Το ερώτημα προέκυψε μετά την εκλογή Τραμπ: Είναι οι μετανάστες στις ΗΠΑ «εγκληματίες»; Δεν υπάρχει νόμος που να καθιστά έγκλημα τη διαμονή στις ΗΠΑ ως μετανάστης χωρίς χαρτιά. Ο νόμος το αντιμετωπίζει ως αστική παράβαση. Αρχίζοντας με αυτό ως τη βάση της ανάλυσης, μπορούμε να δούμε τα στοιχεία και τις δηλώσεις ειδικών που συγκέντρωσαν οι Latin Times και το Axios, στα αφιερώματά τους.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης ενημέρωσης του Λευκού Οίκου στις 27 Ιανουαρίου, η εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης Τραμπ, Κάρολαϊν Λίβιτ, ρωτήθηκε από δημοσιογράφο πόσοι από τους 3.500 μετανάστες που συνελήφθησαν από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ έχουν ποινικό μητρώο. Η Λίβιτ δεν δίστασε να δώσει την απάντησή της: «όλοι τους, επειδή παραβίασαν παράνομα τους νόμους του έθνους μας».
Στη συνέχεια πρόσθεσε:
«Ξέρω ότι η προηγούμενη κυβέρνηση δεν το έβλεπε έτσι, οπότε είναι μεγάλη αλλαγή κουλτούρας στο έθνος μας να θεωρούμε κάποιον που παραβιάζει τους μεταναστευτικούς μας νόμους ως εγκληματία, αλλά αυτό ακριβώς είναι»
Δεν είναι έγκλημα στις ΗΠΑ να ζεις ως μετανάστης χωρίς χαρτιά
Όπως επισημαίνεται σε πρόσφατο δημοσίευμα του Axios, δεν υπάρχει νόμος που να καθιστά έγκλημα το να ζει κανείς στις ΗΠΑ ως μετανάστης χωρίς χαρτιά. Αντίθετα, ο νόμος το αντιμετωπίζει ως αστική παράβαση.
Παρ’ όλα αυτά, η συγχώνευση του ποινικού και του μεταναστευτικού δικαίου φαίνεται να αναδιαμορφώνει την επιβολή της μετανάστευσης στις ΗΠΑ, υποβάλλοντας μη πολίτες σε αυστηρές ποινές, συμπεριλαμβανομένης της απέλασης, για αδικήματα που διαφορετικά θα μπορούσαν να θεωρηθούν ήσσονος σημασίας.
Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένας όρος για τις θολές γραμμές μεταξύ του μεταναστευτικού και του ποινικού δικαίου: «εγκληματική μετανάστευση» (crimmigration). Είναι πρακτικά η επιθυμία των alt right και ακροδεξιών κομμάτων, να παρουσιάσουν την παράνομη μετανάστευση ως το σημαντικότερο των εγκλημάτων, την ώρα που αποτελεί ένα «έγκλημα δίχως θύμα».
Ο λόγος φυσικά είναι η ψηφοθηρία: τρομάζοντας τους ψηφοφόρους και δημιουργώντας έναν εσωτερικό εχθρό που «κρύβεται ανάμεσά μας».
Η συγχώνευση του μεταναστευτικού και του ποινικού δικαίου
Ο όρος «εγκληματική μετανάστευση» ή crimmigration, επινοήθηκε από τη νομικό Ζουλιέτ Στάμπφ το 2006 και περιγράφει την αυξανόμενη τάση να αντιμετωπίζονται οι παραβιάσεις της μετανάστευσης ως ποινικά αδικήματα και όχι ως αστικές παραβάσεις. Η μετατόπιση αυτή έχει οδηγήσει σε αυστηρότερες πολιτικές επιβολής, αυξημένες απελάσεις και επαναπροσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο το νομικό σύστημα αντιμετωπίζει τους μη πολίτες.
Ιστορικά, το μεταναστευτικό και το ποινικό δίκαιο λειτουργούσαν ως ξεχωριστές σφαίρες. Το μεταναστευτικό δίκαιο ρύθμιζε ποιος επιτρεπόταν να εισέλθει ή να παραμείνει στη χώρα, ενώ το ποινικό δίκαιο εφαρμοζόταν σε όλα τα άτομα ανεξάρτητα από το καθεστώς ιθαγένειας.
Ωστόσο, όπως εξήγησε η Στάμπφ σε πρόσφατη συνέντευξή της στο BBC, «ο διαχωρισμός μεταξύ του ποινικού και του μεταναστευτικού δικαίου έχει γίνει δυσδιάκριτος, με αποτέλεσμα τα δύο αυτά θέματα να είναι απλώς ονομαστικά χωριστά». Η Σταμπφ δεν μένει μόνο στο παρελθόν: Έχει αναλύσει πρόσφατα την στρατιωτικοποίηση της «εγκληματικής μετανάστευσης» για το νομικό μπλογκ της Οξφόρδης.
Μεταναστευτικές συνέπειες των ποινικών καταδικών
Η απέλαση κατατάσσεται νομικά ως διοικητική ενέργεια και όχι ως ποινική τιμωρία, πράγμα που σημαίνει ότι οι μη πολίτες που αντιμετωπίζουν απέλαση στερούνται πολλών νομικών προστασιών που παρέχονται στους κατηγορούμενους για ποινικά αδικήματα.
Δεν έχουν δικαίωμα σε διορισμένο από την κυβέρνηση συνήγορο, δεν μπορούν πάντα να αμφισβητήσουν τα στοιχεία εναντίον τους και μπορεί να κρατούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε συνθήκες που μοιάζουν με φυλακές.
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει υποστηρίξει ότι η απέλαση δεν αποτελεί ποινή, ωστόσο οι επιπτώσεις της μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με τις ποινές για εγκλήματα.
Πόσο δίκιο είχε ο Τραμπ όταν αποκαλούσε τους μετανάστες ως «εγκλήματίες»;
Αυτό το νομικό πλαίσιο έχει αυξήσει δραματικά τον αριθμό των ατόμων που απελαύνονται λόγω εγκληματικής δραστηριότητας, όπως επισημαίνει ο νομικός Σέζαρ Κουαουχτέμοκ Γκαρσία Ερνάντεζ στο συχνά αναφερόμενο άρθρο του του 2017 με τίτλο «Τι είναι το Δίκαιο της Μετανάστευσης;»:
«Για τα 92 χρόνια από το 1892 έως το 1984, μόνο 14.287 άτομα αποκλείστηκαν από τη χώρα λόγω εγκληματικής δραστηριότητας. Κατά την ίδια περίοδο, 56.669 απελάθηκαν για τον ίδιο λόγο. Συνολικά, 70.956 άτομα αντιμετώπισαν κάποια μεταναστευτική συνέπεια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου λόγω εγκληματικής δραστηριότητας.
» Αντίθετα, μόνο το 2013, η υπηρεσία μετανάστευσης και επιβολής των τελωνείων (ICE) ανέφερε την απομάκρυνση 216.810 ατόμων με ποινική καταδίκη στο μητρώο τους.
» Με άλλα λόγια, μόνο το 2013 απομακρύνθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες πάνω από τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι λόγω εγκληματικής δραστηριότητας από ό,τι στο μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα μαζί»
Η φτώχεια και το χρώμα της επιδερμίδας συνδέονται με την εγκληματικότητα
Εν τω μεταξύ, οι ομοσπονδιακές πολιτικές έχουν επίσης αυξήσει τη χρήση της κράτησης για αδικήματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση. Κάθε χρόνο, περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι κρατούνται σε κέντρα κράτησης μεταναστών, πολλά από τα οποία μοιάζουν με ποινικές φυλακίσεις.
«Αυτό που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά είναι το κοινό αίσθημα – η αντίληψη της μετανάστευσης ως κάτι που συνδέεται με το έγκλημα», εξήγησε η Σταμπφ στο BBC.
«Και πιστεύω ότι αυτή είναι ίσως μία από τις πιο σημαντικές πτυχές όλου αυτού, διότι αν θεωρούμε σε μεγάλο βαθμό τους μετανάστες ως έγχρωμους ανθρώπους και συνδέουμε τη μετανάστευση με το έγκλημα, δημιουργούμε μια νοητική σύνδεση που θεωρώ ότι είναι πραγματικά επιβλαβής και επικίνδυνη» υπονοώντας την ρατσιστική συσχέτιση.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ποινικοποίησε την μετανάστευση πριν τον Τραμπ
Καθώς οι ΗΠΑ ποινικοποιούν ολοένα και περισσότερο τις παραβιάσεις της νομοθεσίας περί μετανάστευσης, η ζήτηση για εγκαταστάσεις κράτησης έχει αυξηθεί, οδηγώντας στον πολλαπλασιασμό ενός άλλου παίκτη στη συζήτηση: τις ιδιωτικές εταιρείες φυλακών.
Στις αρχές Δεκεμβρίου, ένα εμπεριστατωμένο δημοσίευμα της εφημερίδας The Guardian αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν διαπραγματεύτηκε τουλάχιστον 14 συμβάσεις για ιδιωτικά κέντρα κράτησης μεταναστών, παρά την ευρεία αντίθεση ομάδων υπεράσπισης, Δημοκρατικών στο Κογκρέσο και οργανώσεων-παρατηρητηρίων (watchdogs).
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν αύξησε τον αριθμό των ανθρώπων που βρίσκονται υπό κράτηση, διπλασίασε τις αντιμεταναστευτικές, αποτρεπτικές πολιτικές της εποχής Τραμπ και επέκτεινε την ικανότητα κράτησης σε άμεση σύγκρουση με τις δικές της υποσχέσεις να τερματίσει την κερδοσκοπική φυλάκιση και να φέρει δικαιοσύνη στο μεταναστευτικό σύστημα», δήλωσε τότε στον Guardian ο Σίλκι Σαχ, εκτελεστικός διευθυντής του Detention Watch Network.
Μέχρι να διοριστεί ο Τόμας Χόμαν, ο τσάρος των συνόρων του Τραμπ, οι μετοχές των μετοχών των ιδιωτικών φυλακών είχαν εκτοξευθεί, τροφοδοτούμενες από τις προσδοκίες των επενδυτών για αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών κράτησης και αυστηρότερη επιβολή της νομοθεσίας για τη μετανάστευση υπό την επερχόμενη διοίκηση του Τραμπ.
Το μέλλον της «μεταναστευτικής εγκληματικότητας»
Παρά τις νομικές προκλήσεις και τις μεταβαλλόμενες πολιτικές προτεραιότητες, οι πολιτικές εγκληματικής μετανάστευσης παραμένουν βαθιά ενσωματωμένες στο αμερικανικό δίκαιο και βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο της συζήτησης πίσω από τις μεταναστευτικές πολιτικές που προωθούνται από τη διοίκηση Τραμπ.
«Ένα τεράστιο ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι η υποχρεωτική κράτηση μη εξουσιοδοτημένων από το ICE (μεταναστών χωρίς χαρτιά που κρατούνται από το Αλλοδαπών) για απλές κατηγορίες εγκληματικής δραστηριότητας», εξήγησε η δικηγόρος μετανάστευσης Έλεν Μπ. Σάλιβαν στους Latin Times.
«Αυτό είναι περιττό, διότι οι μη εξουσιοδοτημένοι μπορούν ήδη να κρατούνται από την ICE και κρατούνται από την ICE όταν είναι απαραίτητο για τη δημόσια ασφάλεια. Είναι εξαιρετικά αποδιοργανωτικό για την ικανότητα των πολιτειών να διώκουν εγκλήματα και παρουσιάζει μια πολύ ολισθηρή και αναπόφευκτη κατηφόρα προς την κράτηση εξουσιοδοτημένων ή προστατευόμενων μη πολιτών για απλές κατηγορίες εγκλήματος».
«Η απέλαση είναι μια διοικητική ενέργεια, όχι μια ποινική τιμωρία», κατέληξε η Σταμπφ κατά τη διάρκεια της συνέντευξής της στο BBC για το οποίο μίλησε για την εικόνα δαιμονοποίησης απελαθέντων με αλυσίδες σε πόδια και χέρια.
«Τείνουμε να συνδέουμε έντονα τις χειροπέδες και τις αλυσίδες με το ποινικό δίκαιο και την ποινική τιμωρία, και η χρήση τους στις πτήσεις απέλασης στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι απελαθέντες είναι επικίνδυνοι και πρέπει να συγκρατούνται σωματικά. Πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα του πώς το αστικό μεταναστευτικό δίκαιο μπορεί να καλυφθεί με την εμφάνιση της εγκληματικότητας».