Τι κακό θα μπορούσε να βρει κανείς στη χρηματοδότηση μιας όπερας διαφυλετικών στη Κολομβία ή μιας κοινότητας Χιπ-Χοπ στην Κούβα; Πέραν, ίσως, του εκάστοτε προσωπικού καλλιτεχνικού γούστου, κανένα. Αυτή όμως, ήταν η δύναμη της USAID, πριν της βάλει λουκέτο ο Ντόναλντ Τραμπ: Πλησίαζε –«βελούδινα» και γεμάτη δολάρια- κοινωνίες για να φέρει τα πάνω κάτω σε κυβερνήσεις-στόχους.
Ο πρόεδρος Τραμπ καθώς και επικεφαλής του νεοσυσταθέντος Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑΈλον Μασκ, υιοθετώντας μια μακαρθική ρητορτική, έκλεισαν εν πολλοίς τη USAID (Υπηρεσία των ΗΠΑ για τη διεθνή ανάπτυξη) διότι είχε γίνει άνδρο μαρξιστών κτλ.
Σίγουρα, όταν η Ρωσία ή η Κίνα, τη USAID, πρόκειται για μια αναμενόμενη διαδικασία στο πλαίσιο της αντιαπαλότητά τους με τη Δύση.
Επειδή, λοιπόν οι παραπάνω πηγές, εύλογα δεν μπορούν να πείσουν για το ποιά πραγματικά ήταν η USAID, θα καταφύγουμε σε πηγές, που όχι μόνο είναι αξιόπιστές, αλλά κάποιες απο αυτές είναι οι ίδιες της οι… εκθέσεις.
Οι βασανιστές της δεκαετίας του 1960
«Η U.S.A.I.D. δημιουργήθηκε το 1961 για να βοηθήσει τις ΗΠΑ να κερδίσουν τις «καρδιές και το μυαλό» των πολιτών σε φτωχές χώρες μέσω της πολιτικής δράσης, της οικονομικής βοήθειας και της ανθρωπιστικής βοήθειας» έχει σημειώσει στους New York Times, ο Πίτερ Κόρνμπλου, αρχειονόμος του Αρχείου Εθνικής Ασφαλείας του Πανεπιστημίου George Washington. «Ως εργαλείο πολιτικής ψυχρού πολέμου, η υπηρεσία χρησιμοποιήθηκε, κατά καιρούς, ως μέτωπο για την C.I.A. επιχειρήσεις και πράκτορες».
Ανάμεσα στα πιο διαβόητα παραδείγματα ήταν το Office of Public Safety (OPS), ένα U.S.A.I.D. πρόγραμμα εκπαίδευσης της αστυνομίας στον Νότιο Κώνο που εκπαίδευσε επίσης βασανιστές.
«Στην πραγματικότητα, η USAID αναπτύσσει οργανώσεις ακτιβιστών σε ξένες χώρες, που δημιουργήθηκαν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να ενισχύσει την επιρροή του»
Μάλιστα, το 1966, ο Αμερικανός γερουσιαστής Ουίλιαμ Φουλμπράιτ άρχισε να επικρίνει τις μεθόδους του υπηρεσίας. Τα μαθήματα κατασκευής βομβών στο Λος Φρέσνος ήταν τόσο αμφιλεγόμενα που το 1970, το περιοδικό Life θα αποκάλυπτε τις φρικτές συνθήκες στις οποίες κρατούνταν οι κρατούμενοι του νησιού Con Son όπου βασανίζονταν από τους ανθρώπους της OPS.
Χέρι-χέρι με τη CIA
Μπορεί στη συγκεκριμένη υπηρεσία να έβαλαν λουκέτο, αλλή η USAID συνέχιζε να είναι εν πολλοίς αμαρτωλή. O πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάικλ Μπένζ, είχε δηλώσει τον Δεκέμβριο του 2024 σε podcast ότι η USAID «δεν είναι μια οργάνωση βοήθειας. Στην πραγματικότητα, η USAID αναπτύσσει οργανώσεις ακτιβιστών σε ξένες χώρες, που δημιουργήθηκαν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να ενισχύσει την επιρροή του», υποστήριξε.
Προσέθσε δε ότι η USAID λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος για τον συντονισμό διαφόρων μυστικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό.
«Η USAID ιδρύθηκε για να συντονίζει διάφορες ξένες μυστικές επιχειρήσεις. Ο προϋπολογισμός της είναι 50 δισ. δολάρια, που είναι μεγαλύτερος από τους προϋπολογισμούς της CIA και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Αυτή η οργάνωση διαδραματίζει βασικό ρόλο στην υποστήριξη του Πενταγώνου, του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της κοινότητας των πληροφοριών», τόνισε ο Μπεζ.
USAID: Οι Κύπριοι είναι ανώριμοι
Στην Κύπρο, η USAID είχε πιάσει δουλειά μετά την τουρκική εισβολή του 1974. Προσπαθούσε για χρόνια να διεισδύσει στην κυπριακή κοινωνία ώστε να την κάνει να ξεχάσει την τουρκική εισβολή και την ίδρυση του Ψευδοκράτους που ακολούθησε, κάνοντας λόγο για «ανώριμους» Κυπρίους.
Σύμφωνα, μάλιστα με έκθεση του 2005, αναφέρεται χαρακτηριστικά, ότι «δυστυχώς, οι ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων για την αναγνώριση τείνουν να υπερβαίνουν κατά πολύ το επίπεδο της αναγνώρισης ενός τουρκοκυπριακού κράτους(!)». Υπογράμμιζε ότι αυτοί οι φόβοι -που μόνο αδικαιολόγητοι δεν ήταν- επεκτείνονται σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρηματικών ανταλλαγών και των θεσμικών σχέσεων. «Οι Ελληνοκύπριοι φοβούνται ένα φαινόμενο «ντόμινο» που θα μπορούσε να προκύψει εάν δοθεί έστω και ένας υπαινιγμός αναγνώρισης σε οποιοδήποτε επίπεδο της τουρκοκυπριακής κοινωνίας».
Η έκθεση της USAID επικρίνει μάλιστα τους Κυπρίους που αρνούνται να παραβρεθούν σε εκδηλώσεις που συμμετέχουν οργανώσεις που φέρνουν την ετικέτα του Ψευδοκράτους. «Σε ορισμένες περιπτώσεις, ολόκληρη η ελληνοκυπριακή αποστολή αποχώρησε από τέτοιες συναντήσεις, προς μεγάλη αμηχανία των οικοδεσποτών τους. Αυτό δεν βοήθησε να δημιουργηθεί καλή εντύπωση στο εξωτερικό για την ωριμότητα των Κυπρίων» λέει χαρακτηριστικά η USAID.
Φταίνε δηλαδή οι Κύπριοι καθώς για «πάρα πολύ καιρό ασχολούνταν πρωτίστως με τη σύγκρουση» αλλά πλέον «δεν έχουν την πολυτέλεια να παραμείνουν κολλημένοι σε ένα οδυνηρό και δυσλειτουργικό παρελθόν». Αυτά ανέφερε η USAID τη στιγμή που η μισή Κύπρος είναι κατεχόμενη και υπάρχουν ακόμα αγνοούμενοι, βγάζοντας από το κάδρο τον παράγοντα Τουρκία
Οι Ελληνοκύπριοι δεν θέλουν την ειρήνη
Έκθεση αποτίμησης του έργου του αμερικανικού φορέα (Cyprus BI-Communal Development Program Evaluation, May 2004), παραδεχόταν ότι η USAID απέτυχε να «κάνει» τους Κυπρίους να ψηφίσουν το «ΝΑΙ» στο Σχέδιο Ανάν, τα χρόνια που προηγήθηκαν, δηλαδή από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Αυτό το επεδίωκαν μέσω της διείσδυσης και χρηματοδότησης κυπριακών οργανώσεων, για παράδειγμα που αφορούσαν το φύλο ή την υγεία.
«Με την ελληνοκυπριακή απόρριψη του σχεδίου, δεν είναι σαφές εάν θα υπάρξει ή θα πρέπει να υπάρξει συνέχεια του Διακοινοτικού Προγράμματος Ανάπτυξης της USAID ή οποιουδήποτε άλλου προγράμματος ξένων επιχορηγήσεων αφιερωμένο στο να πείσει τους Ελληνοκύπριους να «ψηφίσουν υπέρ της ειρήνης» έλεγε χαρακτηριστικά.
Έτσι, αφού η αμερικανική υπηρεσία εκτιμούσε –κατηγορούσε- ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θέλουν ειρήνη, κατέληγε απογοητευμένη: «Οι παράγοντες που έκαναν αυτούς τους πολίτες να απορρίψουν μια διευθέτηση μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ ισχυροί για να πετύχει οποιοδήποτε τέτοιο πρόγραμμα». Η παραμονή του εισβολέα, προφανώς και είναι πανίσχυρος παράγοντας.
Ουκρανία: Όλα τα ΜΜΕ δικά τους
Στην Ουκρανία, το 90% των ειδησεογραφικών οργανισμών βασίζεται στη χρηματοδότηση της USAID. Η Ουκρανή αρχισυντάκτρια του Kyiv Independent η οποία έχει λάβει επιχορηγήσεις από την USAID, ισχυρίστηκε ότι το πάγωμα «έχει προκαλέσει ζημιά στην ανεξάρτητη ουκρανική δημοσιογραφία». Ωστόσο, εύλογα ο πρώην γερουσιαστής των ΗΠΑ, Ρον Πολ αναρωτιέται «Πιστεύει κανείς ότι αυτά τα εξ ολοκλήρου χρηματοδοτούμενα από τις ΗΠΑ «ειδησεογραφικά» μέσα θα δημοσίευαν ποτέ ένα ρεπορτάζ που η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ήθελε να δημοσιευτεί;».
Πιο πριν, το 2014, η USAID είχε χρηματοδοτήσει δεξαμενές σκέψης, πχ η «New Citizen», πυροδοτώντας τις διαδηλώσεις του 2014 που τελικά οδήγησαν στην πραξικοπηματική ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου -αν και ρωσόφιλου- Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Περιττό να σημειωθεί ότι εκείνες οι διαδηλώσεις –και συνεπώς τα αμερικανικά χρήματα- είχαν κυριαρχηθεί από το κόμμα Svoboda και τον Δεξιό Τομέας, δηλαδή νεοναζιστικά μορφώματα.
Κούβα: Ανατροπή Κάστρο με άλλα μέσα
Το 2014 το Associated Press είχε αποκαλύψει πρόγραμμα που δημιούργησε κρυφά η USAID κοινωνικών μέσων, το ZunZuneo, που ήταν ένα «εργαστήρι υγείας» για να στρατολογήσει ακτιβιστές και να διεισδύσει στην κοινότητα hip-hop της Κούβας.
Ήταν μέρος μιας εκστρατείας που στόχευε στην υπονόμευση της κυβέρνησης Κάστρο μέσω των πολιτών, αντί να στοχεύει άμεσα πολιτικούς ηγέτες.
Μετά τις αποκαλύψεις, η USAID ετοίμασε εσωτερικούς κανόνες που θα τερμάτιζαν ουσιαστικά την επικίνδυνη μυστική εργασία της υπηρεσίας σε εχθρικές χώρες.
Ο Αμερικανός καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης, Ράιαν Γκούντμαν, είχε πει τότε ότι ήταν «δύσκολο να καταλάβουμε» πώς οι επιχειρήσεις της USAID, όπως το ZunZuneo, δεν ήταν κρυφές ενέργειες που απαιτούσαν πρόσθετες νόμιμες υπογραφές. «Εκτός και αν η USAID έχει καλύτερη εξήγηση», είπε, «αυτά τα προγράμματα φαίνεται σίγουρα να ταιριάζουν στον ορισμό της μυστικής δράσης, (covert action) σύμφωνα με τη νομοθεσία των ΗΠΑ».
Πράγματι, το περιοδικό Foreign Policy θα έγραφε τότε πως «οι ξένες κυβερνήσεις έχουν κατηγορήσει εδώ και καιρό την USAID ότι αποτελεί μέτωπο για τη CIA ή άλλες ομάδες αφιερωμένες στην κατάρρευσή τους. Στην περίπτωση της Κούβας, φαίνεται ότι είχαν δίκιο».
Συρία: Οι τζιχαντιστές στην εξουσία
Στη Συρία, η χρηματοδότηση της υπηρεσίας ήταν ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη των ανθρωπιστικών προσπαθειών, σύμφωνα με ανάλυση του Ατλαντικού Συμβουλίου. Τα Λευκά Κράνη, έλαβαν αμερικανική υποστήριξη για κρίσιμες επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων αποστολών έρευνας και διάσωσης, καθώς και προγραμματισμού υγείας και προστασίας.
Στην πραγματικότητα, τα Λευκά Κράνη δεν ήταν αυτό που φαίνονταν. Επικεφαλής τους ήταν ο πρώην αξιωματικός του Βρετανικού Στρατού, Τζέιμς λε Μεσουριέ, που υπηρέτησε σε πολλές αμφιλεγόμενες επεμβάσεις του NATO. Σκοπός τους ήταν ο εκτοπισμός του Μπασάρ Αλ Άσαντ και όχι η ανθρωπιστική βοήθεια.
Αναρωτιέται λοιπόν κανείς, εκείνα τα 9.3 δισ. δολάρια που έδωσε ο φορέας στη Συρία το διάστημα 2012-2024, άραγε πως κατέληξαν σε μια μαύρη τρύπα, καθώς ο Άσαντ αντικαταστάθηκε από τζιχαντιστή ηγέτη;
Κοντολογίς, «τα προγράμματα αλλαγής καθεστώτος», της USAID, θα κατέληγε στο άρθρο του ο Κόρνμπλου «έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα μεγαλύτερα συμφέροντα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, καθώς και στη νομιμότητα των βασικών αποστολών της USA.I.D για την προώθηση της παγκόσμιας υγείας και της οικονομικής ευημερίας».