Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει ένα σχέδιο για μεταρρυθμίσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, συμπεριλαμβανομένης της τοποθέτησης ενός Αμερικανού επικεφαλής.
Τα πλάνα αυτά εξετάζονται με στόχο οι ΗΠΑ να παραμείνουν μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπως υποστηρίζουν δύο πηγές που γνωρίζουν το σχέδιο και ένα έγγραφο της πρότασης που εντόπισε το Reuters.
Το έγγραφο για τις μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης Τραμπ
Το έγγραφο, το οποίο κοινοποιήθηκε στους συμβούλους του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πριν από την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου, συνιστούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες να ανακοινώσουν γρήγορα την αποχώρησή τους από τον ΠΟΥ και να υιοθετήσουν μια «ριζοσπαστική νέα προσέγγιση» για την αντιμετώπιση του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένης της πίεσης για έναν Αμερικανό αξιωματούχο να αναλάβει καθήκοντα γενικού διευθυντή όταν λήξει η θητεία του Tedros Adhanom Ghebreyesus το 2027.
Το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ για την έξοδο από τον ΠΟΥ ήταν μία από τις πρώτες πολιτικές κινήσεις του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Η συγκεκριμένη απόφαση αναμένεται να οδηγήσει τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας να χάσει τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του μέχρι τον Ιανουάριο του 2026. Το διάταγμα κατηγορεί τον οργανισμό ότι χειρίστηκε λανθασμένα την πανδημία COVID-19 και ότι επηρεάστηκε αδικαιολόγητα από άλλα έθνη, κάτι που ο ΠΟΥ αρνείται.
Από τότε ο Τραμπ πρότεινε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιστρέψουν εάν ο ΠΟΥ «καθαρίσει», χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για το τι θα απαιτούσε αυτό.
Τα πλάνα των ΗΠΑ
Η πρόταση μεταρρύθμισης έχει συζητηθεί πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, αλλά δεν είναι σαφές εάν η κυβέρνησή του θα υιοθετήσει οποιαδήποτε από τις άλλες συστάσεις της, δήλωσαν οι δύο πηγές.
Η κυβέρνηση Τραμπ «θα συνεχίσει να επανεξετάζει τις τρέχουσες διαδικασίες και τους φορείς υγειονομικής περίθαλψης για να εφαρμόσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Kush Desai σε δήλωσή του στο Reuters. Δεν σχολίασε τυχόν συζητήσεις σχετικά με τον ΠΟΥ.
Η πρόταση που συντάχθηκε από έναν εξωτερικό εμπειρογνώμονα σε θέματα πολιτικής, κατόπιν αιτήματος της μεταβατικής ομάδας του Τραμπ, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ΠΟΥ έχει γίνει «ο πιο χαοτικός και λιγότερο αποτελεσματικός οργανισμός του ΟΗΕ».
Ο ΠΟΥ απέτυχε να εκτελέσει τις μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οδηγώντας σε υποβάθμιση της διαχείρισης και της επιστημονικής εμπειρογνωμοσύνης, αναφέρει το έγγραφο.
Αναγνωρίζει ότι η αποχώρηση από τον ΠΟΥ θα έβλαπτε τα αμερικανικά συμφέροντα, αλλά υποστηρίζει ότι το ίδιο ισχύει και για την παραμονή στον οργανισμό, αν δεν μεταρρυθμιστεί.
Τι υποστηρίζει ο ΠΟΥ
Ο διευθυντής μετασχηματισμού του ΠΟΥ, Søren Brostrøm, απέρριψε τις επικρίσεις σε συνέντευξή του στο Reuters, λέγοντας ότι ο οργανισμός έχει προβεί στις πιο θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις του μέχρι σήμερα υπό τον Tedros.
«Έχουμε μεταρρυθμιστεί πλήρως και γνωρίζουμε ότι είμαστε ακόμη σε εξέλιξη», δήλωσε, αναφερόμενος σε κινήσεις για την αύξηση της ανεξαρτησίας του από τους δωρητές με τη μεταρρύθμιση του μοντέλου χρηματοδότησής του, την παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στους διευθυντές των χωρών εκτός της κεντρικής διοίκησης και την παροχή μεγαλύτερης διαφάνειας στις δαπάνες.
Το έργο του ΠΟΥ μπορεί να είναι πιο πολύπλοκο σε σύγκριση με άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ λόγω της ευρείας αρμοδιότητάς του, είπε, αλλά τόνισε ότι ο τρόπος που αντιδρά σε κρίσεις υγείας απέχουν πολύ από το να είναι χαοτικές.
«Εάν τα κράτη μέλη… έχουν πρόσθετα αιτήματα για μεταρρυθμίσεις, θα προσπαθήσουμε να τα υλοποιήσουμε», πρόσθεσε.
Επικεφαλής ένας Αμερικανός;
Το έγγραφο της πρότασης προβλέπει τον διορισμό ενός ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ το 2025, ο οποίος θα αναφέρεται στον Τραμπ και τον Λευκό Οίκο, για να επιβλέπει τις διαπραγματεύσεις με τον ΠΟΥ για πιθανές μεταρρυθμίσεις πριν από την έξοδο που έχει προγραμματιστεί για το επόμενο έτος.
Επί του παρόντος, ο συντονισμός του ΠΟΥ γίνεται από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών. Ο απεσταλμένος θα πιέσει ώστε ένας Αμερικανός αξιωματούχος να διευθύνει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για πρώτη φορά στην ιστορία του.
«Δεν υπάρχει κανένας επίσημος λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό και η έλλειψη αμερικανικής ηγεσίας στην κορυφή του ΠΟΥ υπήρξε κρίσιμος παράγοντας για τη σπατάλη των αμερικανικών κονδυλίων και τη μείωση της αποτελεσματικότητας του οργανισμού», αναφέρεται στην πρόταση.
Ο Brostrøm δήλωσε ότι κάθε κράτος μέλος μπορεί να προτείνει έναν γενικό διευθυντή και να πιέσει για τον υποψήφιό του. Το εκτελεστικό συμβούλιο του ΠΟΥ επιλέγει έναν σύντομο κατάλογο υποψηφίων και ο υποψήφιος που εξασφαλίζει τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ψήφων των κρατών μελών επιλέγεται για το ρόλο.
«Φωνές» κατά της απόφασης
Την περασμένη εβδομάδα, 43 Αμερικανοί νομοθέτες προέτρεψαν τον Τραμπ να επανεξετάσει το σχέδιο εξόδου για την υγεία των Αμερικανών και του κόσμου. Οι ακτιβιστές της δημόσιας υγείας επιδιώκουν επίσης να σταματήσουν την συγκεκριμένη κίνηση, συμπεριλαμβανομένων πιθανών νομικών ενεργειών για την αμφισβήτηση της απόφασης.
«Θα ήταν προς το συμφέρον της Αμερικής να παραμείνει και να πιέσει για μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο Lawrence Gostin, καθηγητής παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Georgetown στην Ουάσινγκτον και διευθυντής του Κέντρου Συνεργασίας του ΠΟΥ για το Δίκαιο της Εθνικής και Παγκόσμιας Υγείας.
Την ίδια απόφαση ανακοίνωσε και ο πρόεδρος της Αργεντινής
Ο πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι η Αργεντινή θα αποχωρήσει από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Η συγκεκριμένη απόφαση προκάλεσε άμεσες επικρίσεις από την αντιπολίτευση και τις οργανώσεις υγείας που φοβούνται ότι η αποχώρηση από τον ΠΟΥ θα μειώσει την πρόσβαση της χώρας σε χρηματοδότηση, αναφέρει ο Guardian.
«Αποφασίσαμε να εγκαταλείψουμε έναν τόσο επιβλαβή οργανισμό, ο οποίος ήταν ο εκτελεστικός βραχίονας του μεγαλύτερου πειράματος κοινωνικού ελέγχου στην ιστορία», έγραψε, μεταξύ άλλων, ο Μιλέι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.