Η κυριαρχία των τζιχαντιστών στην Ιντλίμπ προσφέρει ενδείξεις για το τι πρόκειται να ακολουθήσει στη Συρία, σύμφωνα με το CNN. Βέβαια δεν είναι ακόμα σαφές αν θα συμμετάσχουν και άλλες οργανώσεις πλην των τζιχαντιστών στη μεταβατική κυβέρνηση της χώρας.
Όταν ο διορισμένος από τους «αντάρτες» πρωθυπουργός της Συρίας κάθισε για πρώτη φορά την Τρίτη μαζί με αξιωματούχους του ανατραπέντος καθεστώτος Άσαντ, το σκηνικό περιελάμβανε τη σημαία της συριακής επανάστασης μαζί με μια άλλη που έφερε την ισλαμική διακήρυξη πίστης που συχνά επιδεικνύουν οι τζιχαντιστές.
Η επιλογή της οπτικής για την πρώτη δημοσιοποιημένη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου των ανταρτών για να συζητηθεί η μετάβαση της εξουσίας μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ προκάλεσε διαμάχη, με τους σκεπτικιστές να καταφεύγουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επικρίνουν την κίνηση.
Οι αντάρτες μπορεί να το έλαβαν υπόψη τους. Σε μεταγενέστερη τηλεοπτική συνέντευξη στο Al Jazeera, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Μοχάμαντ Αλ Μπασίρ, ο οποίος μέχρι αυτή την εβδομάδα κυβερνούσε τη μικρή, συντηρητική επαρχία Ιντλίμπ εκ μέρους των ανταρτών, εμφανίστηκε μόνο με τη νέα συριακή σημαία.
Η εμπειρία από την διακυβέρνηση της Ιντλίμπ μπορεί να μην αρκεί, είπε ο Τζολάνι
Ο τρόπος με τον οποίο οι αντάρτες κυβέρνησαν την Ιντλίμπ, στη βορειοδυτική Συρία, προσφέρει πληροφορίες για το πώς θα μπορούσαν να κυβερνήσουν τη χώρα. Ειδικοί και κάτοικοι της Ιντλίμπ περιγράφουν τη διακυβέρνησή τους ως ρεαλιστική και επηρεασμένη τόσο από την εσωτερική όσο και από την εξωτερική πίεση, με προσπάθειες να αποστασιοποιηθούν από το τζιχαντιστικό παρελθόν και να κερδίσουν διεθνή αποδοχή.
Ωστόσο, η διακυβέρνησή τους απέχει πολύ από το να είναι δημοκρατική ή φιλελεύθερη. Η διακυβέρνηση ενός μεγάλου, ποικιλόμορφου έθνους όπως η Συρία, προειδοποιούν, θα είναι μια εντελώς διαφορετική πρόκληση.
Ο Αμπού Μοχάμαντ Αλ Τζολάνι, ο ηγέτης της Χάγιατ Ταχρίρ Αλ Σάμ (HTS), της ισλαμιστικής ομάδας που ηγήθηκε της επίθεσης των ανταρτών για την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, επέλεξε να κυβερνά από τις σκιές.
Ο Τζολάνι, ο οποίος χρησιμοποιεί πλέον το πραγματικό του όνομα Άχμαντ αλ Σαραά, επέλεξε έναν τεχνοκράτη -τον Μπασίρ- για να ηγηθεί της Συρίας στο μεσοδιάστημα. Είπε ότι οι αξιωματούχοι του απέκτησαν πολύτιμη εμπειρία ενώ κυβερνούσαν την Ιντλίμπ, αλλά αναγνώρισε ότι αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό.
Ένα μήλο-καβάτζα που περιέχει χάπια Captagon στη Συρία. Τα εν λόγω χάπια ανήκουν στην οικογένεια των αμφεταμινών και η παγκόσμια παραγωγή έχει ως βάση τη Συρία από όπου προέρχεται το 80%.
Πρέπει να επωφεληθούμε από την παλιά φρουρά της Συρίας
«Ξεκίνησαν (οι τζιχαντιστές) από το τίποτα, η Ιντλίμπ είναι μικρή και χωρίς πόρους, αλλά δόξα τω Θεώ καταφέραμε να κάνουμε πραγματικά καλά πράγματα στο παρελθόν… η εμπειρία τους δεν είναι μηδενική και υπάρχουν (τομείς) στους οποίους ήταν επιτυχημένοι», είπε ο Τζολάνι στον Μοχάμεντ Τζαλάλι, τον πρωθυπουργό του Άσαντ, σε συνάντηση που είχαν τη Δευτέρα για να συζητήσουν τη μεταβίβαση της εξουσίας.
«Ωστόσο, δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς την παλιά (φρουρά) και πρέπει να επωφεληθούμε από αυτήν». Μέσα σε μόλις 13 ημέρες, οι υπουργοί του Τζολάνι πέρασαν από το να κυβερνούν τη μικρή επαρχία Ιντλίμπ στο να φιλοδοξούν να κυβερνήσουν τη Συρία μετά την πρώτη αλλαγή καθεστώτος εδώ και έξι δεκαετίες.
Εμπειρογνώμονες και κάτοικοι που έζησαν υπό την ηγεσία των ανταρτών της Συριακής Κυβέρνησης Σωτηρίας (SSG) λένε ότι το άπειρο υπουργικό συμβούλιο θα πρέπει να προσαρμοστεί σημαντικά αν πρόκειται να ηγηθεί αποτελεσματικά της μεταβατικής περιόδου.
Πλάνο κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών για την πτώση του Άσαντ στη Δαμασκό.
Η οπτική ενός φιλελεύθερου γιατρού από την Ιντλίμπ
Ο Δρ Ουαλίντ Τάμερ, κάτοικος της Ιντλίμπ, ο οποίος έζησε τη μεταμόρφωση της επαρχίας υπό την κυριαρχία των ανταρτών και δήλωσε ότι είχε προσωπική επαφή με τον Τζολάνι, επαίνεσε τη διακυβέρνηση της SSG στην Ιντλίμπ, λέγοντας ότι η ελευθερία της έκφρασης προστατεύεται. Αλλά προειδοποίησε ότι οι αντάρτες δεν είναι έτοιμοι να κυβερνήσουν την υπόλοιπη χώρα.
«Πήγατε από τη διακυβέρνηση του Ιντλίμπ στη διακυβέρνηση ενός ολόκληρου έθνους… Δεν νομίζω ότι οι δυνατότητες της κυβέρνησης που είδαμε είναι αρκετές για το έργο της διακυβέρνησης ολόκληρης της Συρίας», δήλωσε ο Τάμερ, επικεφαλής της Ένωσης Ελεύθερων Γιατρών της βόρειας Συρίας, ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται ως φιλελεύθερος.
Η Ιντλίμπ ήταν «πολύ ασφαλής» υπό την SSG, είπε, προσθέτοντας ότι οι αντάρτες δεν έθεσαν περιορισμούς στα ταξίδια και τις μετακινήσεις εντός της επαρχίας που ελέγχεται από την HTS. «Η Συρία στο σύνολό της ήταν ένα δύσκολο μέρος για να ζεις, αλλά η (SSG) δεν παρενέβαινε ποτέ στην προσωπική σου ζωή. Τα προϊόντα ήταν διαθέσιμα και δεν υπήρχαν περιορισμοί στα ρούχα σας ή στον τρόπο που ζούσατε τη ζωή σας», είπε.
Ωστόσο, η ζωή στην επαρχία δεν ήταν γεμάτη ευημερία. Ο Αμπντέλ Λατίφ Ζακούρ, κάτοικος της Ιντλίμπ, ο οποίος έζησε υπό την κυριαρχία των ανταρτών, αλλά τώρα έχει μετακομίσει στην Τουρκία, δήλωσε στο CNN ότι οι οικονομικές συνθήκες υπό την SSG ήταν «πολύ δύσκολες». «Δεν υπήρχε αρκετή δουλειά και πολλοί άνθρωποι απλά έμεναν στο σπίτι», είπε.
Ένας τζιχαντιστής στέκεται πάνω από ένα στρατιωτικό όχημα καθώς κρατάει τη σημαία της Χάγιατ Ταχρίρ Αλ Σαμ στην πόλη Σαρακέμπ στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ, Συρία 1 Δεκεμβρίου 2024.
Όταν ο Αλ Τζολάνι ανέλαβε την εξουσία στην Ιντλίμπ – Η Σαρία ως μοναδικός νόμος
Όταν ο Τζολάνι επέκτεινε την επιρροή του στην Ιντλίμπ το 2017, εξουδετέρωσε αντίπαλες ισλαμιστικές ομάδες και υποστήριξε ένα νέο σχέδιο για την εγκαθίδρυση μιας πολιτικής κυβέρνησης αποτελούμενης από τοπικούς τεχνοκράτες και ακαδημαϊκούς, ξεφεύγοντας από άλλες μεθόδους των τζιχαντιστών που έβλεπαν τον θρησκευτικό καταναγκασμό υπό την κυριαρχία του σπαθιού στα εδάφη που κατέλαβαν.
«Πριν από την Κυβέρνηση Σωτηρίας είχατε πολλές διαφορετικές φατρίες που είχαν τα δικά τους δικαστήρια, φυλακές και κοινωνικές υπηρεσίες», δήλωσε στο CNN ο Τζερόμ Ντρέβον, ανώτερος αναλυτής που έχει ερευνήσει την HTS για τη δεξαμενή σκέψης International Crisis Group με έδρα τις Βρυξέλλες. «Επιβλήθηκε σε άλλες φατρίες και τους πήρε τις κυβερνητικές τους αρμοδιότητες».
Κατά τη σύστασή της το 2017, η SSG εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία περιέγραφε τέσσερις αρχές, μία εκ των οποίων ήταν ότι ο ισλαμικός νόμος της Σαρία είναι η «μοναδική πηγή νομοθεσίας», τονίζοντας την ανάγκη «να διατηρηθεί η συριακή και ισλαμική ταυτότητα του λαού», ανέφερε το Al Jazeera.
Η επαρχία της Ιντλίμπ ήταν συχνά στόχος συριακών και ρωσικών αεροπορικών βομβαρδισμών.
Κανείς από την κυβέρνηση της Ιντλίμπ δεν εξελέγη, αλλά τοποθετήθηκαν από συμβούλιο
Το SSG λειτούργησε ως λειτουργική κυβέρνηση, πραγματοποιώντας δημοσιοποιημένες συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου με κατάλληλους αξιωματούχους, εκδίδοντας δηλώσεις στον Τύπο και επιβλέποντας έντεκα υπουργεία, συμπεριλαμβανομένων της δικαιοσύνης, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης.
Εισέπραττε φόρους, διαχειριζόταν τους περιορισμένους πόρους της Ιντλίμπ για τη διακυβέρνηση 4 εκατομμυρίων ανθρώπων και συντόνιζε με διεθνείς ανθρωπιστικές ομάδες για την παροχή βοήθειας στα 3 εκατομμύρια εκτοπισμένους της περιοχής.
Αλλά η κυβέρνηση δεν ήταν δημοκρατικά εκλεγμένη, με τους υπουργούς να διορίζονται με την έγκριση της σούρα (συμβουλευτικού συμβουλίου), που αποτελούνταν από εξέχουσες τοπικές προσωπικότητες, μερικές από τις οποίες είχαν επιλεγεί από την HTS του Τζολάνι. Καμία γυναίκα δεν υπηρέτησε σε ηγετικές θέσεις της SSG κατά τη διάρκεια της επτάχρονης διακυβέρνησής της.
«Πρόκειται για μια ισλαμική διακυβέρνηση με τεχνοκρατικό τρόπο.Αυτό που ήθελαν να κάνουν είναι να ελέγχουν πώς γίνεται κατανοητή η θρησκεία και πώς εφαρμόζεται», δήλωσε ο Ντρέβον.
Τζιχαντιστές στην Ιντλίμπ.
Έκθεση του ΟΗΕ του 2022 περιέγραφε μια ζοφερή εικόνα για τη ζωή υπό την ηγεσία της HTS
«Άνθρωποι συνελήφθησαν μετά από σχόλια που έγιναν σε ιδιωτικές συζητήσεις σχετικά με το κόστος ζωής ή θρησκευτικά θέματα», αναφέρει η έκθεση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για τη Συρία.
«Τα σχόλια αυτά χαρακτηρίστηκαν ως συκοφαντική δυσφήμιση και βλασφημία, με την τελευταία να οδηγεί σε ποινή φυλάκισης ενός έτους». Οι αρχές «συνέχισαν να συλλαμβάνουν γυναίκες για “ακατάλληλη” ενδυμασία και για μη συμμόρφωση με τις απαγορεύσεις που σχετίζονται με τη διασκέδαση».
Ο Τάμερ, ο οποίος δήλωσε ότι διαπραγματεύτηκε με αξιωματούχους της HTS και της SSG για ιατρικά θέματα, δήλωσε ότι με την πάροδο των ετών, ο Τζολάνι έμεινε σε δεύτερη μοίρα στις καθημερινές υποθέσεις της κυβέρνησης και της έδωσε περισσότερη εξουσία, παρεμβαίνοντας μόνο σε μεγαλύτερα ζητήματα που έθεταν σε κίνδυνο την επιρροή της ομάδας του.
Τουρκικά οχήματα με στρατιώτες στην πόλη Χαζάνο κοντά στο Ιντλίμπ.
Δημιούργησαν μια μίξη αστικής κυβέρνησης με βάση τη Σαρία
Ελλείψει συντάγματος ή εκλεγμένου νομοθετικού σώματος, οι αντάρτες κυβέρνησαν το Ιντλίμπ με διάταγμα, δημιουργώντας μια υβριδική δομή αστικού-ισλαμικού δικαστηρίου που περιλάμβανε δικηγόρους υπεράσπισης, εισαγγελέα και διαδικασία προσφυγών.
Ο Τζολάνι ήταν ρεαλιστής στην προσαρμογή του στις απαιτήσεις της κοινωνίας που κυβερνούσε, δήλωσε ο Ντρέβον. Ανταποκρινόμενος στη δυσαρέσκεια του κοινού, απέσυρε σταδιακά την αυστηρή εφαρμογή του ισλαμικού νόμου, έκανε τα στραβά μάτια στην ανάμειξη των φύλων, επέτρεψε το κάπνισμα και επέτρεψε τις διαμαρτυρίες εναντίον του.
Μια μονάδα ηθικής που βασιζόταν στον νόμο της Σαρία διαλύθηκε, αλλά οι γυναίκες ενθαρρύνονταν να καλύπτουν τα μαλλιά τους.
«Ήταν ένα επιτυχημένο έργο στην πράξη, επειδή υπήρξε επίσης κάποια συμμετοχή του πληθυσμού. Ήταν σταθερή, η οικονομία λειτουργούσε καλύτερα (από την υπόλοιπη Συρία) και ακόμη και ο τύπος αυταρχισμού δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με την οικογένεια Άσαντ», δήλωσε ο Ντρέβον.
Βομβαρδισμός της Ιντλίμπ από την συριακή ή την ρωσική αεροπορία.
Η Συριακή Κυβέρνηση Σωτηρίας είχε αντιμετωπίσει την κατακραυγή εντός της πόλης
Πέρυσι, η SSG εξέδωσε ένα «διάταγμα περί ηθικής» που έδινε οδηγίες στα παιδιά να τηρούν έναν ισλαμικό κώδικα ένδυσης και περιόριζε τη μουσική στις εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις. Ο Τζολάνι παρενέβη για να παγώσει το διάταγμα, φοβούμενος ότι μια διεθνής κατακραυγή θα μπορούσε να επηρεάσει τις δωρεές βοήθειας, δήλωσε ο Ντρέβον.
Ένα άλλο ζήτημα ήταν η σύλληψη και τα φερόμενα βασανιστήρια αντιφρονούντων που προκάλεσαν σημαντικές διαμαρτυρίες κατά του Τζολάνι στο Ιντλίμπ πέρυσι. Ο Τζολάνι δήλωσε στο CNN την περασμένη εβδομάδα ότι οι καταχρήσεις στις φυλακές «δεν έγιναν υπό τις δικές μας εντολές ή οδηγίες» και ότι η HTS είχε ήδη τιμωρήσει τους δράστες.
Ο Ντρέβον δήλωσε ότι η μετάβαση της Συρίας στη δημοκρατία θα είναι μια μακρά και περίπλοκη διαδικασία μετά από έξι δεκαετίες δικτατορίας. Παρότι αυτό ακριβώς έγινε στις κουρδικές περιοχές υπό την ηγεσία των SDF, οι οποίοι όχι μόνο δημιούργησαν ένα δημοκρατικό κρατίδιο, αλλά ωθούν τη συμμετοχή όλων σε επίπεδο, γειτονιάς, χωριού, πόλης ή επαρχίας.
«Ήταν μια πολύ νέα μορφή διακυβέρνησης (στην Ιντλίμπ)», είπε. «Δεν μπορείς να περιμένεις από μια ένοπλη ομάδα που βρίσκεται σε πόλεμο και ελέγχει μια περιοχή που είναι πολύ μικρή να δημιουργήσει ένα κοινωνικό δημοκρατικό σύστημα. Έπρεπε να είναι ρεαλιστές στο τι είναι δυνατόν να γίνει σε πόλεμο. Η Συρία δεν είχε δημοκρατία εδώ και πέντε, έξι δεκαετίες. Δεν θα γίνει δημοκρατική σε μια εβδομάδα».