Το νησί των Βορείων Σποράδων, το νησί του Παπαδιαμάντη, είναι πολλά και όχι μόνο οι μαγευτικές παραλίες του. Είναι το κατάφυτο και μοναδικό του τοπίο που μέσα του φιλοξενεί έναν απίστευτο πλούτο φυσικής και αρχιτεκτονικής μοναδικότητας. Αυτή η μοναδικότητα της αρχιτεκτονικής ακολουθείται και στις ιερές μονές της Παναγίας της Εικονίστριας και της Παναγίας της Κεχριάς.
Αυτές οι δυο μονές της Παναγίες της Σκιάθου έρχονται στο προσκήνιο με αφορμή για εκδήλωση που διοργανώνουν η Εφορία Αρχαιοτήτων Μαγνησίας, ο Δήμος Σκιάθου και η Μητρόπολη Χαλκίδας, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων, το Σάββατο 16 Νοεμβρίου, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Σκιάθου, με τίτλο “Ιστορία, Αποκατάσταση, Τέχνη”
Παναγία Κεχριάς
Βορειοδυτικά της πόλης της Σκιάθου, στην πλαγιά του Αραδιά, μέσα στην καταπράσινη από ελιές και πλατάνια κοιλάδα της Κεχριάς και σε υψόμετρο 100 περίπου μέτρων, βρίσκεται η εγκαταλελειμμένη μονή της Παναγίας Κεχριάς, προσωνυμία που πήρε απ’ την περιοχή. Για να φτάσει κανείς εκεί, πρέπει να ανέβει το λόφο του Αγίου Κωνσταντίνου και μετά να κατηφορίσει προς το ρέμα της Κεχριάς. Η μονή είναι αφιερωμένη στην απόδοση της κοιμήσεως της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου (εννιάμερα της Παναγίας). Είναι χαρακτηρισμένη ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Στην ομορφιά της φύσης που περιβάλλει το μοναστήρι και στον ωραίο τρούλο του καθολικού είναι αφιερωμένες οι πρώτες στροφές από το ποίημα «Στην Παναγία την Κεχριά» του Παπαδιαμάντη:
“Γλυκειά Παρθέν’, αξίωσέ με
νάρθω και πάλι στο ναό σου,
όπου φυσά γλυκά η αύρα
στα πλατάνια τα θεόρατα
κάτω στο ρέμμα, που η πηγή κελαρύζει
κι επάνω θροΐζει η αύρα μαλακά.
Όλος ο ήλιος λάμπει στο θόλο
του ωραίου ναού σου με τα πιατάκια τα ποικιλμένα
κι ευωδιάζ’ η μύρτος κι η δάφνη
ολόγυρα, κι η βρύση κελαδεί
στην αυλή, που ανθεί ο λιβανωτός κι [η μύρτος]”.
Παναγιά Εικονίστρια ή Κουνίστρα
Στην πιο πευκόφυτη περιοχή της δυτικής Σκιάθου, 13 περίπου χιλιόμετρα από την πόλη και σε 200μ. υψόμετρο, στη θέση «Κουνίστρες» βρίσκεται η μονή της Παναγίας της Κουνίστρας, πάνω στο δρόμο που οδηγεί στο Μικρό Ασέληνο, μια απ’ τις βορειοδυτικές ακτές του νησιού. Η μονή είναι ο αγιότερος τόπος του νησιού, αφού εδώ βρέθηκε γύρω στο 1650, η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας. Η περίεργη ονομασία Κουνίστρα προέρχεται από τη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας από τον ιερομόναχο Συμεών, καθώς αιωρείτο σε ένα κλαδί πεύκου. Είναι η πολιούχος της Σκιάθου, γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου και σήμερα, η εικόνα βρίσκεται στον μητροπολιτικό ναό των Τριών Ιεραρχών.
Τα περισσότερα κτίσματα της μονής εκτός απ’ το καθολικό έχουν κατασκευαστεί στα τέλη του 19ου αιώνα. Πολύ λίγα στοιχεία γνωρίζουμε για τα αρχικά κτήρια της μονής. Η βρύση που βρίσκεται έξω από τη δυτική πλευρά της μονής κατασκευάστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από το Γέροντα Διονύσιο, μια μεγάλη πνευματική μορφή του νησιού αλλά και της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας. Εξωτερικά, το καθολικό δεν έχει κάποιο διακριτικό στοιχείο εκτός από τον τρούλο αλλά εσωτερικά είναι κατάγραφο. Το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε επί Τουρκοκρατίας σαν σχολείο.
