Η τελευταία φορά που η συμμετοχή των ψηφοφόρων ήταν υψηλότερη από της Κυριακής ήταν στις ομοσπονδιακές εκλογές πριν από 38 χρόνια, όταν η Γερμανία δεν είχε ακόμη επανενωθεί. Όταν πολλοί άνθρωποι ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα, αυτό θεωρείται καλό σημάδι. Σε περιόδους πολλών κρίσεων, οι περισσότεροι πολίτες είχαν σαφώς την αίσθηση ότι κάτι διακυβεύεται.
Αλλά ήταν το AfD που επωφελήθηκε ακόμη περισσότερο από την αυξημένη προσέλευση των ψηφοφόρων από ό,τι η Ένωση – CDU/CSU ο νικητής των εκλογών. Το ακροδεξιό κόμμα, κατάφερε να κερδίσει μακράν τους περισσότερους μη ψηφοφόρους και ως εκ τούτου μπόρεσε να διπλασιάσει το αποτέλεσμά του.
Σε γενικές γραμμές, τα μικρότερα κόμματα βγήκαν από τις νέες εκλογές σημαντικά ενισχυμένα μετά την κατάρρευση του «συνασπισμού των Φαναριών». Αυτό ισχύει για το AfD, το Κόμμα της Αριστεράς και τον Συνασπισμό Ζάρα Βάγκενκνεχτ – BSW (ακόμη και αν το BSW έχασε οριακά την είσοδο στην Μπούντεσταγκ). Τα κεντρώα κόμματα που μπορούν να κυβερνήσουν από κοινού έχουν αποδυναμωθεί ως αποτέλεσμα.
Για δεύτερη φορά, τα παλαιά κυρίαρχα κόμματα CDU/CSU και SPD απέτυχαν να φτάσουν το 50% των ψήφων. Για τους Σοσιαλδημοκράτες, αυτό είναι το χειρότερο αποτέλεσμα ομοσπονδιακών εκλογών από την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας, και για την Ένωση, το δεύτερο χειρότερο (μόνο την τελευταία φορά ήταν χειρότερο).
Αρνητικό ρεκόρ για τους Σοσιαλδημοκράτες και προσωπικά για τον Σολτς
Για πρώτη φορά, το κόμμα ενός καγκελάριου ήρθε στην τρίτη θέση. Ένας επικεφαλής κυβέρνησης μπορεί συνήθως να ελπίζει σε μια διευρυμένη θητεία. Ούτε ένας στους τρεις ψηφοφόρους δεν πιστεύει ότι είναι ικανός για τη θέση του. Όταν κέρδισε τις εκλογές το 2021, δύο στους τρεις ερωτηθέντες πίστευαν πως ο Σολτς είναι ικανός για καγκελάριος.
«Αυτό είναι ένα πικρό αποτέλεσμα για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα», δήλωσε ο Σολτς σχολιάζοντας τα στοιχεία το βράδυ της Κυριακής. Και ενόψει του ισχυρού αποτελέσματος για το AfD: «Αυτό δεν πρέπει ποτέ να είναι κάτι που θα αποδεχθούμε».
Όσο πιο βαθιά μπαίνει κανείς στην ανάλυση, τόσο πιο πικρά είναι τα ποσοστά για το SPD. Οι Σοσιαλδημοκράτες θεωρούσαν πάντα τους εαυτούς τους ως το κόμμα των εργαζομένων. Τώρα έχουν χάσει αυτόν τον τίτλο.
Περίπου οι μισοί από αυτούς που ψήφισαν το SPD στο παρελθόν, αλλά όχι αυτή τη φορά, λένε ότι «το κόμμα παραμελεί τα συμφέροντα των εργαζομένων». Και ότι «ενδιαφέρεται περισσότερο για τους ανθρώπους που λαμβάνουν τα επιδόματα κοινωνικής ασφάλισης παρά για τους ανθρώπους που εργάζονται σκληρά και κερδίζουν λίγα χρήματα».
Πως οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι εναπόθεσαν την μοίρα τους στο AfD
Το AfD μπορεί πλέον να χαρακτηριστεί ως το νέο κόμμα των εργαζομένων, υποστηρίζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Είναι ενδιαφέρον ότι είναι επίσης το κόμμα των ανέργων. Προηγείται σαφώς και στις δύο ομάδες ψηφοφόρων, σύμφωνα με την ιστοσελίδα.
Και μια άλλη διαπίστωση που ήταν ήδη εμφανής στις τελευταίες κρατικές εκλογές: το AfD δεν είναι πλέον ένα κόμμα διαμαρτυρίας. Οι περισσότεροι από τους ψηφοφόρους του ψήφισαν από πεποίθηση. Αυτό καθιστά όλο και πιο δύσκολο για τα άλλα κόμματα να ξανακερδίσουν αυτούς τους ψηφοφόρους.
Η Ένωση, η οποία θα προσπαθήσει τώρα να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης, επικεντρώθηκε στην προεκλογική εκστρατεία σε δύο θέματα: την οικονομική πολιτική και την πολιτική ασύλου. Τα CDU / CSU κατάφεραν να πείσουν τους νέους ψηφοφόρους της Ένωσης, ιδίως σε θέματα μετανάστευσης. Θεωρούν ότι είναι καλό που ο Φρίντριχ Μερτς μιλάει κατά της παράτυπης μετανάστευσης και ότι το CDU έχει αλλάξει πορεία μετά την εποχή της Άνγκελα Μέρκελ.
Παρ’ όλα αυτά, η Ένωση συνεχίζει να είναι στενά συνδεδεμένη με τη Μέρκελ στο θέμα της μετανάστευσης. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι θεωρούν την Ένωση υπεύθυνη για τον υψηλό αριθμό των αιτούντων άσυλο, παρόλο που το CDU και το CSU βρίσκονταν πρόσφατα στην αντιπολίτευση. Αν οι άνεργοι και οι χαμηλόμισθοι θεωρούν πως η μετανάστευση παίζει ρόλο στους χαμηλούς μισθούς και την ανεργία, τότε το AfD παίζει αυτό το παιχνίδι καλύτερα.
Το 28% των ψηφοφόρων του AfD έχουν βασική εκπαίδευση και μόλις το 13% ανώτερη.
Η αντιμεταναστευτική ρητορική από άλλα κόμματα, βοήθησε το AfD
Η Ένωση δεν εγκατέλειψε τη μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, παρά μόνο στο εκλογικό της μανιφέστο. Ο υποψήφιος καγκελάριός της, ο Μερτς, θέλησε επίσης πρόσφατα να καταστήσει σαφές στην Μπούντεσταγκ ότι υποστηρίζει μια διαφορετική πορεία.
Μετά την επίθεση με μαχαίρι στο Άσαφενμπουργκ, πήρε το ρίσκο και ανακοίνωσε ψηφοφορία για το μεταναστευτικό στην Μπούντεσταγκ στις 24 Ιανουαρίου.
Με τον τρόπο αυτό, αποδέχθηκε και σύγκλιση επί της ψηφοφορίας με το AfD. Το SPD και οι Πράσινοι εξοργίστηκαν. Εκατοντάδες χιλιάδες κατέβηκαν στους δρόμους.
Έχει αξία να προστεθεί μια πληροφορία από το Reuters: Αν και το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα σε Ανατολική και Δυτική Γερμανία έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, παραμένει επίμονα. Ο μέσος ακαθάριστος μισθός για τους ανατολικούς εργαζόμενους ήταν 3.013 ευρώ το μήνα το 2024, έναντι 3.655 ευρώ στα δυτικά, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων.
Το Die Linke που εναντιώθηκε στην αυστηρή πολιτική ασύλου είδε απρόσμενα κέρδη στην κάλπη
Ωστόσο, το Αριστερό Κόμμα φαίνεται να έχει επωφεληθεί από το κύμα αγανάκτησης. Τη στιγμή που ο Μερτς ανακοίνωσε την ψηφοφορία, μόνο μία δημοσκόπηση έδειχνε το κόμμα πάνω από το όριο του 5%. Μετά από αυτό, το Αριστερό Κόμμα εκτοξεύτηκε σε όλες τις δημοσκοπήσεις και σταμάτησε στο 8,8%.
Σε αντίθεση με το SPD και τους Πράσινους, η Αριστερά είναι το μόνο κόμμα που τάσσεται τόσο κατά μιας αυστηρότερης πολιτικής ασύλου όσο και κατά ενός συνασπισμού με την Ένωση.
Αυτό το μοναδικό σημείο σε σχέση με τα άλλα κόμματα βοήθησε την Αριστερά να γνωρίσει μια ξαφνική άνοδο. Όσοι δεν ήθελαν να κάνουν τον Μερτς καγκελάριο, έστω και έμμεσα, ψήφισαν την Αριστερά. Αυτό εξηγεί επίσης γιατί τα κέρδη της Αριστεράς προέρχονται κυρίως από το SPD και τους Πράσινους.
Ωστόσο, μένει να δούμε αν η Αριστερά θα είχε εκδιωχθεί από την Μπούντεσταγκ, χωρίς τις πρόσφατες ψηφοφορίες για το μεταναστευτικό και την οργή που ακολούθησε ή αν θα επιδείξει διάρκεια και θα χτίσει πάνω στις ψήφους που πήρε.