Στη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της Άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με αντικείμενο το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, η Γαλλία θα είναι μόνη εναντίον (σχεδόν) όλων των άλλων ηγετών των κρατών – μελών του μπλοκ, όπως αναφέρει το Politico.
Το Παρίσι παραμένει σταθερό στη θέση του ότι τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων πρέπει να δαπανώνται σε στρατιωτικά συστήματα που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται στην Ευρώπη.
FRANCE DEFENCE UPDATE: President Macron has vowed to double the national defence budget, citing Russia’s invasion of Ukraine and Trump’s policies as catalysts for European strategic autonomy at an EU summit in Brussels, Belgium.
Macron emphasises the need for a stronger… pic.twitter.com/vIrqCCMNxz
— The Risk Intelligence Group (@riskintelgroup) February 3, 2025
Ο Μακρόν χαρακτηριστικά τόνισε την ανάγκη για ισχυρότερη ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και αυξημένες αγορές όπλων εντός της ΕΕ.
Ωστόσο, πολλές άλλες χώρες προειδοποιούν ότι ο αποκλεισμός των αμερικανικών εταιρειών κατασκευής όπλων από τις επιδοτήσεις της ΕΕ θα εξοργίσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, όπως υποστήριξαν αρκετοί διπλωμάτες.
Το Παρίσι παραμένει σταθερό στη θέση του ότι τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων πρέπει να δαπανώνται σε στρατιωτικά συστήματα που σχεδιάζονται και κατασκευάζονται στην Ευρώπη.
«Αν αυτή τη στιγμή, ως ΕΕ, πρόκειται να επενδύσουμε δισεκατομμύρια σε αμυντικές δυνατότητες και κλείσουμε σταθερά την πόρτα στην άμυνα των ΗΠΑ, πιστεύετε ότι θα πουλήσει καλά στο Mar-a-Lago;» ρώτησε Ευρωπαίος διπλωμάτης, αναφερόμενος στην κατοικία του Τραμπ στη Φλόριντα.
Σε αντίθεση με τη Γαλλία – τη μοναδική πυρηνική δύναμη του μπλοκ – χώρες όπως η Γερμανία, η Πολωνία, η Ολλανδία και η Βαλτική «έχουν στρατηγικό συμφέρον να κρατήσουν τους συμμάχους μας κοντά μας», πρόσθεσε ο διπλωμάτης.
Η άτυπη σύνοδος κορυφής έχει σκοπό να αντιμετωπίσει την αμυντική πολιτική της ΕΕ ως αντίδραση στην αυξανόμενη απειλή από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως τα οικονομικά και η παραγωγή όπλων, και να δώσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποδείξεις καθώς εργάζεται για μια μακροπρόθεσμη πρόταση αμυντικής πολιτικής.
Ένας από τους κύριους στόχους της συνάντησης της Δευτέρας είναι να βρεθεί κοινό έδαφος για τον στρατιωτικό εξοπλισμό που θα αναπτυχθεί από κοινού με κονδύλια της ΕΕ. Αλλά ο υπερμεγέθης ρόλος της Ουάσιγκτον και των αμερικανικών εταιρειών στην άμυνα της Ευρώπης θα είναι μεγάλος.
Ορισμένες χώρες, ειδικά εκείνες που βρίσκονται γεωγραφικά κοντά στη Ρωσία, θέλουν να αγοράσουν όπλα «από το ράφι» για να δημιουργήσουν τους στρατούς τους για να αντιμετωπίσουν το Κρεμλίνο, καθώς και να παράγουν ξένο εξοπλισμό με άδεια.
«Μας ενδιαφέρει ο καλύτερος εξοπλισμός που μπορεί να παραδοθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα», δήλωσε στο Politico ο Πολωνός υπουργός Άμυνας Βλαντισλάβ Κοσίνιακ – Κάμισζ. Εκτίμησε ότι η Πολωνία έχει ξοδέψει 60 δισεκατομμύρια δολάρια για το κιτ των ΗΠΑ, και πολλά άλλα δισεκατομμύρια για όπλα από τη Νότια Κορέα.
Έπειτα, υπάρχει η πολιτική πτυχή της διασφάλισης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την ηγεσία του Τραμπ που είναι λάτρης των συναλλαγών, βλέπουν αξία στη διατήρηση της συμμαχίας τους με τις ευρωπαϊκές χώρες. Γι’ αυτό η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει ότι αγοράζει αγαθά, συμπεριλαμβανομένων όπλων, από τις ΗΠΑ, δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι.
«Η ιδέα ότι πρέπει να προσελκύσουμε τις ΗΠΑ για να θέλουν να παραμείνουν στην Ευρώπη είναι αυτή που μοιράζεται ευρύτερα», παραδέχτηκε υψηλόβαθμος Γάλλος στρατιωτικός, μιλώντας υπό τον όρο να του δοθεί η ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά. «Φοβάμαι ότι η Γαλλία είναι λίγο απομονωμένη και δεν έχει μεγάλη υποστήριξη. άλλες χώρες είναι πιο ρεαλιστικές».
Αναταραχή στην εποχή του Τραμπ
Αυτό θα κάνει τον πρόεδρο των ΗΠΑ το πιο σημαντικό πρόσωπο στη συνάντηση της Δευτέρας, παρόλο που δεν έχει προσκληθεί.
Ο αγώνας για το πόσα κονδύλια πρέπει να διατεθούν στο μπλοκ και πόσο θα ανοίξει η πόρτα σε κατασκευαστές όπλων εκτός ΕΕ μαίνεται ήδη για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αμυντικής Βιομηχανίας 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αν και είναι μικρό – ο Κοσίνιακ – Κάμισζ αποκάλεσε το μέγεθος “αστείο” – είναι πρόδρομος για μια προγραμματισμένη μαζική αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ.
Η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής κυκλοφόρησαν ένα έγγραφο πριν από τη σύνοδο κορυφής που καλούσε την ΕΕ να δαπανήσει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα έως το 2027 — συμπεριλαμβανομένης της αγοράς όπλων από συμμάχους του ΝΑΤΟ εκτός ΕΕ. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πέρυσι ότι το μπλοκ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να δαπανήσει επιπλέον 500 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα την επόμενη δεκαετία.
Αυτή τη στιγμή, οι ΗΠΑ τα καταφέρνουν πολύ καλά από τη στρατιωτική συσσώρευση της Ευρώπης. Μεταξύ των μέσων του 2022 και των μέσων του 2023, το 63% όλων των παραγγελιών άμυνας της ΕΕ δόθηκε σε αμερικανικές εταιρείες και ένα επιπλέον 15 % σε άλλους προμηθευτές εκτός ΕΕ, σύμφωνα με την περσινή έκθεση Draghi, η οποία φαίνεται να κάνει την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική.
Η Γαλλία ηγείται του αγώνα για να αλλάξει αυτό — με κάποια υποστήριξη από την Ελλάδα, όπως εκτιμά το Politico που αναφέρεται στον Έλληνα αναπληρωτή υπουργό Άμυνας Γιάννη Κεφαλογιάννη που είπε ότι η αγορά περισσότερων όπλων «που αναπτύχθηκαν και παράγονται στην ΕΕ θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία, ειδικά εάν το ΝΑΤΟ δεχθεί πίεση κατά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ».
Ένας αξιωματούχος από το παλάτι των Ηλυσίων αντέκρουσε την ιδέα ότι το Παρίσι είναι απομονωμένο. «Δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ αυτών που θέλουν… να αγοράσουν αμερικανικά και εκείνων που θέλουν να διαθέσουν ευρωπαϊκά χρήματα για ευρωπαϊκή προτίμηση», είπε ο αξιωματούχος στους δημοσιογράφους την Παρασκευή.
«Υπάρχει μια αρκετά ευρεία συναίνεση ότι μόλις αρχίσουμε να μιλάμε για το τι θέλουμε να κάνουμε μαζί —πύραυλοι, αντιπυραυλικοί, drones, anti-drones — πρέπει να αναπτύξουμε κοινές δυνατότητες που στερούνται οι Ευρωπαίοι», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Καμία σημαντική ανακάλυψη
Όλα αυτά αφήνουν τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνια Κόστα, να αντιμετωπίζει ένα πολύ δύσκολο έργο για την επίτευξη ενιαίας θέσης.
Είναι σαν να “εκτελείτε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς σε έναν κορυφαίο αθλητή”, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ πριν από τη σύνοδο κορυφής. “Είναι εξαιρετικά σημαντικό, είναι λογικό, μπορεί να σώσει ζωές, αλλά είναι επίσης πολύ περίπλοκο και απαιτεί πολλές δεξιότητες”.
Όμως, όπως είπε ο αξιωματούχος, οι ηγέτες αντιμετωπίζουν μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Ο Κόστα τα διευκρίνισε στην επιστολή πρόσκλησής του: Πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, υβριδικές και ψηφιακές επιθέσεις.
«Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική της άμυνα», έγραψε ο Κόστα. «Πρέπει να γίνει πιο ανθεκτικός, πιο αποτελεσματικός, πιο αυτόνομος και πιο αξιόπιστος παράγοντας ασφάλειας και άμυνας».
Οι προσδοκίες δεν είναι υψηλές ότι θα υπάρξει κάποια δραματική ανακάλυψη.
«Οι Βρυξέλλες θα προσπαθήσουν να δώσουν ένα θετικό μήνυμα», δήλωσε ο πρώην πρέσβης της Ιταλίας στην ΕΕ Πιέρο Μπενάσι. «Ωστόσο, φοβάμαι ότι απέχει πολύ από τις ανάγκες που θα απαιτούσε η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση».
Πηγή: ΟΤ