να σχηματίσει κυβέρνηση με προοπτική επιβίωσης, άρα κυβέρνηση με ευρύτερες συμμαχίες που φαντάζουν εξαιρετικά δύσκολες, καθώς οι υπουργοί του ως επί το πλείστον θα προέρχονται από τους Μακρονικούς και τους Ρεπουμπλικάνους όπως και η προηγούμενη κυβέρνηση.
Και αμέσως μετά πρέπει να ψηφιστεί ένας προϋπολογισμός λιτότητας που οδήγησε ήδη έναν πρωθυπουργό στην έξοδο.