Σε λίγες ώρες αναμένεται να ξεκινήσει η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, με επίκεντρο την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία και την ισχυροποίηση της άμυνας των κρατών-μελών της ΕΕ, με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις με τις ΗΠΑ.
Ο επιμερισμός του «φορτίου»
Ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε στο CNN ότι οι συζητήσεις γύρω από τον καταμερισμό των φορτίων είναι πιθανό να απασχολήσουν έντονα τη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, τονίζοντας ότι το βάρος για τη βοήθεια προς την Ουκρανία πρέπει να «μοιραστεί πιο ομοιόμορφα» μεταξύ των κρατών-μελών.
Η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με αυτό θα αποδειχθεί δύσκολη. Χωρίς να ξεχωρίσει κάποια χώρα, ο διπλωμάτης υπογράμμισε πως τα κράτη που δεν πληρώνουν το «δίκαιο μερίδιό» τους όσον αφορά την Ουκρανία, συνήθως αποτυγχάνουν επίσης να δαπανήσουν πάνω από το 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους για την άμυνα.
Παρόλα αυτά αναμένεται κάποια σοβαρή πρόοδος. Υπενθυμίζεται ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ένα σχέδιο επανεξοπλισμού της Ευρώπης κατά την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής και δήλωσε ότι το μπλοκ θα μπορούσε να κινητοποιήσει κεφάλαια έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ για να το επιτύχει. «Βρισκόμαστε σε μια εποχή επανεξοπλισμού», ανέφερε σε δήλωσή της την Τετάρτη.
«Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η ασφάλεια της Ευρώπης απειλείται με έναν πολύ πραγματικό τρόπο», πρόσθεσε. «Ή αν η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της. Στην πραγματικότητα, γνωρίζουμε εδώ και καιρό τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα».
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στο CNN ότι αναμένουν από τους ηγέτες της ΕΕ να δώσουν το πράσινο φως που θα επιτρέψει στο αμυντικό σχέδιο της φον ντερ Λάιεν να προχωρήσει «πολύ γρήγορα».
Η διατήρηση της πιθανής ειρήνης στην Ουκρανία
Γίνονται επίσης συζητήσεις, μεταξύ άλλων για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει η ειρηνευτική δύναμη που θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία για να διατηρήσει μια πιθανή κατάπαυση του πυρός. Η δύναμη που προτάθηκε για πρώτη φορά μόλις πριν από δύο εβδομάδες, μετατράπηκε γρήγορα από ιδέα σε προφανή όρο οποιασδήποτε συμφωνίας.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Τουρκία θα συνεισφέρουν πιθανότατα το μεγαλύτερο μέρος μιας τέτοιας δύναμης, δήλωσε στο ενημερωτικό μέσο Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση των διαπραγματεύσεων κατά την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής.
Αλλά ο αξιωματούχος δήλωσε ότι τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης που γειτονεύουν με τη Ρωσία ανησυχούσαν ότι η συμβολή στη δύναμη θα μπορούσε να αφήσει τα δικά τους σύνορα ευάλωτα – ένας φόβος για τον οποίο η Πολωνία ήταν ιδιαίτερα ανοιχτή από τότε που τέθηκε για πρώτη φορά.
«Το ευρωπαϊκό ΝΑΤΟ έχει περίπου 5.000 χιλιόμετρα ανατολικών συνόρων, οπότε δεν θέλετε να αδειάσετε τα ανατολικά σύνορα», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Πιθανότατα οι ειρηνευτικές δυνάμεις, αν υπάρξει κάτι τέτοιο, δεν θα προέλθουν από χώρες όπως η Φινλανδία ή η Πολωνία, οι οποίες είναι ήδη χώρες πρώτης γραμμής και πρέπει να κρατήσουν προστατευμένο το δικό τους έδαφος».
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι συζητείται ένα χρονοδιάγραμμα για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά δήλωσε ότι μπορεί να αποδειχθεί «πρόκληση» για μια περιορισμένη κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και την ανταλλαγή αιχμαλώτων που θα ξεκινήσει μέχρι το Πάσχα. Η συμφωνία και η εφαρμογή μιας πλήρους κατάπαυσης του πυρός σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου σε αυτό το χρονικό πλαίσιο θα ήταν «εντελώς μη ρεαλιστική», πρόσθεσε.
Το ενδεικτικό πρόγραμμα της Συνόδου Κορυφής
Όπως έχει γίνει γνωστό, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα έχει προσκαλέσει στην Σύνοδο τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία. Οι ηγέτες θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να συνομιλήσουν για τις πρόσφατες εξελίξεις με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα.
Στο τέλος της συνάντησης, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και η πρόεδρος του Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ειδικότερα το πρόγραμμα θα γίνει με το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα (τοπική ώρα Βρυξελλών):
- 11:30 – Άφιξη των ηγετών
- 12:30 – Ανταλλαγή απόψεων με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα
- 13:00 – Γεύμα με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι
- 14:30 – Σύνοδος εργασίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
- Η ώρα αναμένεται να ανακοινωθεί – Συνέντευξη Τύπου
Η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τα κεντρικά θέματα συζήτησης
Σύντομη ανακοίνωση εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις βάσεις των θεμάτων που αναμένεται να συζητηθούν σήμερα, Πέμπτη, 6 Μαρτίου.
«Ο Πρόεδρος Κόστα συγκάλεσε την έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενόψει της νέας δυναμικής όσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία. Οι ηγέτες της ΕΕ θα επικεντρωθούν στον πόλεμο της Ρωσίας με συνεχή στόχο μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην πρώτη γραμμή. Θα συζητηθεί η περαιτέρω στήριξη προς την Ουκρανία, καθώς και θα εξεταστούν οι εγγυήσεις ασφαλείας που είναι απαραίτητες για μια διαρκή ειρήνη, καθώς και τις πιθανές μελλοντικές συνεισφορές που μπορεί να κάνει η Ευρώπη για τον σκοπό αυτό.
Μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν παράσχει σχεδόν 135 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη της Ουκρανίας και του λαού της, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη του ουκρανικού στρατού, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών, πυραύλους και εκπαίδευση για τους Ουκρανούς στρατιώτες. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική, όπως προβλέπεται, οικονομική στήριξη: Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία πάνω από 30 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια 16η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας ως απάντηση στον επιθετικό της πόλεμο στην Ουκρανία εγκρίθηκε από την ΕΕ στις 24 Φεβρουαρίου 2025», αναφέρεται.
«Με βάση τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην άτυπη σύσκεψη της 3ης Φεβρουαρίου και υπό το φως της εξελισσόμενης κατάστασης στην Ουκρανία, οι ηγέτες θα επικεντρωθούν σε συγκεκριμένες αποφάσεις για την ενίσχυση και τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας. Για να τροφοδοτήσει τη συζήτηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο ReArm Europe το οποίο περιλαμβάνει ένα περίγραμμα των επικείμενων προτάσεων για τη χρήση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαθέτει η ΕΕ για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνα της Ευρώπης. Η ΕΕ και η κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να δαπανούν περισσότερα και με καλύτερο τρόπο από κοινού για την άμυνα και έχουν ήδη αναλάβει αποφασιστική δράση προς αυτή την κατεύθυνση. Μεταξύ 2021 και 2024, το συνολικό αμυντικό κόστος των δαπανών των κρατών μελών αυξήθηκε κατά περισσότερο από 30%, ανερχόμενο κατ’ εκτίμηση σε 326 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ», ολοκληρώνει η ανακοίνωση.