Οι ευρωπαίοι ηγέτες που υποστήριζαν σθεναρά τη διατήρηση του πολέμου στην Ουκρανία δέχθηκαν ένα σοβαρό πλήγμα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον αμερικανό υπουργό Αμυνας Πιτ Χέγκσεθ (στη φωτογραφία από EPA, επάνω, Πούτιν, μπροστά, και Τραμπ σε κούκλες ματριόσκα).
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς πρέπει να βρίσκονται σε σοκ, ν’ αναπνέουν με δυσκολία, εκτιμά ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφάλειας.
Ο Τραμπ τράβηξε για τα καλά το χαλί κάτω από τα πόδια των φιλοπόλεμων ηγετών της ΕΕ
Ας ξεκινήσουμε με τον Χέγκσεθ. Εκανε τις ακόλουθες δηλώσεις (βίντεο, κάτω):
1. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ είναι εκτός συζήτησης. Δεν θα προσκληθεί για να ενταχθεί στη συμμαχία.
2. Οι ΗΠΑ δεν θα στείλουν κανέναν στρατιώτη στην Ουκρανία για κανέναν λόγο, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης της ειρήνης.
3. Οι ΗΠΑ δεν θα προμηθεύουν πλέον ούτε θα πληρώνουν για όπλα και υποστήριξη την Ουκρανία. Θα εναπόκειται στα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ να το πράξουν.
4. Ενώ οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το ΝΑΤΟ, η αμερικανική συμμετοχή πρέπει να είναι σεβαστή και δίκαιη, πράγμα που σημαίνει ότι τα μέλη της συμμαχίας θα πρέπει ν’ αυξήσουν σημαντικά τη συνεισφορά τους.
5. Η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να επιστρέψει στα σύνορα που είχε πριν το 2014, που συνεπάγεται ότι οι ΗΠΑ αναμένουν σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις από το Κίεβο.
Ο Πούτιν είναι πρόθυμος
Ο πρόεδρος Τραμπ, στο μεταξύ, είχε τηλεφωνική συζήτηση μιάμισης ώρας με τον ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο Πούτιν είπε πως είναι πρόθυμος να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την Ουκρανία και άλλα θέματα ασφαλείας.
Η συζήτηση Τραμπ – Πούτιν κάλυψε πολλά ζητήματα, για παράδειγμα, ασφάλειας, ενέργειας, τεχνητής νοημοσύνης, «ισχύος του δολαρίου» και «διάφορα άλλα».
Στη συνέχεια, ο Τραμπ επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι προκειμένου «να τον ενημερώσει» για τη συνομιλία του με τον Πούτιν.
Εκτός ο Κέλογκ
Αμέσως όρισε και τη διαπραγματευτική του ομάδα, η οποία αποτελείται από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον Διευθυντή της CIA Τζον Ράτκλιφ, τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Μάικλ Βαλτς και τον Πρέσβη και Ειδικό Απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ για να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων.
Από τη διαπραγματευτική ομάδα του Τραμπ για την Ουκρανία απουσιάζει τ’ όνομα του Κιθ Κέλογκ (φωτογραφία EPA-EFE/Sarah Silbiger)
Είναι αξιοσημείωτο ότι στη λίστα των συμμετεχόντων δεν περιλαμβάνεται ο απόστρατος υποστράτηγος Κιθ Κέλογκ. Ο Κέλογκ υποστήριξε ανοιχτά την ιδέα της σημαντικής αύξησης των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας ως τρόπο για να πετύχει παραχωρήσεις στο θέμα της Ουκρανίας.
Οπως το έθεσε, σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, οι τρέχουσες κυρώσεις βρίσκονται μόνο στο 3. Πρότεινε ν’ αυξηθούν πολύ περισσότερο (υποθέτοντας ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει).
Αυτά τα σχόλια υπονόμευσαν άμεσα την προσέγγιση του Τραμπ για τον Πούτιν και τη Ρωσία και φαίνεται ότι ήταν η ιδέα του Κέλογκ (μεταξύ άλλων) να διασφαλίσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχιστεί. Το αν θα εμφανιστεί ξανά ως παίκτης στο Ουκρανικό μένει να το δούμε.
Αοπλοι… οι Ευρωπαίοι
Θα χρειαστεί χρόνος για τους φιλοπόλεμους ηγέτες της Ευρώπης, μαζί με την ΕΕ, ν’ αναλογιστούν σοβαρά το μέλλον, τώρα που το χαλί έχει για τα καλά τραβηχτεί κάτω από τα πόδια τους.
Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ούτε τα όπλα, ούτε τα στρατεύματα ούτε τα χρήματα για να συνεχίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ούτε θα λάβουν μεγάλη υποστήριξη για τη συνέχισή του εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμμετάσχουν στο παιχνίδι. Στην πραγματικότητα, εάν η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει μόνη της, χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, διακινδυνεύουν το μέλλον της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Πολλοί από τους ηγέτες στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν προβλήματα στο εσωτερικό.
Η Γερμανία, η Γαλλία, η Πολωνία, ακόμη και η Ρουμανία, όπου οι προεδρικές εκλογές ακυρώθηκαν για ν’ αποτραπεί η εκλογή του προπορευόμενου υποψηφίου της αντιπολίτευσης, αποτελούν παραδείγματα της αυξανόμενης αστάθειας στην ευρωπαϊκή ηγετική τάξη.
Απώλεια αξιοπιστίας
Οι αποκαλύψεις για την παρέμβαση των ΗΠΑ και της ΕΕ στην εκλογική διαδικασία στη Γεωργία, τη Σερβία και τη Σλοβακία, ίσως και στη Μολδαβία, τονίζουν τον ανήθικο χαρακτήρα της σημερινής πολιτικής στην Ευρώπη.
Η κυβέρνηση Τραμπ εκκαθαρίζει την USAID, η οποία λειτουργεί ως ένα είδος εμπροσθοφυλακής της CIA σε πολλές από τις παραπάνω χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια αναγεννημένη Κίνα που, εκτός των άλλων, διαθέτει έναν ολοένα πιο καλά εξοπλισμένο και ισχυρό στρατό (φωτογραφία Reuters)
Με την αποκοπή αυτής της πηγής χρημάτων και της στήριξης, η ΕΕ αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα που ξεπερνά πολύ τα χρηματοοικονομικά: το υποκριτικό επιχείρημα ότι (και μαζί μ’ αυτήν, το ΝΑΤΟ) υποστηρίζει τη δημοκρατία είναι τώρα έωλο. Η απώλεια της αξιοπιστίας αποτελεί πραγματική απειλή για τις κυρίαρχες ελίτ.
Ο Τραμπ έχει μια σημαντική γεωπολιτική προοπτική. Λειτουργεί κάπως έτσι: η ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι σημαντική, αλλά δεν απειλείται πραγματικά από τη Ρωσία.
Η αναγεννημένη Κίνα
Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν μια αναγεννημένη Κίνα που διαθέτει μια πολύ σύγχρονη βιομηχανική βάση (η οποία εφοδιάζεται κυρίως από τη Δύση), ένα τεράστιο εργατικό δυναμικό και έναν ολοένα πιο καλά εξοπλισμένο και ισχυρό στρατό.
Από την άποψη του Τραμπ, χρειάζεται μια πιο φιλική Ρωσία που μπορεί να βοηθήσει στην εξισορρόπηση των παγκόσμιων συσχετισμών ισχύος.
Για να το πετύχει, πρέπει να βρει τρόπους να επαναπροσδιορίσει τη σχέση Ουάσιγκτον – Μόσχας, η οποία περνάει βαθιά κρίση και χαρακτηρίζεται από αμοιβαία εχθρότητα.
Στη συνομιλία του με τον Πούτιν, διάρκειας 90 λεπτών, ο Τραμπ έριξε στο τραπέζι τις οικονομικές και τεχνολογικές δυνατότητες που θα μπορούσαν, στο μέλλον, ν’ αποτελέσουν βάση για τη βελτίωση των σχέσεων.
Αισιοδοξία
Κανείς δεν μπορεί να πει αυτήν τη στιγμή εάν θα επιτευχθεί συμφωνία για την Ουκρανία, αλλά υπάρχει λόγος να είμαστε πιο αισιόδοξοι ότι οι δύο πλευρές μπορούν να επιλύσουν κάτι.
Θα πρέπει να δούμε αν οι Ευρωπαίοι θ’ απορρίψουν μια συμφωνία για την Ουκρανία και αν θα προσπαθήσουν να τη σαμποτάρουν. Η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει πολλά εάν ο Πούτιν και ο Τραμπ συμφωνήσουν.