Οι καταναλωτές στα Βαλκάνια έδειξαν τη δύναμη τους με ένα επιτυχημένο μποϊκοτάζ στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ πολεμώντας τα φαινόμενα αισχροκέρδειας και κερδοσκοπίας. Η καμπάνια ξεκίνησε για πρώτη φορά στην Κροατία, αλλά πήρε διαστάσεις και εξπαλώθηκε σε άλλα βαλκανικά κράτη, κερδίζοντας έδαφος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το μποϊκοτάζ λειτουργεί σαν «όπλο» στα χέρια ενός ευρύτερου κινήματος διαμαρτυρίας κατά της ανόδου των τιμών των τροφίμων και της επιδείνωσης της κρίσης του κόστους ζωής. Η πρωτοβουλία έφτασε και στην Ελλάδα, με καταναλωτές να οργανώνουν παρόμοιες κινητοποιήσεις με ακηδεμόνευτα καλέσματα μέσω των social media.
Το μήνυμα προς τους καταναλωτές
Τις τελευταίες ώρες ένα μήνυμα διακινείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, δεν ψωνίζουμε τίποτα! Οι τιμές στα σούπερ μάρκετ έχουν ξεφύγει και η ακρίβεια πλήττει κάθε νοικοκυριό. Ήρθε η ώρα να στείλουμε ένα ηχηρό μήνυμα!
- Απέχουμε από κάθε αγορά για μία ημέρα
- Δείχνουμε τη δύναμή μας ως καταναλωτές
- Διαμαρτυρόμαστε για τις αδικαιολόγητες αυξήσεις
Η συλλογική μας φωνή μπορεί να κάνει τη διαφορά! Μοιραστείτε το, ενημερώστε φίλους και γνωστούς – Την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, τα ταμεία να μείνουν άδεια!».
Η πρωτοβουλία έφτασε και στην Ελλάδα.
Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025
Ο όρος µποϊκοτάζ είναι ένας διεθνής όρος (γαλλικά boycottage, αγγλικά boycott) που συνήθως αποδίδεται ως εμπορική απομόνωση, άρνηση εμπορικής σχέσης και αντίστοιχων οικονομικών επαφών. Προήλθε από το όνομα του Άγγλου γαιοκτήμονα Τσαρλς Μπόικοτ (Charles Boycott) στον οποίο αρνήθηκαν οι καλλιεργητές του κάθε υπηρεσία.
Ο όρος µποϊκοτάζ αποδίδεται ως εμπορική απομόνωση, άρνηση εμπορικής σχέσης και αντίστοιχων οικονομικών επαφών
Με το καταναλωτικό κίνημα να προσπαθεί να κάνει αισθητή την παρουσία του και στην Ελλάδα, το ΙΝΚΑ – Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας καλεί τους πολίτες σε μποϊκοτάζ την Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025. Σύμφωνα με την ανακοίνωσή του, καλεί τους καταναλωτές να μην ξοδέψουν ούτε ένα ευρώ εκείνη την ημέρα.
«Φτάνει πια με την κοροϊδία παραπλάνηση, αισχροκέρδεια, κερδοσκοπία εις βάρος των πολιτών καταναλωτών», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Τα «κέρδη» από το µποϊκοτάζ
Μπορεί όμως ένα οργανωμένο μποϊκοτάζ να συμβάλει στην πτώση των τιμών κάποιων προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ;
Η κροατική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την κατάσταση, πρόσθεσε 40 νέα προϊόντα στη λίστα των βασικών αγαθών με ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές. Σε αυτά περιλαμβάνονται συγκεκριμένα είδη τυριών, καφές και είδη πρώτης ανάγκης, όπως σαπούνι.
Ο υπουργός Οικονομίας της Κροατίας, Άντε Σούσνιαρ, δήλωσε: «Ο βασικός μας στόχος είναι να προστατεύσουμε τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες».
Οι επιπτώσεις του μποϊκοτάζ ήταν εμφανείς, καθώς οι συναλλαγές στα σούπερ μάρκετ της βαλκανικής χώρας μειώθηκαν κατά 44%, ενώ ο συνολικός τζίρος κατέγραψε πτώση 53%, σύμφωνα με τα στοιχεία της κροατικής φορολογικής αρχής.
Παράλληλα, μεγάλες αλυσίδες ανακοίνωσαν μειώσεις τιμών ως απάντηση στη διαμαρτυρία.
Το καταναλωτικό κίνημα να προσπαθεί να κάνει αισθητή την παρουσία του
Τιμές, σταθερά, υψηλές
Στην Ελλάδα, αμετάβλητες παρέμειναν οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο 2025 σε σχέση με τον Ιανουάριο 2024, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Αναλυτικότερα, από την έρευνα του ΙΕΛΚΑ προέκυψε ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του +0,09% τον Ιανουάριο 2025.
Η σταθεροποιητική τάση του Ιανουαρίου οφείλεται στην αλληλεξουδετέρωση της επίδρασης από συγκεκριμένες κατηγορίες οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και το νωπό κρέας, και στις μειώσεις που παρουσιάζουν σταθερά αρκετές άλλες, όπως τις κατηγορίες μη τροφίμων, τις βρεφικές τροφές και τα κατεψυγμένα είδη.
13 κατηγορίες προϊόντων αυξήθηκαν και 10 μειώθηκαν
Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -9,36%
• Τροφές και είδη για κατοικίδια: -7,40%
• Βρεφικές και παιδικές τροφές: -4,42%
• Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -3,77%
• Αλλαντικά: -2,76%
Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +8,89%
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη: +4,57%
• Φρέσκα κρέατα: +3,05%
• Νερά, αναψυκτικά, χυμοί: +3,01%
• Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +2,87%
Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 10 κατέγραψαν μείωση και οι 13 αύξηση
Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα.
Σε σχέση με τις αυξήσεις στο κρέας, πρόκειται για αναμενόμενη εξέλιξη λόγω της μείωσης στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση από τα μέσα 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.
Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, στα χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής, στις τροφές για κατοικίδια και στις παιδικές βρεφικές τροφές.
Η κατηγορία με τρόφιμα παντοπωλείου που περιλαμβάνει το ελαιόλαδο παρουσιάζει μείωση -1,85%. Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 10 κατέγραψαν μείωση και οι 13 αύξηση.