Πριν καν «καθίσει η σκόνη» από την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, και δη κατόπιν μιας «θολών» επιδιώξεων και υπό την ηγεσία τζιχαντιστών προέλαση-εξπρές σε σκηνικό γεωπολιτικής «κινούμενης άμμου», η Γερμανία ανοίγει ξανά τον «ασκό του Αιόλου» για την πολιτική ασύλου στην ΕΕ.
Εν μέσω προεκλογικής αβεβαιότητας, ήταν η πρώτη χώρα που έδωσε το «σήμα» για «πάγωμα» της διαδικασίας εξέτασης αιτήσεων ασύλου από Σύρους.
Αν και παραδόξως προς τούτο επικαλέστηκε την «ασαφή κατάσταση» στη Συρία, πάνω από τις μισές χώρες των «27» έχουν σπεύσει να ακολουθήσουν το παράδειγμά της, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, υπό τον φόβο νέων μεταναστευτικών ροών.
Με φόντο την κρίση ηγεσίας στην ΕΕ, τους πολιτικοοικονομικούς τριγμούς στον γαλλογερμανικό της άξονα και την άνοδο της Ακροδεξιάς, το θέμα των Σύρων προσφύγων -πρόσφορο για ψηφοθηρικά λαϊκιστικές κορώνες- έχει βρεθεί τώρα στο προεκλογικό επίκεντρο στο Βερολίνο.
«Φυσικά πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους», διακήρυξε η υποψήφια καγκελάριος του ακροδεξιού AfD, Άλις Βάιντελ.
«Αμέσως», συμπλήρωσε ο Τίνο Κρουπάλα, συμπρόεδρος του κόμματος, το οποίο βρίσκεται σταθερά δεύτερο στις δημοσκοπήσεις.
Όμως δεν είναι οι μόνοι που υιοθετούν ανάλογη ρητορική.
Στο προεκλογικό αντιπροσφυγικό κρεσέντο διαγκωνίζονται οι δημοσκοπικά πρώτοι των πρώτων κεντροδεξιοί Χριστιανοδημοκράτες.
Στελέχη τους αφορίζουν ανοιχτά πια την «πολιτική ανοικτών συνόρων» της πρώην Καγκελαρίου και πρώην ηγέτιδάς τους, Άνγκελα Μέρκελ, στην προσφυγική κρίση του 2015.
Ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας τους και πρώην υπουργός, Γενς Σπαν, πρότεινε εφάπαξ επίδομα 1.000 ευρώ για τους Σύρους πρόσφυγες στη Γερμανία και δωρεάν πτήσεις επιστροφής στην επισφαλή πατρίδα τους.
Η διαδικασία, τόνισε, θα μπορούσε να επιταχυνθεί με μια διεθνή «διάσκεψη για την ανασυγκρότηση και τον επαναπατρισμό».
Σε επίπεδο «27», η Γερμανία θέλει να έχει το γενικό πρόσταγμα, ως η ευρωπαϊκή χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό Σύρων προσφύγων στα εδάφη της.
Αγγίζουν σχεδόν το ένα εκατομμύριο, περίπου το 5% του πληθυσμού της προπολεμικής Συρίας.
Η εποχή που η Άνγκελα Μέρκελ, ούσα καγκελάριος, έβγαζε selfie με Σύρο πρόσφυγα έξω από καταυλισμό κοντά στο Βερολίνο, το 2015, έχει περάσει ανεπιστρεπτί στη Γερμανία (REUTERS/Fabrizio Bensch/File Photo)
Λαϊκιστικές κορώνες, επικίνδυνες ατραποί
Κόντρα στις καταγγελίες των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών και λοιπών αριστερών κομμάτων για άκρατο «λαϊκισμό» και στις προσπάθειες μελών των ονοσούπω (συγ)κυβερνώντων Χριστιανοδημοκρατών να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, ο Γενς Σπαν ανέβασε κι άλλο τους τόνους.
Σε συνέντευξή του στους βρετανικούς Times δήλωσε ότι η Γερμανία θα μπορούσε να αποχωρήσει ακόμη και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (!), εάν δεν καταφέρει να επιβάλει αλλαγές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το άσυλο…
Τα επίσημα στοιχεία στη Γερμανία δείχνουν εν τω μεταξύ ότι, μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, στη χώρα διέμεναν 974.136 άτομα συριακής καταγωγής.
Εξ αυτών 74.971 υπέβαλαν αίτηση ασύλου φέτος, ενώ περίπου 47.000 υποθέσεις εκκρεμούν.
Συνολικά, 321.444 άτομα έχουν καταγραφεί ως πρόσφυγες βάσει της Σύμβασης της Γενεύης, άλλοι 329.242 έχουν «επικουρική προστασία» -όπερ σημαίνει ότι δεν έχουν καθεστώς πρόσφυγα ή ασύλου- περίπου 230.000 έχουν πολιτογραφηθεί τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ άλλοι έχουν αποκτήσει άλλες άδειες διαμονής, π.χ. μέσω οικογενειακών επανενώσεων.
Πρακτικά, η προστασία περίπου 650.000 Σύρων στη Γερμανία θεωρείται προσωρινή και μπορεί να ανακληθεί, εάν σταθεροποιηθεί η κατάσταση στην πατρίδα τους.
Για να χαρακτηριστεί ωστόσο ασφαλής απαιτείται απόφαση της Ομοσπονδιακής Βουλής, της Μπούντεσταγκ, που οδεύει προς τη διάλυσή της για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών στις 23 Φεβρουαρίου και με ρευστό το μετεκλογικό τοπίο.
Ειδικοί -και όχι μόνο- πλέον προειδοποιούν για τους κινδύνους μαζικής φυγής αιτούντων άσυλο, Σύρων και μη για την ασθμαίνουσα οικονομία της Γερμανίας, εν μέσω δημογραφικής γήρανσης και έλλειψης εργατικών χεριών.
Ενδεικτικά ο Σοσιαλδημοκράτης νυν υπουργός Υγείας, Καρλ Λάουτερμπαχ, προειδοποιεί για πιθανά κενά στον κλάδο υγείας, όπου σήμερα απασχολούνται περίπου 6.000 Σύροι γιατροί.
Εκτιμάται δε ότι μέχρι το 2060 η Γερμανία θα πρέπει να υποδεχθεί περί τους 400.000 ανθρώπους στα εδάφη της, προκειμένου να μπορέσει να διατηρήσει σε σταθερά επίπεδα το εργατικό δυναμικό της.
Την αρχική ευφορία των Σύρων προσφύγων στη Γερμανία για την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ διαδέχεται τώρα ο προβληματισμός για τα σενάρια της επόμενης ημέρας (REUTERS/Annegret Hilse)
Πολιτικά κοντή μνήμη, με «υποκλίσεις» στον Ερντογάν
Αμήχανες από τις εξελίξεις εντός και πέριξ των ευρωπαϊκών συνόρων (ας μην ξεχνάμε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία βρίσκεται, ενόψει και της δεύτερης προεδρίας Τραμπ στις ΗΠΑ, στην πιο κρίσιμη καμπή του) και χωρίς συνομιλητή στη σημερινή Συρία, τόσο η νυν γερμανική κυβέρνηση, όσο και οι Βρυξέλλες αναζητούν τώρα ξανά «σωσίβιο» στην Τουρκία του μαξιμαλιστή Ταγίπ Ερντογάν.
Ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς έσπευσε να καλέσει στο τηλέφωνο τον Τούρκο πρόεδρο, που προβάλλει σε ρόλο ρυθμιστή της επόμενης ημέρας στη Συρία.
Στην Άγκυρα σπεύδει δε την επόμενη εβδομάδα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην απαρχή της δεύτερης θητείας της και στον απόηχο της νέας επίσκεψης στην τουρκική πρωτεύουσα του Αμερικανού απερχόμενου ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν.
Εν χορώ τονίζουν την ανάγκη διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, έχοντας ως βασικό συνομιλητή μια κατοχική δύναμη (και) στα βόρεια της χώρας.
Σε αυτό το φόντο μάλιστα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας ενδιαφέροντα νέα στοιχεία από το Βερολίνο.
Όπως προκύπτει από απάντηση του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας σε ερώτησης βουλεύτριας της «Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW), η Γερμανία ενέκρινε φέρος τις μεγαλύτερες από το 2006 εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία, ύψους 230,8 εκατομμυρίων ευρώ.
Πρόκειται για σαφή μεταστροφή από το «πάγωμα» των σχετικών εξαγωγών προ οκταετίας, λόγω ανησυχιών για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γείτονα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και την πρώτη εισβολή της Τουρκίας στη βόρεια Συρία.
Έκτοτε ακολούθησαν άλλες δύο, ενώ τώρα οργιάζουν τα σενάρια για τον ακριβή ρόλο της Άγκυρας στην ανατροπή Άσαντ.
Η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, κατά την παρουσίαση του «θολού» νέου σχεδίου του Βερολίνου για το συριακό (REUTERS/Liesa Johannssen)
Με το βλέμμα στην άγνωστη επόμενη ημέρα
Σε αυτή τη συγκυρία, η Γερμανίδα απερχόμενη ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ -μέλος των νυν συγκυβερνώντων Πρασίνων και οσονούπω πιθανών μελλοντικών κυβερνητικών εταίρων των Χριστιανοδημοκρατών- παρουσίασε την Πέμπτη ένα σχέδιο οκτώ σημείων για το συριακό.
Στον απόηχο των θέσεων της Ουάσιγκτον, έθεσε πρακτικά τις προϋποθέσεις για να συμβάλει η Γερμανία στη σταθεροποίηση και ανοικοδόμηση της Συρίας.
Επιγραμματικά -και γενικόλογα- αξίωσε κατάπαυση του πυρός.
Ειρηνική και ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας σε πολιτική κυβέρνηση ευρείας αποδοχής, με ελεύθερες δημοκρατικές εκλογές, που θα περιλαμβάνουν όλες τις κοινωνικές, εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες και θα αποκλείουν τις «τρομοκρατικές».
Διατήρηση και εγκαθίδρυση ενιαίων θεσμών, με ενσωμάτωση των πολιτοφυλακών σε έναν εθνικό στρατό.
Αποδοχή των αποφάσεων του ΟΗΕ -οι οποίες στο μεσοδιάστημα παραβιάζονται κατά κόρον στα συριακά εδάφη από την Τουρκία και το Ισραήλ.
Δημιουργία διεθνούς «ομάδας φίλων της Συρίας», με «τα σημαντικότερα αραβικά κράτη, καθώς και τις δυτικές χώρες-χορηγούς» που θα συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της χώρας, σε έναν «χορό» δισεκατομμυρίων.
Αυτά, υπό τον «μπαμπούλα» αναβίωσης δε του «Ισλαμικού κράτους» (ISIS) -που παραμένει μέγα ερώτημα γιατί δεν έχει ήδη εξαλειφθεί, μετά την εδώ και χρόνια διακηρυγμένη ήττα του από τον διεθνή υπό τις ΗΠΑ αντιτρομοκρατικό συνασπισμό στα ιρακινά και συριακά εδάφη- και με νέο βασικό ερώτημα στη Δύση εάν και υπό ποιές προϋποθέσεις θα μπορούσε να βγει από τις τρομοκρατικές λίστες η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ.
Ήτοι η οργάνωση του νέου ισχυρού άνδρα της Δαμασκού -και ακόμη επικηρυγμένου από τις ΗΠΑ με 10 εκατομμύρια δολάρια- Αμπού Μοχάμεντ αλ Τζολάνι.
Σε αναζήτηση διαύλων επικοινωνίας, το γερμανικό ΥΠΕΞ όρισε τον υφυπουργό Τόμπιας Λίντνερ ως ειδικό συντονιστή για τη Συρία.
O ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι, απευθυνόμενος στο συγκεντρωμένο πλήθος σε τέμενος της Δαμασκού, μετά την ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ (REUTERS/Mahmoud Hassano/File Photo)
Τζιχαντιστικό… rebranding
Στο μεσοδιάστημα, ο αλ Τζολάνι δεν έχει σχολιάσει την παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας από το Ισραήλ και την Τουρκία.
Αυτοπροβαλλόμενος αντίθετα ως αναγεννημένος «θεσμικός» σουνίτης φονταμενταλιστής -με πατρογονικές ρίζες στο Γκολάν προ της ισραηλινής κατοχής των Υψιπέδων, γεννημένος στη Σαουδική Αραβία, πρώην μέλος της Αλ Κάιντα, πρώην κρατούμενος των Αμερικανών εισβολέων στο Ιράκ και μετέπειτα συνιδρυτής τρομοκρατικών οργανώσεων στη Συρία- καλεί τώρα τα περίπου 7 εκατομμύρια των εκπατρισμένων συμπατριωτών του να επιστρέψουν στην Συρία για την ανοικοδόμησή της.
Κατά τα λοιπά, διόρισε το «δεξί χέρι» του ως μεταβατικό πρωθυπουργό μέχρι τον Μάρτιο (τουλάχιστον), με τη Συρία σε «βάρκα προς το άγνωστο», με διεθνείς και περιφερειακούς παίκτες να ακονίζουν «μαχαίρια» και τους κατοίκους της βυθισμένους -μεταφορικά και κυριολεκτικά- στο σκοτάδι, πασχίζοντας να βρουν ακόμη και ψωμί.