Ρεπορτάς: Γιάννης Παναγιωτακόπουλος
Η επίσημη εκδοχή των κυβερνητικών στελεχών, σε σχέση με το μπάζωμα του χώρου όπου έγινε το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, είναι εδώ και μήνες σταθερή: Η αφαίρεση 200 κυβικών χώματος με κρίσιμο υλικό, καθώς και το στρώσιμο του χώρου με χοντρά χαλίκια και πίσσα, έγινε προκειμένου να μπορέσουν να πατήσουν σταθερά οι γερανοί που έπρεπε να σηκώσουν τα βαρυά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Κάτω από το σημείο όπου είχαν εκτροχιαστεί τα βαγόνια, περνάει ο κεντρικός αγωγός φυσικού αερίου, οπότε οποιαδήποτε αστοχία κατά την άρση από τους γερανούς βάρους δεκάδων τόνων, θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο δυστύχημα, αν επλήττετο ο αγωγός. Όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης «θα μπορούσε να καεί όλη η Λάρισα».
Η «Ζούγκλα» εξέτασε ενδελεχώς τις διαδικασίες που έλαβαν χώρα στο σημείο που η εισαγγελική αρχή, της οποίας η σχετική δικογραφία διαβιβάστηκε στη Βουλή, χαρακτηρίζει ως «τόπο εγκλήματος». Εξετάσαμε φωτογραφίες και βίντεο εκείνων των ημερών, μιλήσαμε με υπευθύνους και πρωταγωνιστές που έλαβαν μέρος στην όλη διαδικασία, καθώς και με εμπειρογνώμονες που ερευνούν την υπόθεση. Θέσαμε στην βάσανο της σύγκρισης των στοιχείων, το κατά πόσον οι δικαιολογίες που ακούγονται από επίσημα κυβερνητικά χείλη, έχουν την βάση τους στα πραγματικά γεγονότα ή στηρίζονται σε χοντροκομμένες ανακρίβειες.
Τι λένε οι υπουργοί της Κυβέρνησης – «Θα καιγόταν η Λάρισα»
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας στις 26/3/2024 στην εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» του Γιώργου Παπαδάκη, «αποκάλυψε» ότι η όλη διαδικασία του μπαζώματος έγινε προκειμένου να μην σκάσει ο αγωγός φυσικού αερίου που περνούσε από κάτω και «καεί όλη η Λάρισα». Διαβάζοντας μέρος της κατάθεσης του αξιωματικού που συντόνιζε τις πυροσβεστικές δυνάμεις κ. Φαλάρα, ανέφερε: «Είναι τα βαγόνια δεξιά αριστερά κτυπημένα, καμένα, κατεστραμμένα, ψάχναμε για επιζώντες και για τα πτώματα και πρέπει να σηκωθούν το δυνατόν γρηγορότερα, για να μην σκάσει ο αγωγός που είναι από κάτω». Συνέχισε δε παρακάτω με ένα μάθημα φυσικής αναφέροντας: «για όσους ξέρουν στοιχειώδη φυσική, κάτω υπάρχει βροχή, λάσπη και οι γερανοί πρέπει να σηκώσουν 20 τόνους, εάν ο γερανός δεν πατήσει σε στέρεο έδαφος δεν μπορεί να σηκώσει τα βαγόνια και κάτω από το χώμα υπάρχει ο αγωγός φυσικού αερίου που αν σκάσει θα καεί όλη η Λάρισα»…
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Δείτε το βίντεο από εκείνες τις δηλώσεις:
Ο υπουργός δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, μιλώντας σε πρωινή εκπομπή του Σκάι, στις 28/1/2025, δύο μέρες μετά τα μεγάλα συλλαλητήρια για τα Τέμπη, ανέφερε για το «πρώτο σενάριο συνωμοσιολογίας που λέγεται μπάζωμα» όπως περιέγραψε το θέμα ο δημοσιογράφος Άρης Πορτοσάλτε, το ίδιο ακριβώς σενάριο, ξεκαθαρίζοντας ότι μετά από σχετικές ερωτήσεις στην Βουλή, πράγματι αποδείχθηκε ότι από κάτω περνούσε ο αγωγός φυσικού αερίου και κινδύνευε από τα βάρη που έπρεπε να σηκώσουν οι γερανοί. Οπότε η ανάγκη να στρωθούν χαλίκια στον χώρο ήταν άμεση.
Παρακολουθείστε παρακάτω τα όσα δήλωσε ο κ. Φλωρίδης στη συγκεκριμένη συνέντευξη:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ευάγγελος Φαλάρας: Δεν… κατάλαβε ότι απομακρύνθηκαν από τον χώρο 200 κυβικά χώματος
Ο Ευάγγελος Φαλάρας ήταν ο Συντονιστής των Πυροσβεστικών Δυνάμεων στην τραγωδία των Τεμπών και σήμερα κατηγορούμενος για παράβαση καθήκοντος σε σχέση με το μπάζωμα στο σημείο της σύγκρουσης των δύο τρένων.
Στο απολογητικό του υπόμνημα, που είχε φέρει για πρώτη φορά η «Ζούγκλα» στο φως της δημοσιότητας, έχει δώσει απαντήσεις σχετικά με την αφαίρεση 200 κυβικών χώματος από το σημείο του δυστυχήματος και το μπάζωμα με χοντρό χαλίκι και πίσσα. Στο κατηγορητήριο αναφέρεται ότι ήταν εκείνος που έδωσε εντολή στον εργολάβο που είχε πάει στον τόπο του δυστυχήματος με ειδικά μηχανήματα, να απομακρύνει από τον τόπο του δυστυχήματος τουλάχιστον 300 κυβικά χώματος, αδρανών υλικών και συντριμμιών.
Ο ίδιος αναφέρει: «Με τους κ.κ. Αγοραστό, Χαρακόπουλο και Παπαγεωργίου (σ.σ συγκατηγορούμενοι ) ποτέ δεν συναποφάσισα κάτι, όπως αβάσιμα κατηγορούμαι. Με τον κ. Παπαγεωργίου (σ.σ γ.γ Πολιτικής Προστασίας ) μίλησα μόνο μία φορά στις 3.03.2023 όταν ήρθε στο πεδίο και τον ενημέρωσα. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα είχαμε μια τηλεφωνική επικοινωνία, για να τον ενημερώσω για κάποια πράγματα που αφορούσαν την επιχειρησιακή δράση στο πεδίο. Με τους κ.κ Αγοραστό και Χαρακόπουλο (σ.σ Αστυνομικό Διευθυντή Λάρισας ) συνυπήρξαμε στο ΣΟΠΠ. Στα πλαίσια του ΣΟΠΠ με τον κ.Αγοραστό συζητήσαμε, παρουσία όλων των συμμετεχόντων, τις ανάγκες και τις ενέργειες που απαιτούνταν για την απομάκρυνση των βαρών που προέκυψαν από το ατύχημα».
Παρακάτω ισχυρίζεται: «Οι απαιτήσεις για προσωπικό και μέσα ήταν τεράστιες και παράλληλα υπήρχαν δυσχέρειες στο επιχειρησιακό έργο, που είχαν να κάνουν με τα σημεία προσέγγισης, τον όγκο και τα τεράστια βάρη των μεταλλικών ελασμάτων, τα ύψη, στα οποία έπρεπε να ανέλθουμε για να διεισδύσουμε στους χώρους των εγκλωβισμένων και τα σημεία στα οποία υπήρχαν εστίες πυρκαγιάς».
Αναφέρει ότι επειδή ήταν αδύνατο να εντοπίσουν και να απεγκλωβίσουν ορισμένους επιβάτες εισηγήθηκε στην 1η συνεδρίαση του ΣΟΠΠ που έγινε στις 02:30 τα ξημερώματα να ενισχυθεί το επιχειρησιακό έργο με μηχανήματα βαρέως τύπου και να διατεθούν σκαπτικά μηχανήματα για τη διαμόρφωση του χώρου της επιχειρησιακής δράσης.
«Επισημαίνεται ότι κάτω από τον χώρο του δυστυχήματος διέρχεται ο αγωγός του φυσικού αερίου» επισημαίνει.
«Για το χρονικό διάστημα που βρισκόμουν στο χώρο του δυστυχήματος και επιχειρούσαν τα βαριά μηχανήματα και τα φορτηγά, είναι δεδομένο ότι αυτά βρίσκονταν σε εκτέλεση εντολής του ΣΟΠΠ, για να πραγματοποιήσουν τις εργασίες που θα διευκόλυναν την εγκατάσταση των γερανών, ώστε να μετακινηθούν τα μεγάλα βάρη των βαγονιών και να γίνει ο εντοπισμός και η συγκέντρωση των σορών και των τμημάτων αυτών που ήταν στο χώρο και επομένως δεν είχα κανένα λόγο, ούτε καν να ελέγξω, πόσο μάλλον να σταματήσω, την κίνησή τους».
Για την απομάκρυνση των χωμάτων από το σημείο της τραγωδίας αναφέρει :
«Δεν γνώριζα ότι απομακρύνθηκαν χώματα από το σημείο του δυστυχήματος, ούτε ότι υπήρξε τέτοια απαίτηση ή υπόδειξη από οποιονδήποτε. Ούτε ρωτήθηκα ,ούτε ενημερώθηκα ποτέ για την απομάκρυνση των χωμάτων και φυσικά δεν έδωσα ποτέ σχετική εντολή. Το γεγονός αυτό το έμαθα αργότερα, όταν το θέμα αναδείχτηκε από τα μέσα ενημέρωσης.»
Τι λέει η ΔΕΣΦΑ για τον αγωγό φυσικού αερίου
Εδώ και μήνες το ζήτημα του αγωγού φυσικού αερίου έχει αποτελέσει θέμα έντονης αντιπαράθεσης. Με σχετικές επερωτήσεις στην Βουλή έχει αμφισβητηθεί το κατά πόσον πράγματι περνάει κάτω από σημείο όπου βρισκόντουσαν τα συντρίμμια ή βρίσκεται σε 200 μέτρα απόσταση όπου υπάρχουν σχετικά κολωνάκια.
Η «Ζούγκλα» επικοινώνησε με τον ΔΕΣΦΑ προκειμένου να εξακριβώσει τι πραγματικά ισχύει. Ο ΔΕΣΦΑ επιβεβαιώνει την εγγύτητα του αγωγού υψηλής πίεσης με τη θέση του δυστυχήματος.
Ο αγωγός διέρχεται παράλληλα και σε απόσταση 10 περίπου μέτρων από τις σιδηροδρομικές γραμμές, ενώ κατόπιν της σύγκρουσης, ένα από τα εκτροχιασμένα βαγόνια κατέληξε πάνω από τη θέση διέλευσης του αγωγού.
Όπως μας ανέφεραν από την πρώτη στιγμή βρέθηκαν εκεί τεχνικοί της εταιρείας προκειμένου να ενημερώσουν τις δυνάμεις διάσωσης και να ελέγξουν την κατάσταση του αγωγού.
Όπως μας διαβεβαίωσε ο κ. Φερνάντο Καλλιγάς από τον ΔΕΣΦΑ, δεν υπήρξε κάποια εντολή από την εταιρεία ή τους τεχνικούς της σχετικά με την διαχείριση του χώρου. Ούτε συμμετείχαν σε κάποια σύσκεψη που πήρε σχετικές αποφάσεις.
Τις επόμενες ημέρες πραγματοποιήθηκαν επίσης όλες οι απαραίτητες τεχνικές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Εσωτερικής Επιθεώρησης του αγωγού (In Line Inspection – ILI), για να επιβεβαιώσουν την ακεραιότητα του αγωγού και να αποκλειστούν μη ορατές ζημιές. Ο αγωγός δεν είχε πάθει το παραμικρό
Οι αγωγοί του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου είναι υπόγειοι και δεν επηρεάζονται από το βάρος και τη φωτιά. Η ανθεκτικότητα του δικτύου αποδεικνύεται επίσης και στις περιπτώσεις πυρκαγιών, όπου το δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου δεν αντιμετώπισε ποτέ πρόβλημα.
Τι δείχνουν οι φωτογραφίες και τα βίντεο εκείνων των ημερών
Η «Ζούγκλα» εξέτασε ενδελεχώς εκατοντάδες φωτογραφίες και δεκάδες βίντεο που τραβήχτηκαν από τον χώρο του δυστυχήματος, από λίγες ώρες μετά τη σύγκρουση, μέχρι και τις έξι επόμενες ημέρες.
Από αυτό το υλικό, προκύπτει ξεκάθαρα ότι πράγματι τα βαριά μηχανήματα και οι γερανοί ήρθαν στο σημείο από τις πρώτες πρωινές ώρες της 1ης Μαρτίου 2023, λίγες ώρες μετά το δυστύχημα. Όμως αυτοί οι γερανοί, οι οποίοι μετά από λίγες ώρες ξεκίνησαν να μετακινούν βαγόνια, πάτησαν επάνω σε μεγάλες ξύλινες επιφάνειες και όχι σε χαλίκια. Η «επικίνδυνη» -σύμφωνα με τους υπουργούς της κυβέρνησης- εργασία της άρσης και της μεταφοράς των μεγάλων βαρών των πρώτων βαγονιών, έγινε προτού αφαιρεθούν τα 200 κυβικά χώματος, προτού στρωθούν τα χοντρά χαλίκια και προτού στρωθεί όλος ο χώρος τους δυστυχήματος με πίσσα και άσφαλτο.
Στο παρακάτω βίντεο της ΕΡΤ, που έχει τραβηχτεί από drone, τις πρωινές ώρες της 1ης Μαρτίου, φαίνεται ότι οι δύο γερανοί έχουν φτάσει και μια νταλίκα μεταφέρει τα ξύλινα πλαίσια, πάνω στα οποία θα πατήσουν. Μπουλντόζες διαμορφώνουν το χώρο όπου διήλθαν και στάθηκαν τα βαριά μηχανήματα, αλλά δεν πειράζουν τον χώρο γύρω από τα καμένα και διαλυμένα βαγόνια, που περιέχει το κρίσιμο υλικό.
Στις παρακάτω φωτογραφίες του πρακτορείου Eurokinisi, που είναι τραβηγμένες την 1η Μαρτίου 2023, φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι γερανοί πατούν πάνω στα ξύλινα πλαίσια και όχι σε χαλίκια. Έχουν ξεκινήσει την διαδικασία της μεταφοράς βαγονιών. Εκείνη την ημέρα μετακινήθηκε το καμένο βαγόνι Β2, κομμάτια της Ηλεκτρομηχανής τηςIC-62 και κομμάτια του A1. Δεν έχει γίνει ακόμα η διαδικασία της εκχωμάτωση και του στρωσίματος των χαλικιών.
Από τις 2 Μαρτίου 2023, είναι τραβηγμένες οι παρακάτω φωτογραφίες του πρακτορείου Eurokinisi. Σε αυτές φαίνεται ότι οι γερανοί που πατούσαν στο χώμα έχουν τελειώσει την εργασία της άρσης και της μεταφοράς των πρώτων βαγονιών. Εκείνη την ήμερα μεταφέρθηκε το βαγόνι του Κυλικείου. Ένας γερανός πού στέκεται στη μεριά της εθνικής οδού, μεταφέρει κομμάτια της εμπορικής αμαξοστοιχίας. Δεν έχει γίνει ακόμα η διαδικασία της εκχωμάτωση και του στρωσίματος των χαλικιών.
Φωτογραφίες που είναι τραβηγμένες στις 3 Μαρτίου 2023, δείχνουν γερανούς να σηκώνουν το τρίτο και πιο βαρύ βαγόνι. Πρόκειται για το βαγόνι Β3. Την ίδια ημέρα ξεκινούν διαδικασίες εκχωμάτωσης χωρίς όμως να έχει πειραχτεί ακόμα το κρίσιμο σημείο όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος όγκος βιολογικού υλικού και καμένων συντριμμιών. Την ίδια μέρα στρώθηκε και ένα μικρό μέρος με χοντρά χαλίκια.
Από τις 4 Μαρτίου 2023 ξεκινάει η συστηματική εκχωμάτωση. Διενεργούνται, χωματουργικές εργασίες, απομάκρυνση χωμάτινων όγκων, μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, απομακρύνονται λαμαρίνες, πλατφόρμες εμπορικής, ξεκινούν εργασίες αποκατάστασης γραμμής.
Στις 5 Μαρτίου γίνεται η απομάκρυνση βαγονιών Β5, Β6, Β7, η επισκευή σιδηροτροχιών και η αποκατάσταση γραμμής.
Το στρώσιμο του χώρου με χαλίκια και πίσσα ξεκινάει στις 6 Μαρτίου του 2023. Γίνεται έξι ημέρες μετά το δυστύχημα, όταν έχει σβήσει προ πολλού η φωτιά, όταν έχουν μεταφερθεί τα βαριά βαγόνια, όταν έχει διευθετηθεί ο χώρος και έχουν αποχωρήσει οι γερανοί. Φυσικά εκείνη την ημέρα και ώρα δεν κινδυνεύει κατά καμία έννοια ο αγωγός φυσικού αερίου. Ούτε φυσικά κινδυνεύει… «να καεί η Λάρισα».
Τι είπε στη «Ζούγκλα» ο Λακαφώσης
Ο πραγματογνώμονας και μέλος της Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών μίλησε στη «Ζούγκλα» και επιβεβαίωσε τα όσα προέκυψαν από το ρεπορτάζ μας.
Μας είπε επιπλέον ότι μετά τις πρώτες 6 ώρες, που είχε σβίσει η φωτιά και ήταν πλέον σίγουρο ότι δεν υπάρχει κάποιος επιζών στο σημείο, δεν υπήρχε κανένας λόγος να μεταφερθούν βαγόνια. Ο χώρος θα έπρεπε να έχει διαχείρηση χώρου πολύνεκρου ατυχήματος κάτι που δεν έγινε, με αποτέλεσμα να χαθούν κρίσιμα στοιχεία.
Μάλιστα την Τρίτη ημέρα, όταν με ανεξήγητη βιασύνη έπεσαν τα πρώτα χαλίκια για να πατήσει ο γερανός και να ανυψώσει το βαγόνι Β3, αναζητούταν ακόμη το 57ο θύμα, βιολογικό υλικό του οποίου βρισκόταν ακριβώς σε αυτόν τον χώρο των εργασιών.
Ο γνωστός πραγματογνώμονας, κατόπιν ερώτησής μας, κάνει και μια αναφορά τα τελευταία βίντεο που είδαν το φώς της δημοσιότητας και τα οποία –όπως μας λέει- δεν επηρεάζουν σε τίποτα την έρευνα της Ε.Δ.Α.Π.Ο., που έχει να κάνει με την καύσιμη ύλη που προκάλεσε την έκρηξη και την φωτιά. Το που βρισκόντουσαν αυτά τα καύσιμα είναι ζήτημα αστυνομικής διερεύνησης και όχι των πραγματογνωμόνων.
Ακούστε τα όσα σημαντικά λέει στην «Ζούγκλα» ο κ. Λακαφώσης: