Με τη πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία, κάποιοι μπορούν να «επαίρονται» ότι κατάφεραν μέσα σε 20 χρόνια, να διαλύσουν τη Μέση Ανατολή, όπως χτίστηκε μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο θεμέλιος λίθος στην καταστροφή και την αστάθεια τέθηκε το 2003, όχι από κάποιον «άξονα του κακού» της Ανατολής, αλλά από την Ουάσινγκτον.
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 1916, η μυστική Συμφωνία Σάικς–Πικό ανάμεσα σε Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία -με ρωσική συναίνεση- έβαλε τέλος στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κατακρεουργώντας το δημιούργημα των ένδοξων σουλτάνων του 16ου αιώνα και μοιράζοντάς το στους Δυτικούς. Εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ‒Τουρκία, Μέση Ανατολή, Ιράκ, Συρία‒ θα μοιράζονταν σε σφαίρες επιρροής της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας και αρχικά και της Ρωσίας, δίχως οι Οθωμανοί να γνωρίζουν τίποτα.
Η Συρία λοιπόν, τέθηκε υπό γαλλική εντολή η οποία στη συνέχεια μετεξελίχθηκε σε ανεξάρτητο αραβικό κράτος, το 1936. Ωστόσο, η συγκεκριμένη χώρα φαίνεται πως δεν θα συμπληρώσει 100 χρόνια ζωής.
«Οι ειδήμονες το είδαν, όπως κακώς θα δουν την πτώση της Συρίας, ως πλήγμα στις ρωσικές φιλοδοξίες στην περιοχή, χωρίς να υπολογίζουν την αρνητική αξία της απελευθέρωσης χάους…»
Πως όμως είναι δυνατόν, σταθερά καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, όπως του Μουαμάρ Καντάφι (Λιβύη), του Σαντάμ Χουσεϊν, (Ιράκ) και της Οικογένειας Άσαντ (Συρία) να εξαφανιστούν και το σημαντικότερο οι χώρες τους να βυθιστούν στο χάος;
Για το πρώην στέλεχος της Υπηρεσίας Εξωτερικών των ΗΠΑ, Πίτερ βαν Μπούρεν, ο ένοχος είναι η ίδια του η χώρα ΗΠΑ. «Όλα έχουν να κάνουν με την εισβολή στο Ιράκ το 2003, την καταστροφή ενός σχετικά σταθερού (αλλά «κακού», όλοι είναι κακοί) καθεστώτος που αποδείχθηκε ότι ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος που κρατούσε ενωμένο το μεγαλύτερο μέρος ολόκληρου του κόσμου της Συμφωνίας Σάικς–Πικό» λέει σε ανάλυσή του στο Responsible Statescraft.
Χάρτης Συμφωνίας Σάικς–Πικό, περίγραμμα επιστολής Πωλ Καμπόν προς Σερ Έντουαρντ Γκρέι, 9 Μαΐου 1916
Έχοντας υπηρετήσει για πολλά χρόνια στην αμερικανική Ομάδα Ανασυγκρότησης του Ιράκ, ο Μπούρν αναφέρει ότι η αυτή η εισβολή ξεκίνησε μια διαδικασία πρόσκλησης όλων των «ενδιαφερόμενων» να αρπάξουν ένα κόμματι του Ιράκ και να δουν πόσο μακριά θα μπορούσαν να φτάσουν κρατώντας το.
«Πολλά από τα ίδια στοιχεία του Ισλαμικού Κράτους και της πρώην Αλ Κάιντα που τώρα στέκονται στο κέντρο στη Συρία (και αναμφίβολα σύντομα θα πολεμήσουν μεταξύ τους για τον έλεγχο εκεί) σχεδόν άρπαξαν ολόκληρη τη χώρα του Ιράκ αφού το έβαλε στα πόδια ο στρατός που εκπαίδευσαν οι ΗΠΑ μετά την πτώση του Σαντάμ» λέει.
Σχεδόν 580.000 νεκροί από την εισβολή των ΗΠΑ
Υπενθυμίζεται ότι ο αρχιτέκτονας της εισβολής, αρνήθηκε να ζητήσει συγνώμη από τον ιρακινό λαό σε συνέντευξή του, ενώ σύμφωνα με έκθεση του Πανεπιστημίου Μπράουν των ΗΠΑ, σκοτώθηκαν περίπου 550.000-580.000 άμαχοι και μαχητές στις δύο εμπόλεμες ζώνες, στο Ιράκ (από την εισβολή των ΗΠΑ το 2003) και στη Συρία (από την έναρξη της Επιχείρησης Inherent Resolve το 2014).
Στη συνέχεια, σημειώνει ο Μπούρν, η χώρα αφέθηκε στους Ιρανούς να πάρουν τα ηνία, «μετατρέποντάς τη σε πελατειακό κράτος αφού οι ΗΠΑ μείωσαν τις απώλειές τους συνεργαζόμενοι με το Ιράν για να εξαλείψουν το μεγαλύτερο μέρος του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και εγκαταλείποντας τους Κούρδους που είχαν πιστέψει ανόητα ότι οι ΗΠΑ τους χρωστούσαν ένα έθνος-κράτος μετά από όλα αυτά». Σημεώνεται ότι το Ισλαμικό Κράτος δημιουργήθηκε από τα υπολείμματα της Αλ Κάιντα, που καταστράφηκε από τις ΗΠΑ.
Η αμερικανική ύβρις οδήγησε στη συνέχεια στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι το 2011, αναφέρει ο Μπούρν, θυμίζοντας τις εικόνες σοδομισμού του αυταρχικού ηγέτη από τις δυνάμεις που ενίσχυσαν οι Δυτικοί.
«Όμως, οι πολύ κακοί βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ και η υποστηριζόμενη από τη Δύση εξέγερση κατέληξαν να κάνουν κάτι περισσότερο από τη δημιουργία ενός αποτυχημένου κράτους στην εύθραυστη περιοχή» λέει.
«Οι ειδήμονες το είδαν, όπως κακώς θα δουν την πτώση της Συρίας, ως πλήγμα στις ρωσικές φιλοδοξίες στην περιοχή, χωρίς να υπολογίζουν την αρνητική αξία της απελευθέρωσης χάους σε μια περιοχή που βασανίζεται από τον πόλεμο αντιπροσώπων Ιράν-ΗΠΑ/Ισραήλ και τις μικροπολιτικές στο Κέρας της Αφρικής».
Από τους νεοναζί στους τζιχαντιστές
Μπορεί, όπως παρατηρεί ο Αμερικανός ειδικός, να μην λείψει σε κανέναν η δυναστεία Άσαντ, αλλά προειδοποιεί, πως, όπως συνέβη με το Ιράκ όπου έγινε διαθέσιμο να αρπάξει όποιος ήθελε ένα κομμάτι του και να το κρατήσει, έτσι και η Συρία μπορεί να διαλυθεί τώρα. «Το Ισραήλ ήδη άρπαξε κομμάτια εδάφους […] για να κλείσει τα σύνορά του και κατέστρεψε το συριακό ναυτικό, αποθήκες πυραύλων και χημικών και μεγάλο μέρος της αεροπορικής του δύναμης. Σε αντίθεση με το 2012, όταν η Χεζμπολάχ ήρθε στη διάσωση του Άσαντ κατά των ανταρτών, η Χεζμπολάχ σήμερα έχει λίγα στρατεύματα διαθέσιμα για να βοηθήσουν».
Η δε Τουρκία, συνεχίζει ο ειδικός, βλέπει νέα ευκαιρία να απαλλαγεί από το κουρδικό κίνημα ανεξαρτησίας στα σύνορά της στη Συρία, δημιουργώντας βίαιες συγκρούσεις εναντίον των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ Συριακές Αμυντικές Δυνάμεις στην βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, που όλος τυχαίως εκεί βρίσκεται πετρέλαιο. Άραγε θα εγκαταλείψουν ξανά οι ΗΠΑ τους Κούρδους;, αναρωτιέται ο Μπούρεν.
Ως έχει, ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπαίντεν δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα σήμερα, αν και μπορούσε 1-2 χρόνια πριν.
Ειλικρινά, δεν είμαστε σε θέση (και δεν έχουμε τα μέσα) να εκμεταλλευτούμε την κατάσταση με θετικό τρόπο, συμπεραίνει ο Μπούρεν τονίζοντας ότι αυτό θα γίνει παρά την πίστη ότι η ηγετική ισλαμιστική φατρία Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ σκέφτεται δήθεν μετριοπαθώς. «Οποιαδήποτε μελλοντική πρόσφορη αποκατάσταση των Σύριων τρομοκρατών φαίνεται ανάλογη με την ανειλικρινή λάμψη που δόθηκε στις ουκρανικές νεοναζιστικές πολιτοφυλακές και κινδυνεύει να έχει, αναμφίβολα, το ίδιο αποτέλεσμα» καταλήγει ο Πίτερ βαν Μπούρεν.