Σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται η Ουκρανία που πιέζεται ασφυκτικά να παραχωρήσει μέρος του φυσικού της πλούτου και ως αντάλλαγμα να λάβει «εγγυήσεις ασφαλείας» μετά τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία. Το εκτιμώμενο κόστος για την ανοικοδόμηση της οικονομίας ανέρχεται σε 524 δισ. δολάρια ποσό που είναι δυσθεώρητο για μια χώρα που έχει υποστεί τεράστιες ζημιές από τον τριετή πόλεμο καθιστώντας την ευάλωτη στις όποιες διαπραγματεύσεις.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι συμπεριέλαβε για πρώτη φορά μια ενδεχόμενη συμφωνία για τα ορυκτά στο λεγόμενο «σχέδιο νίκης» που παρουσίασε στον πρόεδρο Τραμπ τον περασμένο Σεπτέμβριο με την Ουάσινγκτον να θεωρεί θέμα ημερών τις τελικές υπογραφές…
Η Olga Stefanishyna, αναπληρώτρια πρωθυπουργός, έγραψε χθες στο X ότι «οι διαπραγματεύσεις (ΗΠΑ-Ουκρανίας) ήταν πολύ εποικοδομητικές, με σχεδόν όλες τις βασικές λεπτομέρειες να έχουν οριστικοποιηθεί». Σύμφωνα με σχέδιο που περιήλθε στην κατοχή του Axios η Ουάσινγκτον, στη συμφωνία, θα εκφράζει την επιθυμία να διατηρήσει την Ουκρανία «ελεύθερη, κυρίαρχη και ασφαλή». Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η συμφωνία είναι κοντά και θα μπορούσε να είχε υπογραφεί ήδη.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι άνοιξε το δρόμο για τα ορυκτά και οι προτάσεις δύσκολα θα φύγουν από το τραπέζι
«Παζάρι» για τα ορυκτά με άγνωστη ακόμη κατάληξη
Πίσω από τις κλειστές πόρτες το «παζάρι» καλά κρατεί με τις ισορροπίες να είναι λεπτές και τα ποσά που διακυβεύονται θηριώδη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση που αποκλείστηκε από τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ρωσίας παραμένει «παίκτης» στη γεωπολιτική σκακιέρα. Η πρόσφατη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Ουάσινγκτον και η συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ αυτό τον σκοπό. Το μήνυμα ήταν πως το μπλοκ των «27» δεν είναι κομπάρσος και έχει λόγο στις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.
Πίσω στο κρίσιμο θέμα του ορυκτού πλούτου της Ουκρανίας, που έχει μπει για τα καλά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η ΕΕ έρχεται με τη δική της πρόταση, σύμφωνα με δημοσιεύματα από το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων και το Politico.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιομηχανικής Στρατηγικής, Στεφάν Σεζουρνέ, δήλωσε ότι ανακοίνωσε την ευρωπαϊκή πρόταση κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Κίεβο τη Δευτέρα, που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την τρίτη επέτειο από τη ρωσική εισβολή.
Ο ευρωπαίος αξιωματούχος φέρεται να συναντήθηκε με αξιωματούχους του Κιέβου και παρουσίασε την πρόταση της Ευρώπης. Σε δήλωσή του, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ο Σεζουρνέ επεσήμανε ότι 21 από τα 30 κρίσιμα υλικά που χρειάζεται η Ευρώπη, μπορεί να τα προμηθευτεί από την Ουκρανία μέσω μιας συμφωνίας αμοιβαίου οφέλους. Όπως τόνισε, η Ευρώπη ποτέ δεν θα απαιτήσει μία συμφωνία που δεν θα είναι ωφέλιμη για αμφότερες τις πλευρές.
Τι ορυκτά έχει η Ουκρανία;
Η Ουκρανία εκτιμά ότι περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» παγκοσμίως βρίσκονται στα εδάφη της. Σε αυτές περιλαμβάνονται περίπου 19 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων γραφίτη που σύμφωνα με κρατική υπηρεσία που ειδικεύεται με την γεωλογία καθιστούν τη χώρα «μία από τις πέντε κορυφαίες» στον κόσμο, στην προμήθεια του ορυκτού. Ο γραφίτης χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα.
Η Ουκρανία διαθέτει επίσης το ένα τρίτο όλων των ευρωπαϊκών κοιτασμάτων λιθίου, το βασικό συστατικό για την κατασκευή των μπαταριών που επικρατούν στις αγορές σήμερα.
Πριν από τη ρωσική εισβολή, το παγκόσμιο μερίδιο της Ουκρανίας στην παραγωγή τιτανίου, ενός ελαφρού μετάλλου που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πλήθος προϊόντων ήταν 7%.
Επιπλέον, η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα μετάλλων σπάνιων γαιών. Πρόκειται για μια ομάδα 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή όπλων, ανεμογεννητριών, ηλεκτρονικών και άλλων προϊόντων ζωτικής σημασίας στον σύγχρονο κόσμο.
Ορισμένα από τα κοιτάσματα ορυκτών, ωστόσο, έχουν κατασχεθεί από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την Yulia Svyrydenko, υπουργό Οικονομίας της Ουκρανίας, πόροι αξίας 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων παραμένουν σήμερα στα κατεχόμενα εδάφη.
Το 2022, η SecDev, μια εταιρεία συμβούλων γεωπολιτικών κινδύνων με έδρα τον Καναδά, διενήργησε μια αξιολόγηση, η οποία διαπίστωσε ότι η Ρωσία είχε καταλάβει το 63% των ουκρανικών ανθρακωρυχείων και το ήμισυ των κοιτασμάτων μαγγανίου, καισίου, τανταλίου και σπάνιων γαιών.
Η Ουκρανία εκτιμά ότι περίπου το 5% των «κρίσιμων πρώτων υλών» παγκοσμίως βρίσκονται στα εδάφη της
Διευκρινίσεις από την Κομισιόν
Για τα δημοσιεύματα του των AFP και Politico ρωτήθηκε εκπρόσωπος της Κομισιόν σπεύδοντας να διευκρινίσει ότι δεν υπάρχει πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά «τρέχει» ήδη ένα μνημόνιο συνεργασίας από το 2021, το οποίο τέθηκε επί τάπητος στις επαφές Σεζουρνέ με Ουκρανούς αξιωματούχους, προκειμένου να επιταχυνθεί η εφαρμογή του μνημονίου αυτού.
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στις Βρυξέλλες, σε ερώτηση για το αν υπάρχει κάποια εμπλοκή της ΕΕ σε ό,τι αφορά την αμερικανική πρόταση στην Ουκρανία, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν επεσήμανε ότι ««δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα να σχολιάσουμε μια πιθανή συμφωνία μεταξύ της Ουκρανίας, αλλά και με εμάς» και πρόσθεσε ότι η Ευρώπη έχει δεσμευτεί να στηρίξει την Ουκρανία και στη φάση της ανασυγκρότησης.
Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να βγάλουν την Ευρώπη από τη συμφωνία
Με τις «κεραίες» της Αμερικής να βρίσκονται παντού η κυβέρνηση Τραμπ μοιάζει αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι οι δεσμεύσεις που επιθυμεί από το Κίεβο σε αντάλλαγμα για τη βοήθεια στην άμυνα και τις προσπάθειες ανοικοδόμησης θα υπερισχύουν έναντι οποιωνδήποτε εμπορικών ή επενδυτικών συμφωνιών που μπορεί να συνάψει η Ουκρανία.
Η Ουάσινγκτον θέλει να διασφαλίσει ότι οποιαδήποτε διμερής συμφωνία που θα εγγυάται την ασφάλεια της Ουκρανίας με αντάλλαγμα ένα μερίδιο στον ορυκτό της πλούτο θα υπερισχύει των υποχρεώσεων που μπορεί να έχει το Κίεβο έναντι άλλων συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ σε περίπτωση που ενταχθεί στο μπλοκ, σύμφωνα με σχέδιο συμφωνίας που είδε το Euronews.
Οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν την Τετάρτη να οριστικοποιήσουν μια διμερή συμφωνία για την ίδρυση ενός «Επενδυτικού Ταμείου Ανασυγκρότησης», σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει την πρόταση. Η αμφίδρομη συμφωνία και η σχετική συμφωνία χρηματοδότησης «θα αποτελέσουν αναπόσπαστα στοιχεία της αρχιτεκτονικής των διμερών και πολυμερών συμφωνιών, καθώς και συγκεκριμένα βήματα για την εγκαθίδρυση διαρκούς ειρήνης», σύμφωνα με το έγγραφο.
Το προβλεπόμενο ταμείο θα συμβάλει στην άμυνα και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας έως ότου η κατεστραμμένη οικονομία της αποκατασταθεί στο σημείο που βρισκόταν στα τέλη του 2021.
Δύσκολες αποφάσεις καλείται να λάβει ο Ζελένσκι
Τα «όχι» του Ζελένσκι
Την περασμένη Τετάρτη, ο Ζελένσκι απέρριψε τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για ένα αναφερόμενο μερίδιο 50% των ορυκτών της το οποίο, σύμφωνα με τον Τραμπ, θα αντανακλούσε το ποσό της βοήθειας που είχαν παράσχει οι ΗΠΑ στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου της με τη Ρωσία.
Σε ένα δεύτερο προσχέδιο που διέρρευσε την Κυριακή φάνηκε να είναι ακόμη πιο σκληρές οι απαιτήσεις των ΗΠΑ. Αντί της κατανομής των εσόδων 50/50, το αναθεωρημένο σχέδιο έδειχνε ότι οι ΗΠΑ ήθελαν πλήρη έλεγχο, δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας φέρεται επίσης να θέλει η συμφωνία που θα συνάψει να περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας.
Ορισμένοι σχολιαστές χαρακτήρισαν την προσφορά των ΗΠΑ ως «αποικιοκρατική», αλλά το Κίεβο ενδιαφέρεται για την από κοινού εξόρυξη των πόρων του. Η ανάπτυξη αυτών των ορυκτών πόρων είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή, σύμφωνα με την Iryna Suprun, διευθύνουσα σύμβουλο της Geological Investment Group, μιας εταιρείας συμβούλων εξόρυξης που εδρεύει στην Ουκρανία.
Η ίδια υποστήριξε ότι αν μπορέσουν να προσελκύσουν Αμερικανούς επενδυτές για την ανάπτυξη των φυσικών τους πόρων, αυτό θα είναι εξαιρετικά επωφελές για την οικονομία της χώρας.
Οι προτάσεις της Ουάσινγκτον και οι επιφυλάξεις του Κιέβου.
«Συναγερμός» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Με ένα τσουνάμι εξελίξεων να βρίσκεται μπροστά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα ανακοίνωσε ότι συγκαλεί την Τετάρτη (26/02), τηλεδιάσκεψη μεταξύ των 27 ευρωπαίων ηγετών, προκειμένου να γίνει απολογισμός της συνάντησης μεταξύ του Γάλλου προέδρου και του Αμερικανού ομολόγου του στην Ουάσινγκτον, με επίκεντρο την Ουκρανία.
«Για να προετοιμάσουμε το έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου, οργανώνω μια τηλεδιάσκεψη μεταξύ των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αύριο το πρωί, για να ενημερωθούμε από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν σχετικά με την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον», ανακοίνωσε μέσω του «Χ», ο Αντόνιο Κόστα.
Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών είναι προγραμματισμένη στις 6 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί σε μια «καθοριστική στιγμή για την Ουκρανία και την ευρωπαϊκή ασφάλεια», είχε τονίσει ο Αντόνιο Κόστα.