Με μεγάλες καθυστερήσεις ξεκινάει η εκδίκαση των υποθέσεων βιασμών στην Μεγάλη Βρετανία, φέρνοντας αντιμέτωπα τα θύματα με την ψυχική εξάντληση.
Απαραίτητες κρίνονται οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ιεραρχούνται οι δικαστικές υποθέσεις στην χώρα, σύμφωνα με δικηγόρους και συνηγόρους των θυμάτων, ενώ ορισμένες δίκες έχουν ήδη προγραμματιστεί για το 2028.
Το υφιστάμενο σύστημα στην Μεγάλη Βρετανία
Το υφιστάμενο σύστημα σημαίνει ότι οι δικαστές πρέπει να προγραμματίζουν τις δίκες για τους κατηγορούμενους που κρατούνται εντός έξι μηνών από τη σύλληψη, εκτός αν υποβληθεί νομική αίτηση, ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα του φερόμενου αδικήματος, ενώ όσοι είναι υπό κράτηση δεν έχουν καθορισμένη προθεσμία. Αυτό σημαίνει ότι τα θύματα σοβαρών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, αντιμετωπίζουν πολυετείς αναμονές για δίκες, ενώ τα λιγότερο σοβαρά εγκλήματα γίνονται προτεραιότητες.
Η Μαίρη Πράιορ, πρόεδρος του Criminal Bar Association, δήλωσε ότι το σύστημα διαμορφώθηκε πριν από το σημερινό πρόβλημα των καθυστερήσεων. «Αν κάποιος προμηθεύει ναρκωτικά αλλά είναι υπό κράτηση, η υπόθεση αυτή θα έχει προτεραιότητα έναντι μιας υπόθεσης όπου κάποιος είναι θύμα διάρρηξης, απάτης ή βιασμού και ο δράστης είναι με εγγύηση», δήλωσε η ίδια στον Observer της Guardian.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχει ρεκόρ συσσώρευσης δικαστικών υποθέσεων. Περίπου 73.000 δίκες ήταν ανεκτέλεστες στα τέλη Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Τον Νοέμβριο, ο επικεφαλής επιθεωρητής της Εισαγγελικής Υπηρεσίας του Στέμματος και της Υπηρεσίας Σοβαρής Απάτης, Άντονι Ρότζερς, δήλωσε ότι η καθυστέρηση των υποθέσεων στα δικαστήρια στην Αγγλία και την Ουαλία θα μπορούσε να φθάσει τις 100.000, εάν δεν ληφθούν ριζικά μέτρα για την αναμόρφωση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης.
Στα όριά του το δικαστικό σύστημα
Η Πράιορ δήλωσε ότι το ισχύον σύστημα ιεράρχησης προτεραιοτήτων οδηγεί τα θύματα τραυματικών εγκλημάτων να «φεύγουν» από τις διώξεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι δράστες κυκλοφορούν ελεύθεροι. Οι δίκες που διεξάγονται χρόνια μετά τα περιστατικά αντιμετωπίζουν επίσης δυσκολίες με τις καταθέσεις μαρτύρων, καθώς οι μνήμες αρχίζουν να φθίνουν.
«Η κυβέρνηση θα πρέπει να σκεφτεί κάτι γιατί το σύστημα βρίσκεται σε οριακό σημείο», δήλωσε. «Πρέπει να κάνουμε μια συζήτηση για τις προτεραιότητες. Είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσεις σε ένα θύμα βιασμού γιατί η υπόθεσή του αναβάλλεται επειδή κάποιος που έχει προμηθεύσει ναρκωτικά κατηγορίας Α προφυλακίζεται και έχει προτεραιότητα έναντι αυτών.»
«Αν θέλουμε να πάρουμε στα σοβαρά τη δέσμευση της κυβέρνησης να μειώσουμε στο μισό τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, τότε οι υποθέσεις τους θα πρέπει να γίνουν προτεραιότητα», τόνισε.
Οι δικαστές είναι επιφορτισμένοι με τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τον τρόπο ιεράρχησης των υποθέσεων, αλλά η Πράιορ δήλωσε ότι το γενικότερο νομικό πλαίσιο είναι «θέμα της κυβέρνησης» και ζήτησε μια νέα στρατηγική.
Προς επανεξέταση οι πρακτικές που εφαρμόζονται
Η Lady Chief Justice, η επικεφαλής του δικαστικού σώματος της Αγγλίας και της Ουαλίας, ζήτησε την επανεξέταση των βέλτιστων πρακτικών για την καταγραφή των υποθέσεων.
Μιλώντας στην ετήσια συνέντευξη Τύπου την Τρίτη, η Σου Καρ δήλωσε: «Οι δικαστές έχουν δουλέψει σκληρά προσπαθώντας να ξεπεράσουν το εξαιρετικό επίπεδο των καθυστερήσεων που παρατηρούμε και είναι τέχνη, όχι επιστήμη, να προσπαθείς να προσδιορίσεις τι πρέπει να μπει σωστά στους καταλόγους».
«Μπορεί να υπάρξουν κάποια κύρια θέματα που μπορούμε να αναπτύξουμε σε εθνικό επίπεδο για να προωθήσουμε τη συνοχή, διατηρώντας παράλληλα τη δικαιοσύνη και την ευελιξία.»
Η Κλερ Γουάξμαν, η Επίτροπος Θυμάτων του Λονδίνου, δήλωσε ότι οι πρακτικές καταχώρησης διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των δικαστηρίων και ότι ορισμένα καταγράφουν υποθέσεις βιασμού ως «αιωρούμενες» που μετακινούνται επανειλημμένα.
«Χρειάζεται δράση για να διασφαλιστεί μια συνεπής προσέγγιση στην καταχώριση που δίνει προτεραιότητα στα ευάλωτα θύματα που διαφορετικά μπορεί να αποσυρθούν από τη διαδικασία», δήλωσε η ίδια.
«Αν θέλουμε να αποδοθεί δικαιοσύνη και να διατηρηθεί το κοινό ασφαλές από επικίνδυνους δράστες, πρέπει τα θύματα να παραμείνουν δεσμευμένα και αυτό σημαίνει ότι οι υποθέσεις θα φτάνουν στο δικαστήριο το συντομότερο δυνατό».
«Τοξικές» οι καθυστερήσεις
Η φιλανθρωπική οργάνωση Victim Support ζήτησε να σταματήσει η χρήση των κυμαινόμενων δικών, οι οποίες είναι πιο πιθανό να επαναπρογραμματιστούν την τελευταία στιγμή, για υποθέσεις στις οποίες τα θύματα έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικών εγκλημάτων.
Ο Σάιμον Κέτεριτζ, διευθυντής της φιλανθρωπικής οργάνωσης, πρόσθεσε: «Χαιρετίζουμε θερμά αυτόν τον αναγκαίο έλεγχο των καταχωρίσεων σε ποινικές υποθέσεις. Βασική προτεραιότητα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση των πολυάριθμων αναβολών που αντιμετωπίζουν τα θύματα. Οι καθυστερήσεις αυτές προκαλούν σημαντικό άγχος, ανησυχία, ακόμη και πανικό».
Η Lady Chief Justice δήλωσε ότι οι καθυστερήσεις είναι «τοξικές για την απονομή της δικαιοσύνης», προκαλώντας εγκατάλειψη των θυμάτων, προβλήματα αποδεικτικών στοιχείων και δυσκολίες για τους δικηγόρους που δεν μπορούν να πληρωθούν για την εργασία τους μέχρι να τελειώσουν οι υποθέσεις.
Η ίδια εξέφρασε επίσης την ανησυχία ότι όλο και περισσότεροι κατηγορούμενοι μπορεί να αρνούνται τα εγκλήματα με την ελπίδα ότι οι υποθέσεις θα καταρρεύσουν πριν από τη δίκη.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι μεταξύ του πιο πρόσφατου τριμήνου και της ίδιας περιόδου πριν από την πανδημία Covid το 2019, τα ποσοστά ομολογίας ενοχής για όλες τις δίκες στην Αγγλία και την Ουαλία μειώθηκαν από 68% σε 64%. Οι δηλώσεις ενοχής για σεξουαλικά αδικήματα μειώθηκαν από 44% σε 35% και το ποσοστό για τον βιασμό ενηλίκων από 24% σε 14%. Υψηλότερο ποσοστό κατηγορουμένων δηλώνουν επίσης αθώοι για βίαια εγκλήματα, κλοπές, αδικήματα ναρκωτικών, κατοχή όπλων και εγκληματικές ζημιές.
Τον Δεκέμβριο, ο Τσάρλι Τέιλορ, ο επικεφαλής επιθεωρητής των φυλακών της Αγγλίας και της Ουαλίας, προειδοποίησε επίσης ότι η καθυστέρηση που παρατηρείται κάνει ορισμένους αθώους να δηλώνουν ένοχοι για να αποφύγουν τη μακρά αναμονή στη φυλακή για τη δίκη.