Η νίκη των χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία την 23η Φεβρουαρίου, μπορεί να ανοίγει τον δρόμο για την καγκελαρία στον Φρίντριχ Μερτς, αλλά έχει ένα σοβαρό εμπόδιο: Με ένα φτωχό 28,5% των ψήφων που απέσπασε θα είναι ανήμπορος έναντι των δύο αντιπάλων του γυναικών που τον περιμένουν στα άκρα.
Σύμφωνα με τον έγκριτο Γερμανό δημοσιογράφο, Βόλφγκαγνκ Μινχάου το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) σε συνδυασμό με το κόμμα της ακροδεξιάς, Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) θα είναι το πραγματικό πρόβλημα για έναν ηγέτη που θα επαναλάβει απλά τις αποτυχημένες πολιτικές του κέντρου.
Σε σημερινή του ανάλυση στο Unherd, ο Μινχάου εξηγεί ότι οι αυξημένες επιδόσεις των δύο αυτών κομμάτων έχουν τεράστια σημασία για το πολιτικό σκηνικό της πατρίδας του, διότι συγκεντρώνοντας πάνω από το 1/3 των ψήφων θα μπορούν να μπλοκάρουν τις απαραίτητες συνταγματικές -και όχι μόνο- αλλαγές που επιδιώκει ο Μερτς.
Πρώτον, ο νέος καγκελάριος ήθελε να ταξιδέψει στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ αυτόν τον Ιούνιο με ισχυρή δέσμευση για υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.
Ωστόσο, ο Μινχάου τονίζει ότι παρόλο που το Αριστερό Κόμμα και το AfD μισούν το ένα το άλλο από κάθε άποψη, συμφωνούν ότι δεν θα δώσουν στον Μερτς τα χρήματα για την ενίσχυση του Γερμανικού Στρατού.
Τα άκρα δεν θα το επιτρέψουν
«Πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι δεν θα υποστηρίξουν μια μεταρρύθμιση των συνταγματικών δημοσιονομικών κανόνων για τους οποίους ο Μερτς και το SPD αναζητούν απεγνωσμένα» λέει.
Υπενθυμίζει ότι το συνταγματικό φρένο χρέους της Γερμανίας –που εισήχθη το 2009- περιορίζει αυστηρά τον κρατικό δανεισμό, πράγμα που σημαίνει ότι εάν η Γερμανία θέλει να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για την άμυνα και την Ουκρανία, θα πρέπει να βρει από αλλού λεφτά.
«Αλλά πολιτικά, η εξοικονόμηση κοινωνικών δαπανών για την πληρωμή της Ουκρανίας δεν λειτούργησε. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους κατέρρευσε ο τελευταίος συνασπισμός» λέει ο Μινχάου, προσθέτοντας ότι «και ο νέος συνασπισμός πρόκειται να βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση, καθώς, ακόμη και με τους Πράσινους, που εξακολουθούν να στερούνται της πλειοψηφίας των 2/3 που απαιτούνται για να πραγματοποιήσουν οποιεσδήποτε συνταγματικές αλλαγές».
Ρυθμιστής η Αριστερά
Έτσι ο Μινχάου τονίζει ότι αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μικρό Κόμμα της Αριστεράς, που υποστηρίζει κατ’ αρχήν τις μεταρρυθμίσεις στο φρένο του χρέους, βρίσκεται τώρα να κατέχει κεντρική εξουσία στο γερμανικό κοινοβούλιο.
«Αν θέλουμε να μάθουμε αν η Γερμανία πρόκειται να αντιμετωπίσει τα πιο επείγοντα προβλήματά της – αμυντικές δαπάνες, επενδύσεις σε υποδομές, ψηφιοποίηση, οικονομική μεταρρύθμιση – δεν μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να μιλήσουμε για το Αριστερό Κόμμα» λέει.
Η επιτυχία του κόμματος ήρθε κυρίως σε βάρος των Πρασίνων, μετά την απόφασή τους να είναι ανοιχτοί σε συνασπισμό με τον Μερτς προκειμένου να κυβερνήσουν ξανά στο ευρύτερο κέντρο.
«Και έτσι, η Γερμανία χωρίζεται μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς, με το κέντρο να συμπιέζεται ανάμεσα» υπογραμμίζει ο Μινχάου, τονίζοντας ότι «τα κεντρώα κόμματα πρέπει να αναλάβουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για αυτό: κατά ειρωνικό τρόπο, το τείχος προστασίας που έστησαν για να προστατευτούν από την ακροδεξιά έχει χρησιμεύσει μόνο για την ενίσχυσή της — μαζί με την ακροαριστερά».
Πράγματι, έχοντας η Άλις Βάιντελ (AfD) μεγάλες ελπίδες να ξεπεράσει εκλογικά τους Χριστιανουδημοκράτες στην επόμενη 4ετία, τα κεντρώα κόμματα δεν θα είχαν άλλη επιλογή από το να συνασπιστούν για να μπορέσουν να κυβερνήσουν.
Δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος
Την ίδια στιγμή όμως, το κέντρο απλά δεν έχει τον δημοσιονομικό χώρο για να κάνει κάποια σημαντική οικονομική διαφορά, λέει ο Μινχάου.
«Το προεκλογικό πρόγραμμα του Μερτς περιείχε 100 δισεκατομμύρια ευρώ μη χρηματοδοτούμενων υποσχέσεων. Αυτό προστίθεται στο έλλειμμα 600 δισ. ευρώ σε αυτές τις υποσχέσεις δαπανών που ανέλαβαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Χωρίς το φρένο χρέους, η δημοσιονομική της θέση θα ήταν ίδια με τη Γαλλία» εκτιμά.
Ένα τρόπος διαφυγής για τον Μερτς θα ήταν να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αλλά είναι δύσκολο να το κάνει αυτό μια κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει αμυντικές δαπάνες. Δεύτερος τρόπος είναι η δημιουργία ενός ταμείου εκτός προϋπολογισμού, όχι είχε γίνει για το κλίμα. Ωστόσο εδώ απαιτείται πλειοψηφία των 2/3 των ψήφων. Η τελική επιλογή είναι η συνταγματική μεταρρύθμιση του φρένου χρέους, κάτι όμως που και πάλι χρειάζεται τις ψήφους του Κόμματος της Αριστεράς.
‘Ετσι, για τον Μινχάου δεν υπάρχουν προφανείς λύσεις για την τρέχουσα δύσκολη θέση της Γερμανίας. Εν τω μεταξύ, το Κόμμα της Αριστεράς θα δυσκολέψει τα πράγματα, ειδικά στην άμυνα. Η κυβέρνηση θα μπορούσε, φυσικά, να ξοδέψει λιγότερα για την πρόνοια, αλλά θα δυσκολευόταν να βρει πολιτική συμφωνία σε αυτό. Αυτό που δεν μπορούν να κάνουν, ωστόσο, είναι να επαναχρησιμοποιήσουν το ταμείο για το κλίμα και τη μετάβαση για την άμυνα. Και αυτό θα απαιτούσε πλειοψηφία 2/3.
«Εδώ, λοιπόν, είναι το πρόβλημα με τη σύγχρονη Γερμανία. Είναι το ίδιο θέμα που απασχολεί την ΕΕ. Για να πετύχεις οτιδήποτε, χρειάζεσαι πλειοψηφία. Αυτό υποτίθεται ότι προστατεύει το status quo και αποτρέπει περιττές αλλαγές. Αλλά όταν χρειάζεται αλλαγή, δημιουργεί καταστροφικό αδιέξοδο» λέει ο Μινχάου, εκτιμώντας ότι απλά άλλος ένας συνασπισμός κοντόφθαλομων κεντρώων δεν θα απελευθερώσει το γερμανικό θνος από την ολέθρια πολιτική του παγίδα του.