Μακριά βρισκόμαστε από θριαμβολογίες για την αύξηση του μέσου μισθού από το 2022 στο 2023 και την πρωθυπουργική υπόσχεση για «πολλές και καλές δουλειές». Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν νέα στοιχεία για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας με την γενική εικόνα που προκύπτει να είναι η «μετατόπιση προς τα πάνω» ολόκληρης της μισθολογικής κατανομής λόγω της ονομαστικής αύξησης των μισθών, δηλαδή η μετακίνηση πολλών μισθωτών από τα χαμηλά στα αμέσως ανώτερα κλιμάκια.
Πώς αποκρυπτογραφεί τα στοιχεία το Ινστιτούτο Πολιτικών Μελετών ΕΝΑ
Ωστόσο, μια δεύτερη, πιο προσεκτική ματιά οδηγεί σε διαφορετικά συμπεράσματα, που αποκρυπτογραφεί το Ινστιτούτο Πολιτικών Μελετών ΕΝΑ. «Τα μεγαλύτερα ποσοστά του πληθυσμού συγκεντρώνονται στις σχετικά χαμηλότερες τιμές της κατανομής ενώ πολύ μικρότερα ποσοστά μισθωτών βρίσκονται σε αρκετά υψηλότερες τιμές. Με άλλα λόγια, ο μέσος μισθός (μέσος όρος του μισθού όλων των μισθωτών) είναι υψηλότερος από τον διάμεσο μισθό (ο μισθός κάτω από τον οποίο αμείβονται οι μισοί μισθωτοί και πάνω από τον οποίο οι άλλοι μισοί)» αναφέρει το Ινστιτούτο αποδεικνύοντας ότι η ανάδειξη σε αποκλειστικού του κριτηρίου του μέσου μισθού για το σύνολο των μισθωτών αποκρύβει σημαντικές όψεις της πραγματικής κατάστασης.
Η τάση προς τη βελτίωση δεν είναι ομοιόμορφη
Μια προσεκτική ματιά των στοιχείων δείχνει πως η μεγάλη πλειονότητα των μισθωτών συγκεντρώνεται στα πολύ χαμηλά και σχετικά χαμηλά εισοδηματικά κλιμάκια.
Από την επεξεργασία των στοιχείων του ΕΡΓΑΝΗ που πραγματοποίησε και δημοσιοποίησε στις 14 Φεβρουαρίου το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Ερευνών (ΕΝΑ):
Οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό ωθούν συνολικά την κλίμακα των μισθών προς τα πάνω. Συγκεκριμένα, η αύξηση του μέσου μισθού μεταξύ 2022 και 2023 ανήλθε σε 6,34%.
Όμως, αυτή η τάση προς τη βελτίωση του επιπέδου των μισθών δεν είναι ομοιόμορφη για όλα τα μισθολογικά κλιμάκια: Τα μεγαλύτερα ποσοστά του πληθυσμού των μισθωτών συγκεντρώνονται στα χαμηλά και σχετικά χαμηλά μισθολογικά κλιμάκια μέχρι 1.000 ευρώ και ένα μειοψηφικό αλλά αξιόλογο ποσοστό στην κατηγορία 1.001-1.500 ευρώ. Στην κατηγορία μέχρι 1.000 ευρώ συγκεντρώνεται σχεδόν το 53,7% των μισθωτών και στην κατηγορία 1.001-1.500 ευρώ το 27,5%. Από εκεί και πάνω, τα ποσοστά είναι ισχνά.
Επίσης, ένα ενδιαφέρον σημείο είναι πως «αν λάβουμε υπόψη τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η αύξηση του μέσου μισθού υπερβαίνει την μέση ετήσια αύξηση του γενικού δείκτη τιμών του 2023 (3,5%) αλλά υπολείπεται σημαντικά της αύξησης του δείκτη τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών (11,6%)».
Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει επίσης πως ο διάμεσος μισθός (δηλαδή πόσο κάτω από τον μέσο όρο βρίσκονται οι μισοί μισθωτοί), κυμαίνεται κατά προσέγγιση περί τα 900 ευρώ. «Στην περίπτωσή μας, αν υποθέσουμε ότι ο διάμεσος μισθός του 2022 ήταν 900 ευρώ, τότε ο λόγος του προς τον μέσο (1.176,5 ευρώ) ήταν 76,5% ή, με άλλα λόγια, οι αμοιβές των μισών μισθωτών δεν ξεπερνούσαν τα τρία τέταρτα του μέσου μισθού» σημειώνει ο συγγραφέας της έκθεσης του Ινστιτούτου και καταλήγει πως «παρότι δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια τον διάμεσο μισθό του 2023, ώστε να δούμε αν η αναλογία με τον μέσο αυξήθηκε ή μειώθηκε, το βέβαιο είναι πως η πλειοψηφία των μισθωτών εξακολουθεί να αμείβεται αρκετά κάτω από τον μέσο μισθό».
