Ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία, Φρίντριχ Μερτς, κέρδισε εκλογές της Κυριακής και βρίσκεται πλέον σε τροχιά για να αναλάβει τα ηνία της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ, έχοντας μπροστά του ωστόσο ακόμη μια μάχη: αυτή των διαπραγματεύσεων για την δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας.
Ο εν αναμονή καγκελάριος ωστόσο κατέστησε σαφές ότι θα οδηγήσει τη Γερμανία σε διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη του σημερινού καγκελάριου Όλαφ Σόλτς. Ίσως, όπως αναφέρει το Politico, να μην μοιάζει καν με τη Γερμανία της -επίσης προερχόμενης από τους κόλπους του CDU- της Άγγελα Μέρκελ.
Απέναντι στον Τραμπ
Ο Μερτς δεν περίμενε καν τα τελικά αποτελέσματα των εκλογών της χώρας του για να διακηρύξει την ανάγκη για μια νέα εποχή στις σχέσεις ΕΕ – ΗΠΑ, θεωρώντας ότι οι τεκτονικές αλλαγές στη γεωπολιτική υπό τον Τραμπ δεν αφήνουν πολλά χρονικά περιθώρια.
Δηλώνοντας ότι οι ΗΠΑ αδιαφορούν για την τύχη αυτής της ηπείρου, ο Φρίντριχ Μερτς αμφισβήτησε το μέλλον του ΝΑΤΟ και απαίτησε από την Ευρώπη να ενισχύσει τη δική της άμυνα. Γρήγορα.
Αυτός ο τόνος από τον Μερτς που είναι γνωστό ότι είναι παθιασμένος ατλαντιστής, θα ήταν αδιανόητος ακόμη και πριν από δύο μήνες, αναφέρει χαρακτηριστικά το BBC.
Πρόκειται για μια «σεισμική μετατόπιση» στις διατλαντικές σχέσεις. Αυτό μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά όσα βιώνουμε τώρα στις διατλαντικές σχέσεις είναι άνευ προηγουμένου στα 80 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συμπληρώνει το βρετανικό μέσο. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις έχουν συγκλονιστεί βαθιά από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία με κάθε τρόπο και σε κάθε τόνο διαμηνύει ότι θα ανακαλέσει τις εγγυήσεις ασφάλειας προς την Ευρώπη που ισχύουν από το 1945.
Αν ο Μερτς ακολουθήσει αυτή τη ρητορική κατά τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησής του τις επόμενες εβδομάδες, θα κατευθύνει την Ευρώπη σε μια ριζικά νέα πορεία
Οι πιέσεις που ασκούν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία για να προχωρήσει σε συμφωνία με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου στα εδάφη της, μαζί με την πρωτοφανή υποστήριξη του Έλον Μασκ, στενού συμβούλου του προέδρου Τραμπ, στο ακροδεξιό AfD διαμορφώνουν ένα περίπλοκο πολιτικό σκηνικό για τον Μερτς. Εάν, δε, οι ΗΠΑ επιβάλουν δασμούς εις βάρος της ΕΕ, θα πληγεί άμεσα το «ευάλωτο» οχυρό των αυτοκινητοβιομηχανιών, οι πιέσεις στην οικονομία θα ενταθούν, με την ακροδεξιά, πιθανότατα, να ανεβάζει τους τόνους της αντιπολίτευσης.
Ευρωπαϊκή «ανεξαρτησία» από τις ΗΠΑ
«Απόλυτη προτεραιότητά μου θα είναι η ενίσχυση της Ευρώπης όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε βήμα-βήμα να επιτύχουμε πραγματική ανεξαρτησία από τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Μερτς. «Δεν πίστευα ποτέ ότι θα έπρεπε να πω κάτι τέτοιο σε τηλεοπτική εκπομπή. Αλλά μετά τις τελευταίες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, είναι σαφές ότι αυτή η αμερικανική κυβέρνηση είναι σε μεγάλο βαθμό αδιάφορη για τη μοίρα της Ευρώπης», είπε.
Ο Μερτς άφησε να εννοηθεί ότι η προσπάθεια αυτή είναι τόσο επείγουσα που δεν ήταν σίγουρος για το αν οι ηγέτες της διατλαντικής συμμαχίας που θα συγκεντρωθούν για μια σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο «θα εξακολουθούν να μιλούν για το ΝΑΤΟ με τη σημερινή του μορφή ή αν θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια ανεξάρτητη ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική πολύ πιο γρήγορα».
Πριν από τις εκλογές είχε εγείρει την προοπτική πυρηνικής συνεργασίας με τη Γαλλία ή τη Βρετανία για να αντικαταστήσει την αμερικανική ομπρέλα και άτυπες συνομιλίες έχουν ήδη ξεκινήσει με τους Γάλλους.
Αν ο Μερτς ακολουθήσει αυτή τη ρητορική κατά τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησής του τις επόμενες εβδομάδες, θα κατευθύνει την Ευρώπη σε μια ριζικά νέα πορεία σε μια κρίσιμη στιγμή για την ασφάλεια της Ουκρανίας και της ευρύτερης περιοχής.
Είναι ενδεικτικό ότι έθεσε την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ στο ίδιο επίπεδο με τη Ρωσία – η οποία λόγω Ουκρανίας, θεωρείται απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης. Είπε ότι η Ευρώπη πιέζεται πλέον από τα δύο έθνη, γι’ αυτό και πρέπει να αναλάβει επειγόντως δράση.
Η Ουκρανία
Αργά χθες το απόγευμα, λίγο πριν από το κλείσιμο της κάλπης στη Γερμανία, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, ανακοίνωσε έκτακτη συνάντηση των ηγετών της Ε.Ε. στις 6 Μαρτίου. «Ζούμε σε μια καθοριστική στιγμή για την ασφάλεια στην Ευρώπη», είπε ο Πορτογάλος πολιτικός, προσθέτοντας πως η ενίσχυση της άμυνας της Ε.Ε. θα συμβάλει αποφασιστικά στην ειρήνη της ηπείρου μας και τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας.
Ως καγκελάριος της Γερμανίας έως ότου εκλεγεί αντικαταστάτης από την Bundestag, ο Σολτς θα παραστεί σε αυτή τη συνεδρίαση. Θα χρειαστεί όμως να συμβουλευτεί στενά τον άνθρωπο που θα τον αντικαταστήσει.
Ο Μερτς έχει υποσχεθεί μεγάλες και ευρείες πολιτικές για την αναβάθμιση της αμυντικής βιομηχανίας της Γερμανίας και αναμένεται να ακολουθήσει γρήγορα μια πρότερη υπόσχεση να καταργήσει το μπλοκάρισμα του προκατόχου του στην αποστολή πυραύλων Taurus μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία για πλήγματα σε ρωσικούς στόχους.
Η Ευρώπη αναμένει από τη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου να στείλει περισσότερη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, όπως μεταδίδει ο Guardian. Ο Μερτς, είναι επίσης πιθανό να βρεθεί αντιμέτωπος με αιτήματα να στείλει γερμανικά στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος μιας αποτρεπτικής ή ειρηνευτικής δύναμης, μια συζήτηση που ο Σολτς χαρακτήρισε «εντελώς πρόωρη».